Kard. Stefan Wyszyński, Prymas Polski
LIST DO KONSULTY ZAKONÓW MĘSKICH WS. DUSZPASTERSTWA WIELKIEJ NOWENNY
Warszawa, 15 stycznia 1961 r.
Konsulta Zgromadzeń Zakonnych Męskich
Warszawa
Al. I Armii W.P. 12
Zakony i Zgromadzenia Zakonne Męskie w Polsce biorą udział w pracy duszpasterskiej Kościoła, a także w Duszpasterstwie Wielkiej Nowenny, przed Tysiącleciem Chrztu Polski. Ta ostatnia praca, o którą tu głównie chodzi, rozwija się na dwu liniach:
1/ Parafialnej – w parafiach, powierzonych zakonom;
2/ Pozaparafialnej – w rektorackich kościołach zakonnych i przez prace zakonników, niosących pomoc duszpasterską diecezjom, parafiom, zakonom męskim i żeńskim oraz wiernym świeckim.
Na linii parafialnej zakonne Duszpasterstwo Wielkiej Nowenny jest mniej lub więcej skutecznie kierowane przez Ordynariuszów Diecezji i Wydziały /Referaty/ Duszpasterstwa. Same zaś zakony powinny i mogą zagwarantować na linii pozaparafialnej swych prac udział w wykonaniu zadań ogólnych i rocznych Duszpasterstwa Wielkiej Nowenny.
I. Uwagi o zakresie rzeczowym prac.
1/ Ideologię Duszpasterstwa Wielkiej Nowenny podaje najogólniej tekst Ślubowań Jasnogórskich Narodu z d. 26.VIII.56. Powinien go posiadać każdy zakonnik, który głosi słowo Boże, katechizuje, spowiada, bądź w jakikolwiek sposób oddziaływuje na wiernych.
2/ Wszyscy zakonnicy powinni dobrze – i to nie raz – przestudiować każdoroczny program Duszpasterstwa Wielkiej Nowenny, ogłaszany zwykle w urzędowych organach Diecezji.
3/ Duszpasterze zakonnicy powinni być też w ciągłym kontakcie z programem i treścią kaznodziejstwa Wielkiej Nowenny, podawanego w poznańskiej Bibliotece Kaznodziejskiej. Przynosi ona kazania niedzielne dla: a/ Dorosłych, b/ Młodzieży, c/ Dzieci.
Obowiązuje temat – problem. Opracowanie można dać swoje, radzi się jednak uważnie przeczytać tekst. Biblioteka daje również co miesiąc kazania stanowe dla dorosłych i młodzieży, jak też nauki na I Piątek i każdą sobotę /Soboty Królowej Polski/.
Komisje Duszpasterstwa i Maryjna Episkopatu troszczą się także o dostarczenie Słowa Bożego, którego nieraz nie pomieszczą łamy „Biblioteki”, a mianowicie: wielkopostne nauki rekolekcyjne dla dorosłych, młodzieży i dzieci, Czytania majowe i październikowe /niekiedy i czerwcowe/, nauki na tridua przed świętami patronalnymi stanów oraz na Adwentowe Dni Maryjne.
4/ Trudno się obyć bez publikacji na tematy mariologiczno-maryjne oraz Duszpasterstwa Wielkiej Nowenny, z prasy katolickiej i nie katolickiej – /z katolickiej zwłaszcza Ateneum Kapłańskie, Homo Dei, Przewodnik Katolicki/.
5/ Dniami najformalniejszej pracy w Duszpasterstwie Wielkiej Nowenny są: Niedziele /I-sza po 3 maja/ odnowienia w parafiach Ślubowań Jasnogórskich, oraz w parafiach – dni przygotowania i przyjęcia Obrazu M.B. Częstochowskiej, nawiedzającego kraj.
Ale przecież w każdy dzień roku można coś zrobić w ramach Wielkiej Nowenny. Czasem, w którym można uczynić więcej i dla wielu – są niedziele i święta, soboty przeżywane jako Soboty Królowej Polski, w czasie misji i różnego rodzaju rekolekcji, w odpusty i Czterdziestogodzinne Nabożeństwa, w czasie pielgrzymek, prymicji, jubileuszów, ślubów zakonnych, święceń kapłańskich itp.
II. Zakres osobowy.
1/ Duszpasterze. Wiele dla Duszpasterstwa Wielkiej Nowenny mogą uczynić rekolekcjoniści dla Duchowieństwa /Kapłanów diecezjalnych i zakonnych/ i różnych grup zakonnych. Dużo oczekuje się od rekolekcjonistów i misjonarzy parafialnych. Trzeba liczyć na rekolekcjonistów różnych grup wiernych świeckich / akademicy, grupy stanowo-zawodowe, młodzież kończąca szkołę/.
Trzeba podkreślić wagę rekolekcji dla kapłanów i alumnów. Rekolekcjonista i spowiednik rekolekcyjny kapłanów mają im uświadomić obowiązek sumienia w zakresie omawianego duszpasterstwa.
2/ Odbiorcy duszpasterstwa. Są nimi wszyscy katolicy. Na szczególnie zainteresowanych i zobowiązanych wskazano wyżej. Tu warto na podstawie doświadczenia dodać, że należy w pracy unikać werbalizmu oraz nadmiaru słownictwa, powiązanego z tematami rocznymi.
III. Doskonalenie duszpasterzy.
1/ Wyżsi Przełożeni Zakonni powinni popierać udział zakonników, pracujących w parafiach, i innych, w doskonaleniu duszpasterskim prowadzonym przez diecezje /konferencje dekanalne kleru, kursy duszpasterskie itp./.
2/ Dla swego duchowieństwa pozaparafialnego zakony mogą – bądź w ramach rodziny zakonnej pod kierownictwem własnego referenta duszpasterskiego, bądź w ujęciu międzyzakonnym, staraniem Komisji Duszpasterskiej Konsulty – dokształcać kapłanów zakonnych, uwzględniając kierunki specjalizacyjne /misjonarze, rekolekcjoniści kapłanów, zakonników, alumnów, zakonnic, nowicjuszów i nowicjuszek, młodzieży, dzieci, grup stanowo-zawodowych itp./. Przez swych delegatów do Komisji Duszpasterstwa Episkopatu Konsulta będzie zawsze zorientowana w aktualiach Duszpasterstwa Wielkiej Nowenny. Zakonni Referenci Duszpasterscy biorą już udział w Dniach Skupienia Kurialnych Referentów Duszpasterskich. Trzeba, by referenci zakonni chcieli swój dorobek z Dni wnieść w zakon, i by znaleźli w tym poparcie u Przełożonych Wyższych. Zwyczajną, regularną sposobność dla inicjacji młodzieży kapłańskiej zakonów w Duszpasterstwie Wielkiej Nowenny stanowić ma „Tirocinium pastorale”.
IV. Apel.
Ostatnio, zwłaszcza w przygotowaniu parafii do Nawiedzenia Obrazu M.B. Częstochowskiej w parafiach, duszpasterze zakonni okazali dużą pomoc. Jest też wielu zakonników, oddanych duszpasterstwu, wynikającemu ze Ślubowań Jasnogórskich Narodu, świadomie, głęboko i ofiarnie. Zespół Przełożonych Wyższych, kontaktując z Komisjami Episkopatu, wykazuje właściwe zrozumienie dla wspomnianego duszpasterstwa. Wszystko zależy od zetknięcia się ze źródłami ideowymi i wykonawczymi tego duszpasterstwa.
Zdarza się jeszcze stosunkowo dość często, zwłaszcza w okresie Wielkiego Postu, że oddźwięk Wielkiej Nowenny w pracy rekolekcjonistów i spowiedników zakonnych jest dość słaby. Poprzestaje się nieraz na stereotypowych schematach kazań, przestarzałych przykładach, bez naświetlania nimi aktualnej rzeczywistości życia.
Biorąc pod uwagę powyższe przedłożenie, Komisja prosi Konsultę, aby przez Swą Komisję Duszpasterską, Przełożonych Wyższych i Zakonnych Referentów Duszpasterskich, uczyniła, co należy, w celu pozyskania i wyrobienia duszpasterskiego kapłanów zakonnych dla Duszpasterstwa Wielkiej Nowenny.
Jest bardzo pożądane, aby kaznodzieje i spowiednicy wielkopostni przepracowali problem przed Wielkim Postem 1961; dotyczy to i misjonarzy parafialnych, a przed miesiącem czerwcem b.r. trzeba tego dokonać z rekolekcjonistami i spowiednikami zakonnymi dla rekolekcji kapłańskich, kleryckich i zakonnych, ponieważ Ordynariusze Diecezji życzą sobie gorąco postawienia spraw Wielkiej Nowenny w tegorocznych rekolekcjach, zwłaszcza dla kapłanów.
Komisja przesyła Konsulcie gorące pozdrowienia w Panu Naszym i Jego Dziewiczej Matce.
+ Stefan Kardynał Wyszyński
Prymas Polski
Archiwum KWPZM