Zmartwychwstańcy

Księża Zmartwychwstańcy
ul. Ks. Stefana Pawlickiego 1
30-320 Kraków
tel. (12) 267-18-00
e-mail: [email protected], [email protected]
strona internetowa: www.zmartwychwstancy.pl

Katolicka wspólnota zakonna, skupiająca inicjatorów polskiego odrodzenia religijnego w okresie porozbiorowym i powstaniowym. Powstała 17 lutego 1836 r. w Paryżu z inspiracji Adama Mickiewicza oraz z inicjatywy znanego świeckiego apostoła wielkiej emigracji Sługi Bożego Bogdana Jańskiego, w celu rechrystianizacji Polaków w kraju i na emigracji.
Nad smutnym stanem rodaków bolał szczególnie Adam Mickiewicz.

Pewnego dnia 1835 r. wieszcz przygnębiony wiadomościami z kraju i niesnaskami wśród emigracji, zawołał do swych przyjaciół i powiedział: „Nie ma dla nas innego ratunku; trzeba nowego zakonu! Ale kto go założy…? Trzeba na to Świętego! Jański założy”.
W Środę Popielcową 7 lutego 1836 r. Bogdan Jański wraz z Piotrem Semenenką, Hieronimem Kajsiewiczem, Edwardem Duńskim i Józefem Malińskim rozpoczęli życie wspólne przy ul. Notre Dame des Champs 11 w Paryżu w tzw. „Domku Jańskiego”.

Zmartwychwstańcy prowadzili najpierw działalność duszpasterską, pedagogiczną, pisarską, wydawniczą i patriotyczną na emigracji w ośrodkach polonijnych – Paryżu, Rzymie, Londynie, Wiedniu i w USA, gdyż zaborcy nie pozwalali im powrócić do kraju.
Od 1857 r. datują się początki posługi duszpasterskiej i pedagogicznej w Kanadzie. Od 1863 r. pracują w ówczesnej Turcji wśród Bułgarów prowadząc 2 gimnazja, internaty, seminarium duchowne, drukarnię i wydawnictwo.

Od 1866 r. pracują w USA (Chicago, Texas, Floryda). Od 1842 r. we Włoszech, i od 1857 r. posługa w Sanktuarium na Metorelli.
Od 1880 r. w Polsce – Galicji (Kraków, Lwów). Od 1897 r. w Wiedniu (Kahlenberg i Rennweg) i na terenie Austrii. Od 1953 r. na Bermudach. Od 1959 r. w Brazylii i Boliwii. Od 1973 r. objęcie opieki nad 3 i 4 stacją Drogi Krzyżowej w Jerozolimie. Od 1978 r. w Australii. Od 1984 r. w Niemczech. Od 1990 r. na Ukrainie – Lwów, Sambor. Od 1992 r. na Słowacji. Od 2002 r. w Tanzanii.

W Polsce Zmartwychwstańcy posługują m.in. w: Krakowie, Bytomiu, Gdańsku, Poznaniu, Kościerzynie, Warszawie, Krokowej, Dębkach, Mszanie Górnej, Stryszawie k/ Suchej Beskidzkiej, Radziwiłłowie Mazowieckim k/ Skierniewic, Sosnowcu, Sulisławicach k/ Sandomierza, Złocieńcu, Wierzchowie Pomorskim, Kętach, Prądniku Korzkiewskim k/ Ojcowa.

Bogdan Jański – starszy brat Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego i jego założyciel – urodził się 26 III 1807 w Lisowie k. Grójca w rodzinie drobnoszlacheckiej. W roku 1822 ukończył Szkołę Wojewódzką Ojców Benedyktynów w Pułtusku, a następnie odbył studia na Królewskim Uniwersytecie Warszawskim (1823-1827), uzyskując dwa magisteria: prawa i ekonomii politycznej. W sierpniu 1828 wygrał konkurs na profesora pierwszej politechniki na ziemiach polskich, organizowanej w Warszawie.

W 1828 r. ożenił się z Aleksandrą Zawadzką, ale małżonkowie przebywali ze sobą bardzo krótko, gdyż po wyjeździe za granicę nigdy się więcej nie zobaczyli, chociaż zawsze o swojej małżonce pamiętał. W Paryżu interesował się rozwojem nauk społeczno-politycznych, szczególnie zaś utopijnym, socjalistycznym saint-simonizmem, natomiast w Londynie zapoznał się ze słynnymi ekonomistami angielskimi R. Owenem i J. S. Millem.

Na początku roku 1832, nie widząc dla siebie szans na powrót do kraju, postanowił pracować między Polakami i wyłącznie dla nich, do czego podnietą była dla niego postać lidera emigracji Adama Mickiewicza, z którym po raz pierwszy spotkał się w Paryżu latem 1831 r. W Paryżu Jański kierował paryskimi wydaniami dzieł Mickiewicza, Z. Krasińskiego, A. Góreckiego i W. Pola. Tłumaczył też na francuski dzieła S. Witwickiego, M. Mochnackiego i J. Lelewela. Jednocześnie godził zwaśnionych rodaków, pomagał im odnaleźć się w paryskiej codzienności (mimo własnych z tym kłopotów), uczył ich francuskiego, pożyczał pieniądze, itp.

W tym okresie powracał do religijnej gorliwości, a po długiej (pięcioetapowej) spowiedzi generalnej (1834-1835) narodził się na nowo jako świecki apostoł emigracji. Życie wspólnotowe oparte na zasadach życia zakonnego (wspólna modlitwa, pokuta) realizowane było w tzw. Domku Jańskiego, założonym 17 II 1836 w Paryżu. Uczniowie Jańskiego odczytywali jego myśl, dając podwaliny pod Zgromadzenie Księży Zmartwychwstańców.

Jański zawsze był gorąco przekonany o tym, że nie tylko duchowni, ale i świeccy są powołani do świętości. Dla nich widział bardzo ważne miejsce we wspólnocie, nazywając ich Braćmi Zewnętrznymi. Tymczasem coraz częściej, także ze względu na umartwienia, Jański zapadał na zdrowiu.

W grudniu 1839 wyjechał do Rzymu. Tam, uzyskawszy zgodę żony, miał rozpocząć studia teologiczne. Niestety, mimo bardzo starannej opieki, zmarł 2 VII 1840. Pochowano go na rzymskim cmentarzu św. Wawrzyńca (obecnie Campo Verano). Po prawie 116 latach jego prochy przeniesiono do kościoła Zmartwychwstańców w Rzymie przy via San Sebastianello. Trwają przygotowania do rozpoczęcia jego procesu beatyfikacyjnego.

Bogdan Jański w całej rozciągłości był dzieckiem swej epoki: pragnął wolności dla ojczyzny; nie szczędził sił, by zaprowadzać między rodakami nowy, chrześcijański porządek; wierzył w możliwość braterstwa i jedności wśród ludzi, bez względu na orientacje polityczne czy też jakiekolwiek inne.