Zgromadzenie Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego, potocznie Siostry Sercanki
Congregatio Servularum Sacratissimi Cordis Jezu (CSSCJ)
Dane kontaktowe
Dom generalny
ul. Garncarska 24
31-115 Kraków
tel. (0-12) 422-57-66
e-mail: generalat@sercanki.org.pl
strona internetowa: www.sercanki.org.pl
Prowincja pw. św. Józefa
ul. ks. J. Sondeja 7
35-011 Rzeszów
tel. (0-17) 852-07-40
e-mail: prowincjasj@sercanki.org.pl
Prowincja pw. NMP Królowej Polski
ul. Spadzista 15
42-200 Częstochowa
tel. (0-34) 363 36 27
e-mail: prowincjanmp@sercanki.org.pl
Historia
Zgromadzenie Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego (potocznie Siostry Sercanki) zostało założone 15 kwietnia 1894 r. w Krakowie przez Józefa Sebastiana Pelczara, prof. Wydziału Teologicznego na Uniwersytecie Jagiellońskim, we współpracy z Klarą Ludwiką Szczęsną. W początkowych latach swego istnienia siostry sercanki podejmowały posługę pielęgniarską w domach i szpitalach, pracowały w seminariach duchownych oraz w placówkach dydaktyczno-wychowawczych i charytatywnych, takich jak: przytuliska dla dziewcząt, ochronki i sierocińce dla dzieci, szkoły gospodarcze. Do II wojny światowej zasadniczy charakter i kierunek pracy sióstr pozostawał niezmienny. W okresie komunistycznym siostry zostały usunięte z większości szpitali, szkół, przedszkoli i sierocińców. Podjęły wówczas prace w domach opieki społecznej oraz w parafiach jako katechetki, kancelistki, zakrystianki, organistki i opiekunki parafialne.
W latach 1978-2005 siostry sercanki posługiwały św. Janowi Pawłowi II na Watykanie. Obecnie Zgromadzenie realizuje charyzmat sercański nie tylko w Polsce(37 placówek), ale i także poza jej granicami(28 placówek): we Francji i Włoszech, w Stanach Zjednoczonych i na Jamajce, w Boliwii i Argentynie oraz na Ukrainie.
Sercanki, przynależąc do rodziny franciszkańskiej, wypełniają swoje powołanie do świętości przez życie radami ewangelicznymi oraz służbę bliźnim, zwłaszcza dziewczętom potrzebującym moralnej opieki, a także ubogim i chorym. Prowadzą bursy dla dziewcząt, sierocińce, przedszkola, dom samotnej matki, dom całodobowej opieki dla chorych i ośrodek wsparcia dla osób starszych. Siostry posługują także w szpitalach i placówkach opiekuńczych. Oprócz tego pracują w instytucjach państwowych i kościelnych, a także jako katechetki, zakrystianki, organistki i kancelistki.
Charakterystyczną cechą sercańskiej duchowości jest oddawanie czci Bożemu Sercu oraz szerzenie kultu Najświętszego Serca Pana Jezusa przez praktykę miłości i wynagrodzenia w życiu codziennym. Tę duchowość Zgromadzenia uwidacznia wyszyty na szkaplerzu symbol Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz hasło: „Chwała Najświętszemu Sercu Jezusowemu”. Według jego treści każda siostra kształtuje swoją postawę duchową i zakonny styl życia.
Święty Józef Sebastian Pelczar (1842-1924) – założyciel
Droga do świętości J.S. Pelczara rozpoczęła się w Korczynie k. Krosna, gdzie urodził się 17 I 1842 r. i wychował. Zarówno w korczyńskiej szkole parafialnej, jak i w gimnazjum w Rzeszowie i niższym seminarium duchownym Przemyślu należał do najlepszych uczniów. Od wczesnej młodości myślał o poświęceniu się na wyłączną służbę Bogu, co zrealizował w 1860 r., wstępując do seminarium duchownego w Przemyślu. Święcenia kapłańskie otrzymał 17 VII 1864 r. Po roku duszpasterzowania w Samborze wyjechał na studia do Rzymu, gdzie w ciągu dwu i pół roku uzyskał dwa doktoraty: z teologii i z prawa kanonicznego.
Po powrocie do diecezji był wikariuszem w Wojutyczach i Samborze, a w październiku 1869 r. został prefektem i wykładowcą w przemyskim seminarium duchownym. Nominacja na profesora zwyczajnego historii kościelnej i prawa kanonicznego na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w marcu 1877 r. rozpoczęła 22-letni okres jego działalności na ziemi krakowskiej. Przez rok pełnił funkcję rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego, był także prorektorem tej uczelni i dziekanem Wydziału Teologicznego. Podejmował tu liczne inicjatywy społeczne. Jedną z nich było założenie nowego instytutu zakonnego – Zgromadzenia Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego – opartego na regule św. Franciszka, któremu jako główne dzieło miłości powierzył troskę o dziewczęta.
W 1899 r. J.S. Pelczar powrócił do diecezji przemyskiej jako biskup pomocniczy, a rok później został jej ordynariuszem. Dał się poznać jako gorliwy pasterz dbający o rozwój duchowy diecezjan ze wszystkich grup społecznych, zatroskany o ubogich, kochający Kościół i Ojczyznę. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę pisarską z dziedziny teologii, historii Kościoła i duchowości, ok. 600 pozycji drukowanych, w tym najbardziej znane i najpoczytniejsze za jego życia dzieło, pt. „Życie duchowne”. Zmarł 28 marca 1924 r. Ojciec Święty Jan Paweł II beatyfikował go w Rzeszowie w 1991 r., a kanonizował w Rzymie w 2003 r.
Błogosławiona Klara Ludwika Szczęsna (1863-1916) – współzałożycielka
Urodziła się 18 VII 1863 r. w mazowieckiej wiosce Cieszki. Gdy miała 12 lat, przeżyła śmierć matki. Wkrótce ojciec, pomimo ujawnienia przez córkę zamiaru wstąpienia do klasztoru, postanowił wydać ją za mąż. Dlatego Ludwika porzuciła rodzinny dom i uciekła do Mławy, gdzie utrzymywała się z krawiectwa. W 1885 r. wstąpiła do bezhabitowego Zgromadzenia Sług Jezusa w Warszawie. Cztery lata później została wysłana do Lublina, gdzie wraz z siostrami oficjalnie prowadziła zakład krawiecki, a potajemnie apostolstwo wśród dziewcząt. Carskie prześladowania zmusiły ją jednak do likwidacji placówki i wyjazdu.
Opatrznościowo w tym czasie ks. kan. J.S. Pelczar poprosił przełożoną generalną Sług Jezusa o przysłanie sióstr do pracy w założonym przez niego w Krakowie przytulisku dla dziewcząt. Przełożona skierowała tam m.in. s. Ludwikę. Rozszerzenie zakresu podejmowanych przez krakowskie siostry dzieł, odmienna sytuacja religijna w Galicji zrodziły w sercu J.S. Pelczara myśl o utworzeniu nowego, habitowego zgromadzenia. W dniu 15 kwietnia 1894 r. powstało Zgromadzenie Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego, na czele którego stanęła s. Ludwika, przyjmując imię Klara. Jako przełożona generalna kierowała Zgromadzeniem przez 22 lata. Wpatrzona w Najświętsze Serce Jezusa, żyła według hasła: Wszystko dla Serca Jezusowego, nieustannie wsłuchiwała się w Jego pragnienia, kształtując swoje serce na wzór Boskiego Serca oraz troszcząc się o to, by ta miłość była znana i odwzajemniona przez innych. W pamięci sióstr zapisała się jako osoba o wielkiej pokorze oraz gorliwości w wypełnianiu zakonnego powołania, jako wzór wytrwałej modlitwy i zawierzenia Bogu nade wszystko. Zmarła w opinii świętości 7 lutego 1916 roku.
Aktu beatyfikacji m. Klary Ludwiki Szczęsnej dokonał legat papieski kardynał Angelo Amato, prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, 27 września 2015 r. w Sanktuarium św. Jana Pawła II w Krakowie.