Już wkrótce w Krakowie odbędą się uroczystości 100. rocznicy koronacji obrazu Matki Bożej Bolesnej, zwanej Smętną Dobrodziejką Krakowa. Wizerunek ten znajduje się w bazylice św. Franciszka przy Franciszkańskiej 4.
Główne uroczystości zaplanowano na 20 września. Poprzedzi je nowenna. Codziennie od 11 września o godz. 16.30 w bazylice będą sprawowane msze św. wotywne, a po nich w kaplicy Matki Bożej Bolesnej odbędą się nabożeństwa z modlitwą za miasto Kraków, za ludzi chorych, rodziny, małżeństwa, za kapłanów i osoby konsekrowane (m.in. koronka ku czci 7 boleści, żale Matki Bożej, medytacje, różaniec, molebeń grekokatolików).
W sobotę 20 września mszy św. o godz. 11.00 przewodniczył będzie metropolita krakowski ks. kard. Stanisław Dziwisz, a okolicznościowe kazanie wygłosi przewodniczący Episkopatu abp Józef Michalik.
W sobotni wieczór franciszkanie zapraszają do siebie na specjalny koncert muzyczny, który rozpocznie się o godz. 20.00. Po raz pierwszy zostanie wykonany utwór pt. „Mater Dolorosa”, skomponowany specjalnie na jubileusz przez Henryka Batora. Dzieło wykonają orkiestra kameralna „Orfeusz” pod dyr. Jana Baryły oraz soliści – Klaudia Romek i Agnieszka Monasterska. Melomani usłyszą ponadto „Stabat Mater” Giovanniego Battisty Pergolesiego.
Obchodom jubileuszowym towarzyszyć będą na krużgankach klasztornych wystawa filatelistyczna, przygotowana przez Zarząd Małopolskiego Okręgu Polskiego Związku Filatelistycznego w Krakowie i wystawa poświęcona obrazowi Matki Bożej Bolesnej, przygotowana przez zakonników.
Obraz znajduje się w kaplicy Matki Bożej Bolesnej, wyodrębnionej (1879 r.) z czwartego, północnego ramienia krużganków. Do kaplicy wchodzimy z prawej strony nawy głównej przez okazały barokowy portal z czarnego marmuru (ok. poł. XVII w., przeniesiony z sąsiedniego pokarmelitańskiego kościoła św.św. Michała i Józefa, zmieniony wkładkami różowego marmuru paczółtowickiego), w zwieńczeniu którego umieszczono hierogram Maryi pod koroną.
Jest to późnogotycki obraz z pierwszej połowy XV wieku (ok. 1440), namalowany na desce. Wielu historyków przypisuje jego autorstwo Mistrzowi Jerzemu, znanemu z innych dzieł, m. in. na Wawelu, lub komuś z jego szkoły. Obraz nie jest podpisany, w odróżnieniu od innych prac Mistrza Jerzego. Być może stanowi on fragment większego dzieła, np. tak modnego w średniowieczu dyptyku, przedstawiającego Maryję stojącą pod krzyżem lub nawet tryptyku, pokazującego Matkę Bożą z jednej i św. Jana Ewangelistę z drugiej strony krzyża. Tę ostatnią hipotezę zdaje się potwierdzać ustawienie postaci Marii, skierowane ku lewej stronie.
Artysta po mistrzowsku przedstawił w rysach twarzy i całej postaci zastygłą boleść i smutek. Zaczerwienione i przepełnione łzami oczy, układ ust, załamane ręce, a także strój: suknia koloru brunatnego, niebieski płaszcz i okolona białą chustą twarz – wszystkie te elementy podkreślają boleść Matki patrzącej na cierpiącego Syna. Dodatkowo Jej boleść symbolizuje miecz przeszywający serce. Tło obrazu ma złoty deseń (nieco ginie na nim ów miecz), na którym czterej aniołowie trzymają narzędzia Męki Pańskiej.
Od samego początku obraz ten otoczony był ogromną czcią i kultem wiernych. Restaurowano go w 1895 (Bronisław Abramowicz) i 1947 roku (Marian Słonecki).
W 1908 roku obraz, powszechnie zwany Matką Boską Smętną Dobrodziejką Krakowa, udekorował kardynał Jan Puzyna koroną papieską, wzorowaną na andegaweńskiej koronie św. Jadwigi Królowej.
jms
