Zakon św. Augustyna, Augustianie
Ordo Fratrum S. Augustini (OSA)
OO. Augustianie
ul. Augustiańska 7
31-064 Kraków
tel. (0-12) 430-62-42
e-mail: augustianie@ augustianie.pl
strona internetowa: www.augustianie.pl
Duchowym założycielem Zakonu jest Św.Augustyn (354-430), biskup Hippony i doktor Kościoła. W roku 388, wraz z przyjaciółmi założył pierwszą wspólnotę augustiańską, a w 397 napisał pierwszą na zachodzie Europy regułę życia zakonnego.
Po śmierci św. Augustyna, w okresie upadku Cesarstwa Rzymskiego i wędrówki ludów, zakonnicy z klasztorów augustiańskich rozpierzchli się z Afryki na tereny dzisiejszych Włoch i Hiszpanii. W roku 1256 Papież Aleksander IV wydał dokument, w którym ogłosił zjednoczenie wielu różnych klasztorów i utworzenia jednego wielkiego Zakonu: Zakonu Św.Augustyna. Pod koniec XIII w. zakon liczył już ok. 400 klasztorów podzielonych na 17 prowincji.
Do Polski pierwszych augustianów sprowadził z Czech do Krakowa król Kazimierz Wielki w roku 1342. Samodzielna prowincja zakonu w Polsce powstała w roku 1547. Jej największy rozkwit przypada na XVII i XVIII w. Liczyła wtedy 23 klasztory i 260 zakonników. Rozbiory Polski spowodowały rozbicie na trzy niezależne prowincje w trzech zaborach. W 1795 roku istniało 16 domów. Po powstaniu listopadowym zniknęły kolejne placówki. W 1864 r. car Aleksander zostawili tylko klasztor w Wieluniu. Nie wolno było przyjmować kandydatów do zakonu. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku istniał już tylko klasztor w Krakowie.
Podczas okupacji hitlerowskiej w obozach koncentracyjnych śmiercią męczeńską zginęła znaczna część polskich Augustianów, co poważnie osłabiło odradzającą się wspólnotę. W 1950 r., za czasów reżimu stalinowskiego, doszło do kasaty jedynego polskiego klasztoru augustiańskiego w Krakowie. Ponowne odrodzenie polskiej prowincji Augustianów rozpoczęło się pod koniec lat siedemdziesiątych. Aktualnie Prowincja Polska posiada trzy klasztory: dwa w Krakowie i jeden w Łomiankach k. Warszawy.
Duchowym ojcem Zakonu jest św.Augustyn (354-430), biskup Hippony i doktor Kościoła. Jak powiedział o nim E.Gilson, pisanie historii Chrześcijaństwa, bez św. Augustyna, jest nie do pomyślenia. Był wybitnym myślicielem i człowiekiem płomiennej wiary. Jest najczęściej cytowanym Ojcem Kościoła w dokumentach Soboru Watykańskiego II. Jest również twórcą pierwszej na Zachodzie Europy reguły życia zakonnego. Napisał ją ponad 1600 lat temu, ok. roku 397.
"Doktor łaski", jak nazwała tradycja św.Augustyna, urodził się w Afryce Północnej, w Tagaście – małej miejscowości położonej w obecnej Algierii – w roku 354. Otrzymał bardzo dobre wykształcenie. W wieku 19 lat postanawia poświęcić swoje życie poszukiwaniu prawdziwej mądrości. Daleko mu jednak do Kościoła. Będąc przekonanym, że można w nim znaleźć tylko "pobożne niewiasty," ucieka podstępnie od swojej matki, św.Moniki, aby w Rzymie i Mediolanie, dzięki wsparciu znajomych z sekty do której należał (tzw. Manichejczycy) objąć wysokie stanowisko i zrobić karierę retora.
W Mediolanie, w 387 roku, po długich wewnętrznych zmaganiach, przeżywa głębokie nawrócenie. Tak napisze później o tym wydarzeniu: "Jak długo jeszcze ciągle jutro i jutro? Dlaczego nie w tej chwili? […] Tak mówiłem i w bezmiernej, gorzkiej skrusze serca płakałem. I nagle słyszę dziecięcy głos: weź to, czytaj, weź to, czytaj! […] Chwyciłem listy Apostoła, otworzyłem i czytałem w milczeniu słowa, na które najpierw padł mój wzrok: ‘Nie w ucztach i pijaństwie, nie w rozpuście i rozwiązłości, nie w zwadzie i zazdrości. Ale przyobleczcie się w Jezusa Chrystusa, a nie ulegajcie staraniom o ciało i jego pożądliwość’ (Rz. l3, 13-l4)" [Św. Augustyn, Wyznania, VIII, 12].
Po nawróceniu i przyjęciu chrztu wraca do Afryki i wraz z przyjaciółmi, w roku 388, zakłada pierwszą wspólnotę augustiańską. Siłą przymuszony przez ludzi, zgadza się by zostać biskupem Hippony. Umiera w 430 roku, zostawiając, jak napisał jego pierwszy biograf, Afrykę pełną klasztorów z oddanymi Bogu i wykształconymi zakonnikami.