O. Kazimierz Malinowski OFMConv, sekretarz generalny KWPZM
SPRAWOZDANIE Z PRZEBIEGU SYMPOZJUM
Kraków-Łagiewniki, 17 listopada 2012 r.
We wtorek 13 listopada 2012 roku, w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Krakowie- Łagiewnikach rozpoczęło się w godzinach popołudniowych kolejne Sympozjum czterech Konferencji życia konsekrowanego w Polsce. Zgromadziło ono około 300 przełożonych wyższych żeńskich i męskich instytutów życia konsekrowanego, którzy podjęli refleksję nad tematem: Doświadczenie wiary osób konsekrowanych a nowa ewangelizacja.
Najważniejszym celem Sympozjum jest wspólnotowe przemyślenie jak polscy zakonnicy i zakonnice mają odpowiedzieć na współczesne potrzeby Kościoła, wyrażone przez papieża Benedykta XVI przy okazji zwołania Synodu biskupów, poświęconego nowej ewangelizacji oraz w związku z rozpoczęciem Roku Wiary.
Sympozjum było przez długi czas przygotowywane przez specjalną grupę roboczą, której przewodził o. Paweł Drobot, redemptorysta, a wspierali go S. Emmanuela Klich, urszulanka UR i O. Stanisław Łucarz, jezuita. W zamierzeniu organizatorów sympozjum było przygotowywane w kluczu kerygmatycznym (tożsamość osób konsekrowanych, wiara, nawrócenie, nowe życie w Chrystusie, dary Ducha Świętego, posłanie do świata).
Sympozjum rozpoczął Ks. Tomasz Sielicki SChr, przewodniczący KWPZM (instytuty męskie). Po modlitwie do Ducha Św. i przywitaniu obecnych, którego dokonał kustosz Sanktuarium Miłosierdzia Bożego, bp Jan Zając (tekst powitania – Aneks I), ks. Tomasz wspomniał o obradach sprzed trzech lat, gdy przełożeni rozważali temat laicyzacji. Można więc obecne Sympozjum traktować jako kontynuację poprzedniego tematu. Wskazał też na przykład patronów dnia: Pięciu Braci Męczenników, wywodzących się z różnych narodów, których połączył w działaniu zapał apostolski. Następnie krótkiej prezentacji swoich Konferencji dokonały. M. Leticja Niemczura, przewodnicząca KWPŻZZ (czynne zgromadzenia żeńskie), M. Weronika Sowulewska, przewodnicząca KPŻKK (klasztory kontemplacyjne), P. Teresa Stawarz przewodnicząca KKIŚ (instytuty świeckie) oraz Ks. Tomasz Sielicki.
Po wprowadzeniu do Sympozjum jako pierwszy wygłosił swój referat bp Grzegorz Ryś, który w nawiązaniu do obrad Synodu Biskupów mówił o kierunkach nowej ewangelizacji (Aneks II).
Po przerwie na kawę i ciastko zebrani wysłuchali referatu o. Dariusza Kowalczyka, jezuity, wykładowcy Uniwersytetu Gregoriańskiego na temat tożsamości życia konsekrowanego (Aneks III). Końcowym wydarzeniem pierwszego dnia Sympozjum była Msza św. pod przewodnictwem kard. Stanisława Dziwisza, metropolity krakowskiego. Ks. Kardynał wystosował do zebranych homilię (Aneks IV). Schola dominikańska ubogaciła liturgię swoim śpiewem, zaś klerycy z seminarium saletynów stanowili liturgiczną asystę.
Środa 14 listopada
Spotkanie rozpoczęło się na auli od wspólnie odmówionej Jutrzni. Moderatorką drugiego dnia obrad była Matka Leticja Niemczura, przewodnicząca Konferencji Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych. Przywitała ona w sposób szczególny o. dra Wojciecha Giertycha OP, teologa domu papieskiego, który wygłosił podstawowy referat Sympozjum: Wiara w życiu osób konsekrowanych (Aneks V). Referat o. Giertycha był podzielony na dwie części. W przerwie była okazja do rozmów podczas porannej kawy.
Matka Leticja podziękowała o. Wojciechowi za głębokie ukazanie mechanizmów dojrzałej wiary oraz ukazanie zagrożeń wiary w życiu konsekrowanym. Zapytała też, w kontekście drugiej części wystąpienia o. Wojciecha poświęconej osobom konsekrowanym, czy będzie druga część książki „Rozruch wiary”. Prelegent poinformował, że przekazał już cały tekst swojego wystąpienia organizatorom Sympozjum.
Przewodnicząca KWPŻZZ poprosiła następnie S. dr Wiesławę Przybyło ASC, która przedstawiła temat: Trynitarny wymiar życia konsekrowanego, opierając się nie tyle na teologicznej spekulacji, ale przede wszystkim na osobistym doświadczeniu wiary. Również jej wystąpienie znajdziemy w Aneksie VI.
Południowej Eucharystii w bazylice przewodniczył Nuncjusz Apostolski w Polsce Abp Celestino Migliore, który wygłosił także homilię (Aneks VII. Liturgiczną służbę ołtarza pełnili klerycy z Seminarium Księży Misjonarzy podczas Mszy św., zaś śpiewy prowadziła Międzyzakonna Schola Sióstr.
Popołudniowe spotkanie rozpoczęło bardzo dynamiczne wystąpienie o. dra Jacka Zdrzałka CSsR, Nawrócenie jako droga nowej ewangelizacji (tekst w Aneksie VIII). Następnie głos zabrała p. Ewa Kusz, wieloletnia przewodnicząca Światowej Konferencji Instytutów Świeckich oraz uczestniczka ostatniego Synodu biskupów. Z wykształcenia jest psychologiem. Mówiła ona na temat: Między prawdą a miłością. Wspólnota kościelna wobec nadużyć, poruszając trudne tematy przemocy seksualnej oraz przemocy wynikającej z nadużywania władzy przełożonych zakonnych. (Aneks IX)
Dyskusja Panelowa: Uczestnicy: S. Wiesława Przybyło ASC; P. Ewa Kusz, O. Jacek Zdrzałek CSsR, O. Adam Żak SJ
M. Leticja Niemczura, moderatorka dyskusji, poprosiła uczestników Sympozjum o wypowiedzi oraz zadawanie pytań dzisiejszym prelegentom.
O. Jan Szewek OFMConv, podziękował p. Ewie Kusz za przedstawienie trudnych sytuacji dotyczących życia zakonnego i poinformował o spotkaniu rzeczników prasowych, które tym razem będzie poświęcone umiejętności reakcji na sytuacje konfliktowe. Zachęcił też do udziału w tym szkoleniu.
O. Bernard Sawicki, OSB, opat z Tyńca w swoim pytaniu zapytał o niedojrzałość emocjonalną osób konsekrowanych. Czy właśnie ona nie jest przyczyną nadużyć, także na polu seksualnym. Jak do tego problemu zabierać się na co dzień?
P. Ewa Kusz. Przyznała że niedojrzałość emocjonalna jest jednym z powodów ujawnianych w ostatnim czasie nadużyć. Dlatego przy przyjmowaniu kandydatów trzeba na to zwracać szczególną uwagę. Jeśli chodzi o osoby po ślubach wieczystych, to części osób można pomóc dzięki terapii psychologicznej i (lub) kierownictwu duchowemu. Są jednak także osoby z którymi niewiele da się zrobić. Jeśli nie ma powodów wprost do usunięcia, to trzeba takie osoby izolować wobec tzw. grup zagrożonych.
O. J. Zdrzałek CSsR odwołał się do praktyki w zakonie redemptorystów, gdzie generał zażądał od wszystkich prowincji opracowania zasad postępowania w odniesieniu do osób mających nadużycia seksualne.
O. Wiesław Śpiewak, CR, wyraził wdzięczność za poruszenie tego tematu w trakcie Sympozjum. Bo my się tych tematów boimy poruszać. Dał też świadectwo, iż współbracia z jego prowincji będą mieli wieczór pokutny i post w intencji wynagrodzenia za grzechy zakonników.
S. Wiesława Przybyło ASC, powiedziała o nadużyciach kapłanów wobec sióstr zakonnych w obszarze seksualnym. Są przypadki, kiedy kapłan najpierw „urabia” sobie przełożonych, co rodzi bezradność atakowanych przez niego młodych sióstr zakonnych. Często takie siostry korzystają z porady psychologa i wtedy takie problemy wychodzą na światło dzienne. Ale u wielu sióstr ta sprawa pozostaje ukryta do końca życia.
S. Marzena Władowska, jadwiżanka podziękowała za wykład p. Kusz stwierdzając równocześnie, iż zasadniczym problemem w codziennym funkcjonowaniu wspólnot są nadużycia władzy w szerokim kontekście życia eklezjalnego i konsekrowanego.
O. Andrzej Wichowski, Zgromadzenie Ducha Świętego. Po podziękowaniach wobec pani Kusz odniósł się do problemu nadużyć władzy, co dotyczy szczególnie okresu formacji. Mówiąc o nowej ewangelizacji zauważył, że życie konsekrowane ex professo jest przykładem nowej ewangelizacji od początku swego istnienia wchodząc zawsze w obszary potrzebujące wzmożonego świadectwa. Nowa ewangelizacja to nie kwesta zmiany form pracy duszpasterskiej, ale konieczna jest wewnętrzna ewangelizacja struktur zakonnych. Zapytał o. Jacka Zdrzałka jakie są proponowane formy „ewangelizacji” osób konsekrowanych.
O. Zdrzałek: Nawrócenie do „nowej ewangelizacji” oznacza dotknięcie wszystkich istotnych problemów naszego wnętrza, a nie na „markowaniu” nawrócenia. Musimy wchodzić w trudne sprawy wspólnot. Mówiąc obrazowo: Nie chodzi o nowy lakier na samochodzie, ale o naprawienie silnika
P. Ewa Kusz nawiązując do Synodu biskupów wspomniała wystąpienie jednego z Ojców Synodu: Kościół ewangelizował od 2000 lat i będzie ewangelizował dalej. Nadużycia w Kościele istnieją i są poważnym problemem, bo uderzają w skuteczność ewangelizacji.
O. Adam Żak SJ. Posiadamy zdolność do wypierania rzeczywistości. Po skandalach w jednym z krajów, prowincjał stamtąd powiedział – ja myślałem, że to jest niemożliwe, bo tego nie powinno być i wychodząc z takiego założenia działałem. Przy ocenie przestępstwa trzeba brać pod uwagę trzy wymiary: dobro ofiary, dobro wspólnoty, dobro domniemanego sprawcy. Wszystkie te trzy wymiary trzeba brać pod uwagę.
S. Paulina Mieleszkiewicz. Misjonarka Św. Rodziny. Zapytała p. Kusz ,jak konkretnie należy przygotowywać przełożonych, by unikać przedstawianej w referacie „tyranii przełożonych”. Zaś do o. Jacka Zdrzałka skierowała pytanie: Jak odnawiać nadzieję i czego to ma dotyczyć?
P. Kusz – Przygotowanie wychowawców musi się odnosić do wszystkich wymiarów formacji. Kandydatom do przełożeństwa trzeba dać praktyczne przygotowanie w zakresie zarządzania, i kreowania właściwych relacji międzyludzkich, czyli przygotowanie musi być profesjonalne, wykorzystujące wszystkie możliwe gałęzie wiedzy i adekwatne do przyszłej roli w Instytucie.
O. Zdrzałek – Odniósł się do tzw. teologii nicości – Bóg stworzył świat z niczego, pierwszy cud Jezus zdziałał gdy nie było wina, Samarytanka musiała nosić pustkę w sercu, aby Jezus mógł je napełnić łaską. Najwięcej zakonów powstawało w najtrudniejszym dla życia konsekrowanego momencie historii – w XIX wieku. Współcześnie najbardziej jest nam potrzebna odwaga w działaniu. Jeśli my sami nic nie ryzykujemy dla zakonu, dla powołania, to nie możemy liczyć na Boże wsparcie.
S. Jolanta Olech, urszulanka SJK, wyraziła swoje uwagi do fragmentu referatu p. Kusz o nadużyciach władzy, stwierdzając, że nie zostały omówione w sposób bardziej szczegółowy różne formy tych nadużyć. Podziękowała też S. Wiesławie Przybyło za poruszenie sprawy molestowania sióstr zakonnych ze strony księży.
Ks. Grzegorz Sikorski, orionista. Jak w nowej ewangelizacji, wewnątrz rodzin zakonnych, wzywać do nawrócenia? Władza ma wzywać do nawrócenia? Jak to robić?
O. Zdrzałek – Jeśli sami nie zaczniemy od siebie, to na nic wysiłki duszpasterskie. Wszyscy musimy mieć więcej odwagi i siły by reagować na różnego typu zagrożenia, czy problemy osobiste. Każdy jest odpowiedzialny za wewnętrzne nawrócenie wspólnot.
O. Śpiewak, CR – Nowa ewangelizacja ma docierać do tych, którzy porzucili wiarę. Może trzeba dotrzeć z jej przesłaniem do tych w naszych zakonach, którzy już są faktycznie poza wspólnotą. Zapytał także: czy my się czujemy szczęśliwi w tym wyborze życia konsekrowanego?
O. Żak – jak ewangelizować swoich? Nawiązał do filmu F. Zefirellego o św. Franciszku, który stanął wobec dworu papieskiego, prosząc o zatwierdzenie Reguły, zaczął zwyczajnie głosić Ewangelię. Musimy sobie wzajem głosić z prostotą Ewangelię.
S. Barbara Konarska, Zgromadzenia Sióstr Imienia Jezus, podziękowała o. Zdrzałkowi za miłość do własnego zgromadzenia, którą było widać w sposobie głoszenia referatu. Wywołało to radosną akceptację sali.
O. Janusz Sok wyraził radość, że udało się nam wieczorem rozmawiać o trudnych sprawach w sposób mądry i subtelny co M. Leticja uznała za najlepsze podsumowanie całego dnia obrad.
Po dyskusji panelowej zabrał głos o. Adam Żak SJ, który przedstawił projekt programu szkolenia przygotowującego osoby prowadzące profilaktykę skierowaną do dzieci narażonych na przestępstwa seksualne. Ma to być kurs uniwersytecki, akredytowany do punktacji bolońskiej, uczący uczestników prewencji wobec dzieci i młodzieży zagrożonych przestępstwami seksualnymi. Jego projekt powstał na Uniwersytecie Gregoriańskim i ma już kilka wersji językowych (Aneks X)
Na zakończenie całego dnia wspólnie odmówiono liturgiczna modlitwę nieszporów.
Czwartek 15 listopada.
Czwartkowe spotkanie rozpoczęły słowa Matki Weroniki Sowulewskiej, przewodniczącej Konferencji Przełożonych Żeńskich Klasztorow Kontemplacyjnych, która powitała przybyłego na Sympozjum abpa Wacława Depo, metropolity częstochowskiego, a także wszystkich zebranych. W nawiązaniu do programu Sympozjum zauważyła, iż czwartek jest centralnym dniem sympozjum, bowiem tego dnia nasza uwaga będzie się koncentrować na Jezusie Chrystusie, który jest centrum, sensem i normą życia konsekrowanego.
Po wprowadzeniu zebrani wspólnie odmówili modlitwę poranną Kościoła – Jutrznię. Następnie swoje wystąpienie przedstawił abp Wacław Depo. Mówił na temat: Instytuty życia konsekrowanego i znaki czasu – nowe wyzwania w aktualnym kontekście Kościoła w Polsce (Aneks XI).
Bezpośrednio po wystąpieniu Abpa W. Depo o. Jacek Waligóra, prowincjał kapucynów z Krakowa przedstawił w imieniu Konsulty KWPZM propozycję tekstu protestu, skierowanego do KRRiTv w związku z nieprzyznaniem Telewizji Trwam miejsca na multipleksie cyfrowym. Tekst protestu został ze strony uczestników Sympozjum zaakceptowany przez aklamację. (Pełny tekst – Aneks XII).
Po przerwie na kawę M. Weronika Sowulewska poinformowała o miejscach w których po obiedzie odbędą się krótkie zebrania poszczególnych Konferencji, a następnie przedstawiała po kolei osoby, proszone o danie świadectwa osobistego doświadczenia wiary w życiu konsekrowanym. Jako pierwsza świadectwo dała S. Ausilia, kapucynka klaryska z klasztoru w Ostrowie Wielkopolskim (Aneks XIII). Po niej swoje świadectwo dała S. Martyna Kot ze Zgromadzenia Misjonarek Miłości Bł. Matki Teresy z Kalkuty (Aneks XIV). O. Dariusz Drążek, redemptorysta, pracujący w Radio Maryja, opowiedział o swojej drodze powołania i posłudze duszpasterskiej na falach eteru. Apelował do zebranych o większą odwagę świadczenia o Chrystusie (Aneks XV) Pani Stanisława, przedstawicielka instytutów świeckich, członkini Instytutu Chrystusa Króla, pracuje jako nauczycielka, powiedziała miedzy innymi o powodach „ukrycia się” członków instytutów świeckich. Nie chodzi o ukrywanie swojej wiary, która ma promieniować z nas w codziennym życiu, ale przynależności do instytutu. Później mówiła o swojej drodze wiary i chrześcijańskiej walce o prawdę w warunkach wieloletniej pracy w szkole (Aneks XVI). Jako ostatni dał świadectwo posługi charytatywnej , Br. Paweł Flis, ze Zgromadzenia Braci Albertynów (Aneks XVII).
M. Weronika Sowulewska po ostatnim świadectwie podziękowała wszystkim instytutom życia czynnego za świadectwo, które dają i funkcjonowanie na pierwszej linii frontu.
Po obiedzie odbyły się spotkania własne poszczególnych Konferencji życia konsekrowanego, według programu przygotowanego przez przewodniczących.
O godz. 15 wszyscy uczestnicy Sympozjum spotkali się w Bazylice Miłosierdzia Bożego. Przybyli także, zaproszeni na wspólną modlitwę zakonnicy i zakonnice z krakowskich klasztorów (ok. 1000 osób). Wspólnota modlitewna rozpoczęła się od odmówienia koronki do Miłosierdzia Bożego. Następnie odprawiona została Msza Święta, podczas której Przewodniczący Komisji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego bp Kazimierz Gurda podziękował osobom konsekrowanym za zaangażowanie w Kościele. Zdaniem Hierarchy ta służba od wieków przynosi ogromne dobre owoce dla całego Kościoła (Homilia bpa Gurdy Aneks XVIII). Asystę liturgiczną podczas Eucharystii sprawowali klerycy z Wyższego Seminarium Duchownego Redemptorystów w Tuchowie. Śpiewy prowadziła schola Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia.
Rzeczniczka Zgromadzenia Matki Bożej Miłosierdzia s. Elżbieta Siepak na przykładzie św. Faustyny pokazała zgromadzonym w świątyni, w jaki sposób mogą osiągnąć doskonałość, niebo.
„Życie zakonne Siostry Faustyny nacechowane było niezwykłym radykalizmem. Nie było w nim żadnej połowiczności w zachowaniu ślubów i reguły zakonnej, w miłowaniu Boga i ludzi, nie było ustępstw na rzecz – jak mawiała – zepsutej natury czy ulegania podszeptom złego ducha. Czuła się jak żołnierz, dla którego każdy dzień jest przestrzenią do walki o dobro i zmagania się z tym, co słabe i grzeszne” – relacjonowała zakonnica.
S. Siepak przekonywała, że św. Faustyna nie używała przy tym żadnych nadzwyczajnych środków, ale takie, jakie są dostępne dla każdego chrześcijanina, a tym bardziej dla osoby zakonnej: „rozmyślanie nad słowem Bożym, nad tajemnicami różańcowymi, stacjami drogi krzyżowej, rachunek sumienia, czytanie książek dotyczących życia duchowego, głębokie życie sakramentalne, dni skupienia, rekolekcje, codzienna troska wzrastanie w miłości…”. „Rzecz w tym, że te środki stosowała systematycznie i wytrwale” – dodała s. Elżbieta. (jej wystąpienie – Aneks XIX)
Po wystąpieniu Siostry Siepak wszyscy uczestnicy mogli się posilić bigosem i ciepłą herbatą. Po powrocie do bazyliki miała miejsce adoracja Najświętszego Sakramentu, połączona ze śpiewem i modlitwą uwielbienia, w rytmie muzyki jezuickiego zespołu „Mocni w Duchu” z Łodzi.
Piątek 16 listopada
Ostatni dzień Sympozjum rozpoczęto modlitwą Jutrzni. Następnie pani Teresa Stawarz, przewodnicząca Krajowej Konferencji Instytutów Świeckich, podziękowała Ks. Biskupowi Kazimierzowi Gurdzie za udział w całym sympozjum. Powiedziała, iż odbieramy to jako wyraz jedności z Episkopatem. Bp Kazimierz wyraził wdzięczność za zaproszenie i możliwość uczestnictwa w spotkaniu, które uznał za bardzo bogate w treść i bardzo dobrze przygotowane pod względem organizacyjnym.
Po opuszczeniu przez bpa Gurdę sali obrad rozpoczęła się merytoryczna część spotkania. Jako pierwsza zabrała głos Matka Weronika Sowulewska OSBCam, przewodnicząca Konferencji Przełożonych Żeńskich Klasztorów Kontemplacyjnych, która przedstawiła rolę klasztorów kontemplacyjnych w modlitewnym wsparciu dzieł nowej ewangelizacji, tytuł jej wystąpienia: Życie kontemplacyjne a nowa ewangelizacja (Aneks XX) Po niej zabrała głos przewodnicząca Konferencji Wyższych Przełozonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych Matka Leticja Niemczura CSSJ, która mówiła o nowej ewangelizacji w dziełach apostolskich (Aneks XXI). Ks. Tomasz Sielicki mówił o roli zakonników w ewangelizowaniu Polski i świata przez całe wieki historii Kościoła. (Aneks XXII). Na zakończenie pierwszej części piątkowej sesji głos zabrała P. Teresa Stawarz, która obok przewodniczenia Krajowej Konferencji Instytutów Świeckich jest przełożoną generalną Świeckiego Instytutu Karmelitańskiego Elianum. Mówiła o ewangelizacji społeczeństwa od wewnątrz, czyli o działalności ewangelizacyjnej, podejmowanej przez członków Instytutów świeckich (Aneks XXIII)
Dyskusja panelowa na zakończenie Sympozjum
(moderatorzy dyskusji – przewodniczący czterech Konferencji życia konsekrowanego)
Dyskusje rozpoczęła kwestia współpracy miedzyzakonnej w nowej ewangelizacji. Matka Leticja Niemczura wymieniła liczne przykłady współpracy miedzyzakonnej. Ks. Tomasz Sielicki zwrócił uwagę na potrzebę współpracy z Kościołem prawosławnym. P. Teresa Stawarz prosiła o współpracę w prowadzeniu ośrodków powołaniowych, mówiła tez o potrzebie współdziałania na poziomie Komisji Episkopatu i w diecezjach. Matka Weronika mówiła o obecności modlitewnej sióstr klauzurowych w parafiach gdzie żyją. Również biskupi proszą o modlitewne wsparcie. Pomoc duchowa sióstr sięga poza granice kraju (modlitewne wsparcie misjonarzy), współpraca dotyczy również relacji z klasztorami zagranicznymi. Konferencja sióstr klauzurowych na swój sposób uczestniczy też w strukturach międzyzakonnych w Polsce.
O. Wiesław Śpiewak, CR. Skoro księza nie mogą się mnożyć to powinni się dzielić (o. Knabit). Musimy się dzielić swoimi doświadczeniami i pomagać sobie w podejmowanych działaniach duszpasterskich. Wspierajmy się także w wykorzystywaniu naszych ośrodków rekolekcyjnych i domów gościnnych.
O. Kazimierz Malinowski przypomniał o inicjatywie sprzed 6 lat – Centrum Informacji Międzyzakonnej oraz zachęcił do przysyłania informacji o ważnych wydarzeniach ze wspólnot zakonnych na adres Biuletynu Tygodniowego CIZ.
O. Janusz Sok, CSsR. Poinformował o możliwości uczestnictwa w warsztatach na temat rekolekcji szkolnych, które są planowane w Lublinie na przełomie stycznia i lutego 2013 roku.
O. Bernard Sawicki, OSB. Mowił o tym, że jesteśmy zbyt zamknięci w swoim gronie. Podczas sympozjum nie było wśród referentów żadnej osoby świeckiej. Powinniśmy starać się o prawdziwą współpracę ze świeckimi, którzy czują odpowiedzialność za Kościół. Tworzyć z nimi różne projekty, wykorzystując także fundusze europejskie w inicjatywach kulturalnych, turystycznych, itp.
Ks. Krzysztof Sikorski, orionista. Moim motywem jako proboszcza w podejmowaniu inicjatyw z zakresu nowej ewangelizacji było pragnienie uratowania choćby jednej rodziny. Tu chcę powiedzieć, że motywem nowej ewangelizacji może być także ratowanie choćby jednego powołania. Sam zawdzięczam uratowanie swego powołania nowej ewangelizacji. Wielu przełożonych musi się przekonać do współpracy z ruchami nowej ewangelizacji. Warto sobie przypomnieć, że kiedyś charyzmatami „nowej ewangelizacji” były zakony. Nie możemy się zamykać na nowe ruchy, bo one dzisiaj sa powiewem charyzmatu Ducha Św. w Kościele. Zgromadzenia wchodzą w sklerozę charyzmatyczna, gdy chcą widzieć przywódców nowych ruchów jako ułożonych, grzecznych i uległych współpracowników.
S. Maksymilla Pliszka, członkini Zespołu Nowej Ewangelizacji Episkopatu. Wyraziła przekonanie, że działania Zespołu są próbą szukania dróg współpracy. Ruchy związane z nową ewangelizacją są bardzo różne. Nie zawsze ich działalność idzie po linii Kościoła.
O. Krzysztof, OFMCap. Zabrakło mi referatu poświęconego współpracy z ruchami nowej ewangelizacji. Kiedyś sercem nowej ewangelizacji były zakony, dziś dostały one zadyszki, i zastępują nas ruchy świeckie. Wczorajsze doświadczenie modlitwy ze świeckimi animatorami nowej ewangelizacji było tym pozytywnym doświadczeniem. Według mnie brakuje wystarczającej współpracy „na dole” z grupami nowej ewangelizacji i także udziału zakonników i zakonnic w tych ruchach. Ruchy potrzebują osób konsekrowanych. Musimy być otwarci na działanie Ducha Świętego.
S. Emmanuela Klich, urszulanka UR. Dała świadectwo udziału w Synodzie. Synod podkreślił, że do dzieła ewangelizacji powołany jest każdy, ale ewangelizować może tak naprawdę tylko ten, kto jest wewnętrznie głęboko związany z Chrystusem. Sprawa Ewangelii musi przejść z głowy do serca.
O. Jacek Waligóra, OFMCap. Nasze wspólnoty są szczególnym areopagiem. One są pierwszym miejscem nowej ewangelizacji i bardzo jej potrzebują. Często życie wiary we wspólnocie ogranicza się do pośpiesznej recytacji Brewiarza. Brak modlitwy myślnej i właściwego celebrowania Eucharystii we wspólnocie. Decyzje podejmowane przez wspólnotę mają charakter praktyczny, ekonomiczny. Mało jest rozeznawania w wierze. Co robić by, będąc przełożonymi, inicjować procesy dojrzewania w wierze? Musi wybrzmieć Słowo Boże we wspólnotach (wspólnotowe dzielenie się Słowem). Konieczne jest otwarcie wspólnot zakonnych na Słowo Boże i doświadczenie jego przeżywania, w nowych ruchach.
2. Czynniki umożliwiające odczytywanie i interpretację znaków czasu.
S. Wiesława, adoratorka. Nowa ewangelizacja musi się zacząć od nas i naszych wspólnot. We wspólnotach trzeba prowadzić do spotkania z Bogiem. Sposobem jest lectio divina konkretnie praktykowana. Trzeba zacząć od rekolekcji lectio divina, które są w Polsce bardzo dobrze opracowane. Pamiętajmy też, że musimy czekać na wydanie owoców wprowadzenia tej metody. Wspólnoty zakonne się nawrócą przez lectio divina
O. Wiesław Śpiewak, CR. Konieczne jest doprowadzenie do normalnych relacji międzyludzkich we wspólnotach. Bez wewnętrznego zaufania we wspólnotach, trudno będzie wprowadzić prakytykę lectio divina. Powinniśmy też we wspólnotach wspierać tych, którzy są pozytywnego ducha. Przełożeni nie mogą się koncentrować jedynie na sytuacjach konfliktowych i trudnych, ale wspierać tych współbraci, którzy podejmują pozytywne działania duszpasterskie i wspólnotowe.
S. Marzena Władowska, jadwiżanka. Działania masowe i grupowe sa jedynie preewangelizacją. Właściwa ewangelizacja zaczyna się od spotkania osób. Musimy zmienić swoje przekonanine, że działanie jednostkowe, skierowane do konkretnych osób, jest „nieekonomiczne” duszpastersko. Bez osobistego duszpasterstwa nie doprowadzimy ludzi do spotkania z Bogiem.
M. Leticja Niemczura. Trzeba zaczynać ciągle na nowo od Chrystusa.
O. Rufin Maryjka, OFM. Jednym ze znaków nowej ewangelzacji jest pomoc wspólnotom w kryzysie (także pomoc personalna). W Polsce często w klasztorach jest nadmiar zakonników, a w wielu krajach odczuwają wielkie braki. Nawrócenie wewnętrzne wspólnot koniecznie trzeba zaczynać od lectio divina. Trzeba tu przełamywać nasze przyzwyczajenia, bo skupieni jesteśmy na pracy ad extra, a dzisiaj trzeba podjąć wysiłek przemiany duchowej ad intra. Zaproponował też tworzenie szkół modlitwy (także w klasztorach kontemplacyjnych), otwartych dla ludzi świeckich. Świeccy poszukujący szukają u zakonników tego by byli świadkami i ekspertami modlitwy. W zakonach żyjemy w pośpiechu, ale najczęściej powodem jest brak organizacji.
M. Weronika Sowulewska. Wspólnoty kontemplacyjne są otwarte na przyjmowanie świeckich, nawet całych grup. Także kapłani korzystają z rekolekcji w naszych wspólnotach. Nasze świadectwo życia pomaga w ich przeżywaniu. W ewangelizowaniu wspólnoty ogromna jest rola przełożonych. Mamy być dla wspólnoty ojcem i matką.
Ks. Tomasz Sielicki podsumował obrady Sympozjum. Trud organizacyjny opłacił się. Żywe włączenie się uczestników o tym świadczy. Byli wśród nas hierarchowie, było głoszone Słowo Boże. Była refleksja tęgich głów teologicznych, reflleksja osób świeckich i modlitwa „Mocnych w Duchu”. To otrzymujemy jest nam „dane i zadane”. Mamy zadanie, by z tym iść i głosić. Jesteśmy elitą jako wyżsi przełożeni. Ciągle ważnym pozostaje postulat wsłuchiwania się w dary Ducha Świętego. Nie znaleźliśmy odpowiedzi na wszystkie stawiane pytania, ale ważne jest wewnętrzne otwarcie.
Nie możemy się jednak skupiać na życiu naszych wspólnot. Musimy się otworzyć i mocno iść z ewangelizacją. Nie wystarczy bicie w dzwony, bo coraz mniej ludzi przychodzi z własnej inicjatywy do kościoła. Musimy coraz mocniej skupiać się na tych, którzy do kościoła nie przychodzą. Nowa ewangelizacja na tym polega. Mamy mało doświadczenia w przywracaniu na łono Kościoła tych którzy żyją poza nim. Jeżeli my nie podejmiemy dzieła nowej ewangelizacji, to Bóg sobie poradzi, ale to my będziemy odpowiadać, za gnuśność, wygodę i brak wyobraźni.
Po podsumowaniu nastąpiło podziękowanie organizatorom za przygotowanie tych dni. Szczególne słowa wdzięczności przewodniczący KWPZM skierował do grupy roboczej, która przygotowywała merytorycznie Sympozjum. Znakiem wdzięczności było podarowanie ikon Chrystusa Miłosiernego S. Emmanueli Klich, o. Stanisławowi Łucarzowi i szefowi grupy, o. Pawłowi Drobotowi. Przewodniczący podziękował także innym osobom, które wniosły swój wkład w przygotowanie spotkania, wszystkim prelegentom oraz uczestnikom Sympozjum, uznając, iż było to twórcze i udane spotkanie wyższych przełożonych życia konsekrowanego w Polsce.
Ostatnim akcentem spotkania była Eucharystia sprawowania przez bpa Grzegorza Rysia, który skierował do uczestników Mszy Św. niezwykle ekspresyjną homilię (Aneks XXIV). Asystę liturgiczną oraz oprawę muzyczną przygotowali klerycy z Wyższego Seminarium Duchownego Franciszkanów (OFMConv) z Krakowa. Pod koniec Eucharystii przewodnicząca KKIŚ p. Teresa Stawarz podziękowała biskupowi Rysiowi za udział w Sympozjum i dwukrotne ubogacenie jego uczestników słowem do nich skierowanym. Wyraziła też radość z owocności kończącego się Sympozjum.
Archiwum KWPZM