Kontakt:
e-mail: in.wyn@op.pl
lub
listowy: Poradnia Powołaniowa IŚ, pl. Mariacki 7, 31-042 Kraków
Charyzmatem Wspólnoty jest apostolskie wynagradzanie. Członkinie Instytutu pragną odpowiadać swoją miłością, czerpaną z zażyłości z Sercem Chrystusa, na nieskończoną Miłość Boga, która często jest przez ludzi odrzucana, lekceważona i niezauważana. Swoje wynagradzanie łączą z kultem Najświętszego Serca Jezusa i Niepokalanego Serca Maryi.
Wierne charyzmatowi Założyciela i jego trosce o to, by miłością odpowiadać na miłość Bożego Serca.
Swoją konsekrację staramy się przeżywać i realizować w duchu apostolskiego wynagradzania przez:
• głęboką zażyłość z P. Bogiem na modlitwie, bliskość z Sercem Jezusa, rozważanie i kontemplowanie Jego miłości, szczególnie w Tajemnicy Paschalnej
• modlitwy i nabożeństwa zalecane w Konstytucjach, podejmowanie modlitwy wynagradzającej i ofiary w intencji wynagrodzenia za konkretne grzechy swoje i innych ludzi
• świadectwo życia prawdziwie chrześcijańskiego
• wierność Ewangelii w drobnych sprawach codziennego życia.
Zgodnie z powołaniem instytutowym miejscem realizowania naszej misji jest świat – coraz bardziej – jak widzimy – zlaicyzowany, zdezorientowany, a jednak złakniony prawdziwych wartości. Z drugiej strony można powiedzieć, że “miejscem” tym jest nasze serce – w nim bowiem najpierw rodzi się odpowiedź na to, z czym się w świecie spotykamy. I czasem bywa tak, że jest to jedyna odpowiedź, że nic więcej zrobić nie możemy jak ofiarować Bogu daną osobę, sprawę, współczuć ….
Każda z nas wynagradza w taki sposób, jaki jej dyktuje serce, ale też zgodnie z przygotowaniem, działając poza kręgiem tradycyjnego duszpasterstwa w Kościele. Staramy się w duchu wynagradzania przeżywać nasze codzienne sprawy i sprawy innych ludzi ogarniając je intencją wynagradzającą, modlitwą, ale też konkretnym zaangażowaniem.
Problemy, grzechy, trudności z jakimi spotykamy się w naszym otoczeniu, pracy zawodowej same nasuwają nam sposoby wynagradzania, np. poświęcenie swojego czasu osobie samotnej, pomoc w nauce języka obcego dziecku z biednej rodziny, czasami otwarte opowiedzenie po stronie kogoś pokrzywdzonego, niesprawiedliwie ocenionego, przyjęcie na siebie obowiązków koleżanki w pracy, gdy jest przeciążona.
Inne konkretne przykłady realizacji charyzmatu to angażowanie się w różne działania, np. na rzecz terminalnie chorych, ubogich, rodzin wielodzietnych, obrony życia poczętego czy w duszpasterstwie osób uzależnionych, więźniów.
Powstanie Instytutu
Początki Instytutu sięgają roku 1956 i są ściśle związane z osobą Założyciela o. Józefa Kościsza, jezuity.
O. Józef Kościsz SJ pracując w Bazylice Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie w latach 1951–1956 zapalał pragnieniem wynagradzania wiele osób, zwłaszcza swoich penitentów (warto wiedzieć, że słynął w Krakowie jako światły spowiednik i kierownik sumień).
Zgromadził osoby pragnące wynagradzać w duchu objawień Serca Jezusa św. Małgorzacie Marii Alacoque w Paray-le-Monial oraz w duchu Orędzia Fatimskiego. Podbudowę teologiczną czerpał z encykliki Piusa XI Miserentissimus Redemptor z 8 maja 1928 roku, poświęconej ekspiacji za zniewagi, jakie świat wyrządza Bogu i Jego miłości.
Z czasem O. Kościsz powziął myśl utworzenia wspólnoty osób szukających głębszego życia wewnętrznego opartego na radach ewangelicznych i pragnących wynagradzać przez modlitwę, życie prawdziwie chrześcijańskie i działalność apostolską. Po wielu rozważaniach odnośnie formy przyszłej wspólnoty, po modlitwach i naradach, by “sprawdzić czy podjęte zamysły nie są czczym urojeniem lub wybujałą egzaltacją”, zdecydował się powołać do życia żeński Instytut świecki opierając się na Konstytucji Apostolskiej Piusa XII Provida Mater Ecclesia, w której 2 lutego 1947 roku Papież zatwierdził Instytuty świeckie jako nową formę życia konsekrowanego.
Pierwsze działania w kierunku utworzenia Instytutu miały miejsce w 1956 roku. Pozwolenie na jego prowadzenie uzyskał Ojciec od prowincjała Jezuitów o. Wojciecha Krupy, a następnie od ks. bpa Franciszka Jopa w Krakowie. Idea wynagradzania pociągała osoby, wzbudzała powołania, okazała się silną i wiążącą.
Początkowe lata istnienia Wspólnoty były czasem konsultacji z Pasterzami Kościoła, opracowywania Konstytucji przez Ojca Założyciela, kształtowania się Wspólnoty jako Instytutu świeckiego pod względem duchowości, sposobu życia członkiń, form zarządzania.
Ojciec Założyciel wraz z pierwszymi członkiniami kierując się zaleceniem bpa Jopa starał się o stworzenie bazy materialnej w postaci domów. Ojciec zabiegał o to, by powstały one w miejscach uzdrowiskowo-wypoczynkowych, gdzie jak uważał, dzieje się wiele zła.
Pierwszym członkiniom powtarzał: “Tu Boże Serce jest najbardziej obrażane, tu mają być wynagrodzicielki, by równoważyć zło – grzechy, które obrażają Boże Serce i Niepokalane Serce Maryi.” I tak powstały domy w Zakopanem, Krynicy, Rymanowie. W roku milenijnym powstał dom w Częstochowie – odczuwany jako dar Maryi.
Poczynaniom Ojca wychodziły naprzeciw osoby, które darowały swoje dobra: sprzęty, oszczędności, dom czy ciężką pracę na rzecz tworzącej się Wspólnoty (np. prowadząc stołówkę, by zapracować na opłacenie budowy nowego domu). Wiele z nich to pierwsze członkinie, które pociągnięte zapałem Ojca i Jego zawierzeniem Panu Bogu, ryzykowały nieraz wiele, nie mając pewności czy Instytut będzie się rozwijał, zwłaszcza, że trudności były liczne. Pochodziły one z zewnątrz i wiązały się z ciężkimi dla Kościoła i narodu czasami (śledztwa i kontrole ze strony władz świeckich), z niezrozumieniem i sceptycyzmem innych osób. Nie brakowało też trudności od wewnątrz, które wiązały się z organizacją życia, z dużym przepływem osób zgłaszających się do Instytutu.
Założyciel nie tracił ducha, swoją ufnością umacniał członkinie. Pisał w Dzienniku: “Niech w tym skrępowaniu wszechstronnym dzieje się wola Boża. Na szczęście, ducha skrępować nikt nie potrafi” (Dz. d., 2 III 1966 r.).
Pierwotna nazwa Instytutu brzmiała: Instytut Świecki Córek Wynagradzających Sercu Jezusa i Maryi. Pierwszy tekst Konstytucji został złożony w Kurii diecezjalnej w Tarnowie 11 lutego 1960 roku. O. Kościsz zapisał w „Dzienniku duchowym”: “Chciałem zamknąć w nich, co sam przeżywam, czego pragnę. Wymagania postawione są bardzo wysokie … A czasy obecne są tak pełne zła, że potrzebujemy wielkich, bohaterskich dusz, które Duch Święty będzie wzbudzał i skierowywał do Instytutu” (Dz. d., 2 XII 1960 r.).
Najważniejszym wydarzeniem dla tworzącej się Wspólnoty było uzyskanie aprobaty i pozwolenia na dalszą działalność, które wydał kardynał Stefan Wyszyński w formie Deklaracji w dniu 20 września 1961 r.
Konsekracja życia w Instytucie była potwierdzana ślubami: ubóstwa, czystości i posłuszeństwa składanymi po okresie próby wstępnej na jeden rok, potem na dwa i trzy lata, po czym na całe życie.
Świeckość – druga podstawowa cecha instytutowego powołania wyrażała się życiem w świecie, bez zewnętrznych oznak konsekracji, choć w początkach większość członkiń mieszkała we wspomnianych domach. Członkinie pracowały w różnych zawodach i instytucjach. Młode w razie potrzeby uzupełniały wykształcenie.
Budowanie Wspólnoty
W formowaniu pierwszych członkiń ważną rolę pełnił sam Założyciel. Tak często, jak pozwalały mu obowiązki życia zakonnego, odwiedzał poszczególne domy, prowadził rekolekcje, służył kierownictwem duchowym i umacniał w chwilach trudności. W latach 1969–1982 Ojciec ze względu na słaby stan zdrowia za radą swoich przełożonych przebywał w krynickim domu (który był i jest nadal domem głównym Instytutu), dzięki czemu młoda jeszcze Wspólnota mogła na co dzień budować się jego świadectwem i korzystać z kapłańskiej posługi.
Według przekonania O. Kościsza, dzieło wynagradzania wypłynęło z ducha św. Ignacego i dlatego wyznał: “Moim pragnieniem jest, by ducha tego podtrzymywali i rozpalali inni moi współbracia zakonni za mego życia czy później.” (Dz. d., 24.V.1964.) I tak się też stało. Dalszą opiekę duchową nad Instytutem, po śmierci Założyciela, która nastąpiła 8 lipca 1982 roku, objął ks. Wojciech Kubacki SJ (+1995 r.), a z kolei po nim ks. Stanisław Łucarz SJ.
Odnowa
Po śmierci Założyciela członkinie Instytutu wzięły większą odpowiedzialność za jego misję i działalność. W październiku 1986 r. przeprowadzono pierwsze wybory Zarządu – dotychczas był mianowany przez Ojca Założyciela. W tym czasie podjęto starania o odnowę wewnętrzną, o pogłębienia rozumienia powołania do życia konsekrowanego w świecie i charyzmatu Instytutu.
Zaczął się czas intensywnych przygotowań do rozpoczęcia starań o kanoniczne zatwierdzenie Instytutu przez władze kościelne. Przystąpiono do odnowienia Konstytucji w duchu zmian posoborowych, opracowano też Wskazania praktyczne (Dyrektorium). Wtedy też dokonano zmiany nazwy na aktualną: Instytut Świecki Wynagrodzicielek Serca Jezusa i Maryi.
Osobą, która towarzyszyła bardzo intensywnie tym zmianom był Ojciec Wojciech Kubacki SJ. Zachęcał Zarząd do przeprowadzenia formalnego zatwierdzenia Instytutu w strukturach Kościoła.
W dniu 12 stycznia 1991 roku ks. bp Józef Życiński, Ordynariusz Diecezji Tarnowskiej wydał Dekret zatwierdzający odnowione Konstytucje Instytutu. Następnie Kongregacja Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego w dokumencie wydanym w dniu 15 kwietnia 1996 r. uznała Deklarację (Declaratio) wydaną przez ks. kardynała Stefana Wyszyńskiego w 1961 r. jako akt erekcji na prawie diecezjalnym.
Licząc od pierwszych wyborów tj. od 1986 r., co 6 lat odbywa się Kongregacja Generalna, w której uczestniczą wszystkie uprawnione członkinie. Jej zadaniem jest dokonywanie wyborów nowego Zarządu oraz obrady nad ważnymi dla Instytutu sprawami a zwłaszcza: odnową życia duchowego, badaniem realizacji misji apostolskiego wynagradzania, środki służące jedności Wspólnoty. I Kongregacja Generalna odbyła się w dniach 1–3 stycznia 1993 roku, II – w dniach 1–3 maja 1999 roku.
Instytut utrzymuje kontakty z innymi instytutami świeckimi w Polsce. Z chwilą erygowania Krajowej Konferencji Instytutów Świeckich w roku 1995, Instytut nasz stał się jej członkiem.