Kazimierz Malinowski OFMConv
Jan Szewek OFMConv
SPRAWOZDANIE Z SYMPOZJUM CZTERECH KONFERENCJI ŻYCIA KONSEKROWANEGO
W LUBLINIE
Lublin, KUL, 21-23 kwietnia 2015 r.
Od wtorku 21 kwietnia do czwartku 23 kwietnia trwało na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim sympozjum zorganizowane z okazji Roku Życia Konsekrowanego. Zostało ono przygotowane przez IV Konferencje wyższych przełożonych w Polsce we współpracy z uczonymi ze środowiska KUL-u. Myślą przewodnią sympozjum było „W jedności uobecniać Chrystusa w świecie”.
WTOREK – TWORZYĆ SYMFONIĘ JEDNOŚCI
Uczestnicy Sympozjum spotkali się najpierw w bazylice archikatedralnej w Lublinie, gdzie abp Stanisław Budzik przewodniczył Mszy św. koncelebrowanej. Po Mszy św. nastąpiło przejście osób konsekrowanych do budynków KUL-u, gdzie w auli głównej rozpoczęły się obrady Sympozjum. Na początku Monastyczne Wspólnoty Jerozolimskie odśpiewały Litanię Zakonów. Następnie zabrał głos rektor KUL-u ks. prof. Antoni Dębiński, który nawiązując do hasła sympozjum życzył osobom konsekrowanym skuteczności w ich trudnej i pięknej misji. Podkreślił także pełną otwartość Uczelni na współpracę że środowiskami zakonnymi.
Metropolita lubelski abp Stanisław Budzik powitał zebranych „w uczelni i mieście” św. Jana Pawła i nawiązując do książki kard. Kurta Kocha „Symfonia jedności” życzył zebranym, aby taką symfonię tworzyli w różnorodności i bogactwie charyzmatów wielu rodzin zakonnych. Podkreślał, że za św. Augustynem powinniśmy śpiewać wspólnie nową pieśń Panu, a to przyniesie owoc dla całego Kościoła.
Matka Leticja Niemczura odczytała najpierw listy, które napłynęły do uczestników Sympozjum: abpa Wojciecha Polaka, Prymasa Polski oraz abpa Stanisława Gądeckiego, przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski. Następnie w imieniu wszystkich przewodniczących Konferencji życia konsekrowanego przywitała wszystkich gości i uczestników Sympozjum. Po powitaniach nastąpiło zapalenie świec symbolizujących cztery Konferencje życia konsekrowanego.
Zaraz potem ks. prof. Krzysztof Pawlina wygłosił wykład wprowadzający „Życie konsekrowane w tajemnicy Kościoła”. Swoją refleksję rozpoczął od współczesnych koncepcji teologicznych Kościoła. Przypomniał, że Sobór watykański II ukazywał Kościół jako communio. Natomiast papież Franciszek wprowadził nowe pojęcie: „Kościół jako szpital polowy” . Dlatego współczesny Kościół szuka grzeszników, opatruje ich rany i przywraca Bogu. Coraz częściej stawiane jest pytanie „Kościele święty, co myślisz o sobie samym?”. Być może dzisiaj trzeba to pytanie postawić wewnątrz wspólnot zakonnych: „wspólnoto – co myślisz o sobie”. Ks. Pawlina bardzo wiele mówił o prorockim sensie powołania zakonnego. Zauważył, iż bycie prorokiem zobowiązuje do bycia odważnym. W dalszej części swojego wystąpienia stwierdził, iż po Soborze watykańskim II pojawiła się w Kościele bardzo silna tendencja antropocentryczna (człowiek drogą Kościoła), która zastąpiła w życiu i praktyce duszpasterskiej Kościoła teocentryzm. Zauważając tę procesy papież Benedykt XVI powiedział, że drogą Kościoła jest miłość, a to oznacza, iż Bóg jest najważniejszy w życiu chrześcijanina.
Tymczasem obserwujemy, że w szeregach kapłańskich i zakonnych jest dzisiaj wielu „gwiazdorów”, szukających jedynie swojej chwały. Jest to wielkie nieporozumienie – powołani nie mogą służyć własnej chwale. Tylko Chrystus przychodzący z głębi egzystencji osoby konsekrowanej, z jej doświadczenia duchowego, może poprzez świadectwo życia być skutecznie objawiony tym, których ewangelizujemy. Naszą misją jest więc życie wiarą. Dlatego wszelkie zaangażowania zewnętrzne, czy wysiłki duszpasterskie nie mogą prowadzić do zerwania jedności z Chrystusem.
Z kolei o. prof. Andrzej Derdziuk OFMCap wygłosił wykład „Konsekrowani do pełnienia misji”. Uzasadniał w nim, iż osoby konsekrowane z natury swego powołania są ludźmi wiary. „Musimy uwierzyć, że Bóg chce się nami posługiwać, by objawiać siebie innym”. Trzeba więc nie tylko radykalnie żyć Ewangelią ale także według charyzmatu własnej wspólnoty. Powołanie jest bowiem czymś konkretnym, realizuje się we wspólnocie mającej własny charyzmat, założyciela, historię i tożsamość. Od jakości życia wspólnotowego zależy skuteczność misji. W konkluzji swego wystąpienia stwierdził: konsekrowani są niezastąpieni. Bóg ich potrzebuje. Świat ich potrzebuje.
W sesji popołudniowej bp Antoni Pacyfik Dydycz OFMCap w referacie „Przypatrzmy się powołaniu naszemu” odniósł się do słów papieża Franciszka, zawartych w liście na rozpoczęcie Roku Życia Konsekrowanego. Trzeba spojrzeć na przeszłość z wdzięcznością, przeżywać teraźniejszość z pasją oraz przyjąć rzeczywistość z nadzieją, a to wszystko w kontekście współczesnej kultury, a także w realiach naszego społeczeństwa.
Występujący po nim o. prof. Marek Saj CSsR mówił o tożsamości różnych form życia konsekrowanego oraz trosce Kościoła, by ta tożsamość była rozwijana i pogłębiana. Poszukiwanie tożsamości stało się po Soborze Watykańskim II ciągłym „zajęciem” wielu wspólnot zakonnych. Tożsamość to identyczność dostosowana do potrzeb współczesności. Nie można jej poszukiwać bez odniesienia się do źródeł (założyciela, reguły, itd.) Nie wystarczy wrażliwość na znaki czasy i potrzeby ludzi. Prelegent podkreślał, iż papieże ostatnich czasów wielokrotnie odnosili się do tej konieczności zachowania charyzmatów założycieli.
Jako ostatni w pierwszym dniu sympozjum przemówił ks. prof. Andrzej Maryniarczyk SDB, który swój referat poświęcił tematowi „Wyzwania współczesnej epoki, a aktualność duchowości, charyzmatów i misji życia konsekrowanego”. Zaraz potem w kościele akademickim KUL-u odbyła się wspólna adoracja Najświętszego Sakramentu, która była modlitewnym podsumowaniem tych pracowitych godzin.
DRUGI DZIEŃ – PRACA W GRUPACH
W drugim dniu sympozjum nt. życia konsekrowanego w Lublinie wyżsi przełożeni pracowali w grupach. Spotkania odbywały się na terenie różnych klasztorów. Tam też celebrowano msze św.
Rozmowy dotyczyły rzeczywistości, w których osoby konsekrowane są silnie obecne, a ich oddziaływanie bardzo widoczne. Są to m.in.: edukacja przedszkolna, szkolna i akademicka; opieka nad chorymi i niepełnosprawnymi; służba rodzinie, formacja kobiety, matki, ewangelizacja kultury i obecność w środkach społecznego przekazu; posługa bezdomnym i ubogim; kontemplacja oraz działalność misyjna.
Przełożeni próbowali znaleźć odpowiedź na pytanie, jak dziś mogą działać razem dla wypełnienia misji, jednocześnie zachowując różnorodność charyzmatów i żyjąc głęboką duchowością.
Sekretarze grup zgodnie podkreślali, że wszyscy widzą konieczność współdziałania członków zakonów i instytutów w podejmowanych dziełach, a nawet widzą potrzebę włączanie do pracy osób świeckich.
Doceniano istniejące już rady, komisje, fora, różne inne platformy spotkania, gdzie można dzielić się swoim doświadczeniem i zasięgać fachowej wiedzy od innych. Podkreślano konieczność formacji do służebnego i ofiarnego działania oraz codziennego rozeznawania co do nowych wyzwań czasu.
Po południu odbyły się zebrania plenarne poszczególnych konferencji zakonów, zgromadzeń i instytutów świeckich. Podczas obrad Konferencja Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich w Polsce m.in. uzupełniła wakujące stanowisko w Konsulcie. Na członka zarządu wybrała gdańskiego prowincjała franciszkanów o. Jana Maciejowskiego.
BP SOLARCZYK: NIE ULEGAJCIE POKUSIE LICZB
Katolickim Uniwersytecie Lubelskim biskup Marek Solarczyk, delegat ds. powołań Konferencji Episkopatu Polski, mówił o nowych i aktualnych wyzwaniach, jakie stoją przed poszczególnymi zgromadzeniami, jeśli chodzi o formację nowych kandydatów. – Życie konsekrowane to serce, ręce i nogi Kościoła, bo to ono sprawia, że to co duchowe żyje, jest pielęgnowane, przywoływane i ofiarowywane innym – mówił KAI bp Solarczyk.
Bp Solarczyk w wykładzie „Duszpasterstwo powołaniowe wobec nowych wyzwań” zwracał uwagę członkom zgromadzeń zakonnych na to, że nie można oczekiwać co roku dużej ilości kandydatów czy kandydatek do zakonów. – Nie mamy ulegać pokusie liczb i wydajności, a tym bardziej zaufania własnym siłom, bo w tym przejawia się to na ile sami jesteśmy wierni Bogu w tych dziełach, które realizujemy – podkreślał biskup pomocniczy diecezji warszawsko-praskiej.
Biskup zwrócił też uwagę na to, że w zgromadzeniach i instytutach należy kłaść coraz większy nacisk na formację nowych kandydatów. Często ta formacja wymaga także wiele wysiłku od formatorów. – My sami często musimy przejść razem z nimi niełatwą drogę, żeby oni się najpierw zdecydowali, a później by w momencie podjęcia decyzji mieli przeświadczenie, że jest ona zgodna w Bożą wolą – przekonywał biskup.
Biskup dodał, że cyframi, czy statystykami można dowolnie żonglować. Jednak zawsze trzeba patrzeć na dany zakon przez pryzmat tego, co robi, jak działa i czym się zajmuje w swoim posłannictwie. – Pielęgnujemy, chrońmy i troszczmy się o to, żeby te dzieła trwały, a jeżeli są zagrożone to eliminujemy te zagrożenia. Potrzebna jest wymienialność, są potrzebni następcy – powiedział KAI bp Solarczyk.
Rok życia konsekrowanego w Kościele to dla bp. Solarczyka czas ogromnej wdzięczności dla osób konsekrowanych. – Jest w to też wpisany ogromny szacunek dla dzieł, które realizują, a biorąc pod uwagę aktualny stan i wyzwania mojej posługi duszpasterskiej, to też jest wielka nadzieja, że takie osoby są, że z nimi tyle różnych dzieł podejmujemy, działamy – mówił bp Solarczyk. Dodał, że zawsze stara się również swoją modlitwą zrobić wszystko, żeby wesprzeć osoby życia konsekrowanego, aby to co jest darem ich charyzmatu mogło się dalej rozwijać. KAI
ABP MIGLIORE: UOBECNIAJCIE CHRYSTUSA
Abp Migliore w trakcie uroczystej Mszy świętej trzeciego dnia Sympozjum podkreślał, iż decyzja papieża Franciszka o dedykowaniu tego roku życiu konsekrowanemu była błogosławiona dla wielu zakonników i sióstr zakonnych, dla osób konsekrowanych. – Była przyjęta z porównywalną nadzieją, jaka brzmiała w płomiennym pytaniu uczniów Jezusa: Panie, czy w tym czasie przywrócisz królestwo Izraela? – podkreślał nuncjusz apostolski.
Wskazał, iż słowa te można sparafrazować tak, by brzmiały: Panie, dziękujemy Ci za tę decyzję i mamy nadzieję, że w tym czasie na nowo uwaga Kościoła i społeczeństwa skupi się na znaczeniu naszego sposobu życia, na potrzebie kontemplacji naszej misji – pracy edukacyjnej, humanitarnej, pomocowej, jaką podejmują nasze wspólnoty. – Liczymy, że ten rok odda nam właściwe miejsce – zaszczytne, otoczone szacunkiem i prestiżem – dodał.
Nuncjusz zaznaczył, iż dziś też trzeba usłyszeć odpowiedź: „Nie wasza to rzecz znać czas i chwile, które Ojciec ustalił swoją władzą, ale gdy Duch Święty zstąpi na was, otrzymacie Jego moc i będziecie moimi świadkami aż po krańce ziemi”. – To Wy sami dobrze usłyszeliście te właśnie słowa i weszliście na właściwe ścieżki, Wasze oczekiwania oparliście na słowach „w jedności uobecniać Chrystusa w świecie” – podkreślił abp Migliore, odnosząc się do hasła sympozjum.
Nuncjusz wskazał, iż znaczenie i prestiż osób konsekrowanych nie wypływa z ubioru, wielkości i pomyślności wspólnot ani ich dzieł. – Szacunek pochodzi z świadectwa jakie dajecie o Chrystusie – wskazał abp Migliore. Wskazał także, iż świadczenie o Chrystusie prowadzi do jedności. – Jezus nie daje jednoznacznej odpowiedzi jak należy rozumieć jedność ale sytuuje ją w kontekście – podkreślił. Odpowiedzią są słowa Chrystusa „gdzie są dwaj albo trzej zebrani w Imię moje, tam ja jestem pośród nich”. – Zjednoczenie w imię Jezusa oznacza troskę o każdą osobę i kierowanie się miłosierdziem – dodał.
Abp Migliore przywołał także patrona dnia – św. Wojciecha. – Św. Wojciech też był osobą konsekrowaną. Pozostając we wspólnocie ewangelicznej z współbraćmi zakonnymi dał świadectwo o Chrystusie, daleko poza swoją rodzinną ziemią – podkreślał Nuncjusz Apostolski. W homilii zaznaczył także, iż zbliżamy się do 1050. rocznicy chrztu Polski, z czym wiążą się także wymagania wobec osób konsekrowanych. – Wy, osoby konsekrowane jesteście wezwani, aby na wzór św. Wojciecha uobecniać Chrystusa w jedności – zakończył.
PODSUMOWANIE OBRAD I LIST DO PAPIEŻA
W ostatnim dniu Sympozjum jego uczestnicy wysłuchali jeszcze – oprócz wystąpienia bp. Solarczyka – także wykładu ks. prof. Marka Chmielewskiego, Pierwszeństwo formacji dla ciągłej odnowy duchowej i apostolskiej w którym zachęcał, aby każda osoba konsekrowana nabrała przekonania, że całe życie musi się uczyć i pozwolić się formować. Natomiast o. prof. Jacek Kiciński CMF w wykładzie Formacja początkowa i stała, wspólnotowa i apostolska w dynamice wierności omówił podstawowe terminy i zasady, na których współcześnie powinna być oparta formacja osoby konsekrowanej w całożyciowym procesie dojrzewania do świętości.
W czwartkowe popołudnie odbyła się debata Współczesne wyzwania dla życia konsekrowanego. Jej uczestnikami byli: Stanisław Karczewski vice-marszałek senatu, Państwo Wiesława i Lech Stefanowie, p. Iwona Schymalla i prof. Alina Rynio z KUL-u, a prowadził ją o. prof. Jacek Kiciński CMF. Podsumowania obrad dokonali M. Leticja Niemczura CSSJ i O. Janusz Sok CSsR, przewodniczący żeńskiej i męskiej Konferencji przełożonych wyższych.
Przedstawiciele czterech konferencji zakonów i instytutów świeckich wystosowali także list do Ojca Świętego Franciszka. Wyrazili w nim wdzięczność za ustanowienie Roku Życia Konsekrowanego, zadeklarowali swoją gotowość do podejmowania nowych wyzwań, złożyli obietnicę wspaniałomyślnego odpowiadania na wezwania Ducha Świętego oraz zapewnili papieża o swojej modlitwie za niego i w jego intencjach.
Sympozjum towarzyszyła wystawa, przybliżająca pierwszych polskich misjonarzy-męczenników: o. Zbigniewa Strzałkowskiego i o. Michała Tomaszka, którzy w tym roku – 5 grudnia – zostaną w Peru wyniesieni na ołtarze. Ich sylwetki w specjalnym wystąpieniu przybliżył o. Jarosław Zachariasz, przełożony krakowskiej prowincji franciszkanów, do której należeli Słudzy Boży.
Przełożeni obejrzeli też międzyzakonne widowisko teatralne „Wspólny dom“, przygotowane przez salezjanina ks. Mariusza Lacha. Można i warto je zobaczyć na Youtube pod adresem: https://www.youtube.com/watch?v=jn95gST7Mcg
Archiwum KWPZM