Jest Instytutem życia konsekrowanego na prawie papieskim, w którym członkinie, pozostając w świecie, życie swoje oddają samemu Bogu i starają się być znakiem Jego miłości pośród ludzi. Członkinie Instytutu, odpowiadając na powołanie Boga, oddają się całkowicie Chrystusowi żyjącemu w Kościele. Oddają się Matce Kościoła w niewolę miłości, aby z Nią, w Niej i przez Nią nieść skuteczną pomoc Chrystusowi żyjącemu w braciach, świadcząc nieustannie o obecności Odkupiciela i Jego Matki w rzeczywistości świata.
Historia Instytutu
Instytut swoimi początkami sięga dramatycznych czasów II wojny światowej. Został założony w okupowanej Warszawie w 1942 r. przez Marię Okońską, która poruszona słowami wieszcza: "O ile polepszycie wasze dusze, o tyle powiększycie wasze granice" – pragnęła odrodzenia Ojczyzny poprzez odnowę polskiej kobiety. Miała temu służyć systematyczna praca wychowawcza w "Mieście Dziewcząt". Pierwsza wspólnota, kierowana planami Bożej Opatrzności, spotkała ukrywającego się w podwarszawskich Laskach ks. prof. Stefana Wyszyńskiego, kapelana Powstania Warszawskiego, późniejszego Prymasa Polski, który stał się ojcem i kierownikiem duchowym Instytutu. W czasach reżimu komunistycznego niemożliwe stało się tworzenie katolickiego dzieła "Miasta Dziewcząt", Instytut stanął do dyspozycji Kościoła w osobie Prymasa Polski.
Świadectwo wiary i nauczanie Kardynała Stefana Wyszyńskiego jest duchowym programem i dziedzictwem, które Instytut podejmuje na różnych odcinkach życia. Bezgraniczna wiara w ojcowską miłość Boga w sytuacjach po ludzku beznadziejnych, zawierzenie wszystkiego Matce Bożej Jasnogórskiej, umiłowanie Kościoła i Polski, szacunek dla każdego człowieka i wrażliwość na znaki czasu – oto najważniejsze rysy tego dziedzictwa.
Celem Instytutu Prymasowskiego jest zachowanie i upowszechnianie dziedzictwa Prymasa Tysiąclecia.
Instytut prowadzi archiwum, wydawnictwo, księgarnię, inspiruje działanie fundacji "Dziedzictwo Stefana Kardynała Wyszyńskiego" i Kręgu Przyjaciół Prymasa Tysiąclecia.
Członkinie Instytutu, żyjąc w domach wspólnych lub indywidualnie, podejmują zadania apostolskie w dziełach własnych Instytutu oraz w instytucjach kościelnych i świeckich, zwłaszcza na trudnych i zagrożonych odcinkach życia społecznego.
Szczególnym miejscem realizacji zadań apostolskich Instytutu jest Jasna Góra – duchowa Stolica Polski. Członkinie Instytutu pracują w sanktuarium na Jasnej Górze jako przewodniczki, prelegentki, prowadzą poradnictwo rodzinne i poradnię psychologiczno-religijną dla młodych. Dla wszystkich członkiń Instytutu Jasna Góra jest miejscem stałego pielgrzymowania i duchowym domem.
Instytut współpracuje z powołanym przez Prymasa Polski Stefana Kardynała Wyszyńskiego ruchem "Pomocników Matki Kościoła" i zainicjowanym przez Instytut ruchem "Rodziny Rodzin".
Członkinie Instytutu starają się upowszechniać naukę o godności i zadaniach kobiety w Kościele i społeczeństwie, współpracując z różnymi inicjatywami na rzecz chrześcijańskiej wizji kobiety.
Instytut prowadzi domy rekolekcyjno-wychowawcze w Warszawie – Choszczówce i Krynicy Górskiej. Jedna z członkiń Instytutu pracuje jako lekarz w ośrodku dla trędowatych w Jeevodaya w Indii, Instytut wspiera jej posługę przez prowadzenie sekretariatu misyjnego.
Członkinie Instytutu realizują także swoje powołanie apostolskie poprzez indywidualną pracę zawodową i zaangażowanie społeczne, a także polityczne, przyczyniając się jako zaczyn do uświęcenia doczesności.
Zasady przyjęcia do Instytutu
Do Instytutu Prymasowskiego może być przyjęta osoba, która pragnie całkowicie poświęcić się Bogu, żyjąc według rad ewangelicznych w świecie i podejmując zadania apostolskie właściwe dla Instytutu. Kandydatka powinna mieć ukończone 18 lat, a nie przekroczone lat 35, powinna posiadać przynajmniej wykształcenie średnie, wystarczające zdrowie psychiczne i fizyczne. Kandydatkę powinny cechować: aprobata ładu przyrodzonego, życzliwość do ludzi i zdolność współżycia społecznego oraz poczucie odpowiedzialności, a przede wszystkim szczera intencja oddania się Chrystusowi i Jego Matce w duchu miłości do Kościoła.