Abp Józef Kowalczyk, Nuncjusz Apostolski w Polsce
HOMILIA NA JUBILEUSZ ŻYCIA KONSEKROWANEGO WYGŁOSZONA
PODCZAS MSZY ŚW. RADIOWEJ
Warszawa, Kościół św. Krzyża, 30 stycznia 2000 r.
Umiłowani Bracia i Siostry !
Wielki Jubi1eusz roku dwutysięcznego daje sposobność przeżycia czasu łaski, wszystkim stanom i grupom wiernych w Kościele; czasu nawiedzenia przez Jezusa Chrystusa Odkupiciela w Duchu Świętym.
Święto Ofiarowania Pańskiego, Roku Jubi1euszowego, przypadające 2 lutego, poświęcone jest życiu konsekrowanemu. Dzień ten poprzedza trzydniowe przygotowanie, które rozpoczynamy właśnie tą Mszą świętą, transmitowaną przez Polskie Radio. Moją modlitwą i życzliwym sercem obejmuję więc wszystkie osoby życia konsekrowanego. Jednocześnie zapraszam wszystkich wiernych, zwłaszcza cierpiących i chorych, do duchowej solidarności z niewiastami i mężczyznami poświęconymi Panu i żyjącymi według rad ewangelicznych.
Wsłuchując się w słowo Boże dzisiejszej niedzieli, pragnę rozważyć niektóre aspekty posłannictwa życia konsekrowanego. Posłannictwo to jest kontynuacją misji samego Jezusa Chrystusa i uczestnictwem w służbie całego Kościoła. Wyraża ono najgłębszą istotę nowej ewangelizacji, której tak bardzo potrzeba u progu trzeciego tysiąclecia.
Spójrzmy na życie konsekrowane, jako na:
1) Misję świadectwa
2) Misję prorocką
3) Misję nauczania i wychowania
1. Misja świadectwa
„Abyście godnie i z upodobaniem trwali przy Panu” (1 Kor 7,35).
Święty Paweł mówi w drugim czytaniu o ludziach bezżennych i żyjących w związku małżeńskim. Bezżenności przypisuje pewną przewagę. Trzeba wyjaśnić, że św. Paweł nie chce w ten sposób, bynajmniej, odradzać ludziom zawierania małżeństwa, czy też podejmowania zawodów świeckich. Jednakże Apostoł stawia sprawę jasno: „Człowiek bezżenny troszczy się o sprawy Pana, o to, jak by się przypodobać Panu, o to, by być świętym i ciałem i duchem, o to, by godnie i z upodobaniem trwać przy Panu” ( 1 Kor 7,27).
W Kościele, takim widocznym wyrazem trwania przy Panu, i oddania się niepodzielonym sercem Bogu jest ślub czystości, jaki – razem ze ślubem ubóstwa i posłuszeństwa – składają dobrowolnie i ze względu na Boga osoby konsekrowane. Zasługą tego ślubu jest to, iż – jak poucza Papież Jan Paweł II – „w pewien sposób uprzedza nadejście przyszłej epoki, kiedy to nastąpi pełnia królestwa niebieskiego, które już teraz jest obecne w zalążku i w tajemnicy, i kiedy po zmartwychwstaniu ludzie nie będą się już żenić, ani wychodzić za mąż, lecz będą jak aniołowie Boży” (VC 32). Ślubowana czystość jako życie w celibacie, która jest też ozdobą wszystkich kapłanów, jest znakiem zapowiadającym ostateczne nadejście królestwa Bożego.
Osoba konsekrowana obierając drogę rad ewangelicznych upodabnia się do Chrystusa, naśladując tę formę życia, jaką przyjął On sam i dał za wzór swoim uczniom. I tak: osoba konsekrowana, zachowując dziewictwo, świadczy, że Bóg jest największą miłością i Jemu – przez Syna – należy oddać swoje serce; praktykując, ubóstwo, świadczy o Jezusie, który wszystko otrzymał od Ojca; żyjąc w posłuszeństwie, świadczy o Chrystusie, mającym upodobanie jedynie w pełnieniu woli Ojca. Dawanie osobistego świadectwa jest najważniejszym elementem w całej misji życia konsekrowanego: „Dawać świadectwo o Chrystusie swoim życiem, czynami i słowami – jak poucza Papież Jan Paweł II – oto szczególna misja życia konsekrowanego w Kościele i świecie” (VC 109).
To świadectwo jest przypomnieniem o miłości Bożej rozlanej obficie w sercach naszych. To świadectwo zaprasza nas do świętości, tak jak powiedział Ojciec Święty zeszłego roku w Nowym Sączu (16. 06. 1999 r.). „Bracia i siostry, nie lękajcie się chcieć świętości! Nie lękajcie się być świętymi! Uczyńcie nowe tysiąclecie erą ludzi świętych”.
Niech dziś, jak też w czasie triduum przed świętem Ofiarowania Pańskiego, wszystkie Instytuty Życia Konsekrowanego, Stowarzyszenia Życia Apostolskiego i Instytuty Świeckie zostaną ogarnięte naszą modlitwą. Prośmy Boga, aby ich członkowie stawiali zawsze na pierwszym miejscu bezinteresowną służbę Bogu, aby Jemu podporządkowywali całe swoje życie i ofiarowali wszystko czym są, aby byli w ten sposób czytelnym znakiem Chrystusa w świecie oraz „wymownym, choć często dokonywanym w milczeniu, przepowiadaniem Ewangelii” (VC 25). Im więcej dana wspólnota, dana osoba, oddana jest wyłącznie Ojcu, im bardziej upodobniona jest do Chrystusa, im bardziej otwarta jest na Ducha, tym bardziej przyczynia się do odnowy oblicza świata, czyli tym bardziej jest ona skuteczna pod względem misyjnym.
2. Misja prorocka
„Pan Bóg twój wzbudzi ci proroka” (Pwt. 18, 15).
Pierwsze czytanie z księgi Powtórzonego Prawa, ukazuje nam źródło profetyzmu biblijnego. Tym źródłem jest Bóg, który każe Mojżeszowi ustanowić instytucje proroków. Prorok to człowiek, który słucha i słyszy to, czego inni, nie słyszą. Więcej, prorok usłyszane słowo musi podać da1ej. Prorok jest więc szczególnym narzędziem komunikacyjnym między Bogiem i człowiekiem.
Ten obraz biblijnego proroka jest zbieżny z prorockim charakterem życia konsekrowanego. Prorockość jest bowiem wpisana w samą naturę tego życia i jest szczególną formą uczestnictwa w funkcji profetycznej Chrystusa, którego Ojciec namaścił Duchem Świętym i ustanowił Kapłanem, Prorokiem i Królem (por. KKK 183). Na barkach osób konsekrowanych spoczywa – wpisana w naturę tego rodzaju życia – misja prorocka. Przypomniał nam o tym Papież Jan Paweł ii w Adhortacji posynodalnej „Vita Consecrata”:
„W dziejach Kościoła obok innych chrześcijan nie zabrakło też mężczyzn i kobiet konsekrowanych Bogu, którzy na mocy szczególnego daru Ducha Świętego pełnili autentyczną posługę prorocką, przemawiając w imieniu Boga do wszystkich, nawet do Pasterzy Kościoła” (84).
Takich proroków nie zabrakło w naszej ojczyźnie w odchodzącym już wieku. Wystarczy wspomnieć ostatnio beatyfikowane i kanonizowane osoby konsekrowane, wystarczy przywołać takie postacie, jak o . Maksymilian Ko1be, br A1bert Chmielowski, o. Rafał Kalinowski, s. Urszula Ledóchowska, o. Honorat Koźmiński, s. Franciszka Siedliska, s. Bo1eslawa Lament, s. Faustyna Kowalska, s. Marcelina Darowska, s. Bernardyna Jabłońska, s. Maria Karłowska; wystarczy przypomnieć sobie nazwiska 42 osób należących do Instytutów Życia Konsekrowanego, a beatyfikowanych w gronie 108 Męczenników II wojny światowej przez papieża Jana Pawła. II w Warszawie w czerwcu ubiegłego roku. Takich proroków nie brakuje i dziś, wystarczy spojrzeć oczyma wiary i dostrzec ich wokół siebie.
Nie ulega wątpliwości, że „prawdziwe proroctwo ma swój początek w Bogu, w przyjaźni z Nim, w uważnym wsłuchiwaniu się w Jego słowa” (VC 84). Prorok – zanim przemówi jako rzecznik Boga – musi dobrze wsłuchać się w jego słowa; musi nieustannie i gorliwie poszukiwać wo1i Bożej; musi mieć dar duchowego rozpoznawania i umiłowania prawdy. Aby jednak słowa prorockie miały szczególną moc przekonywania, muszą być potwierdzone świadectwem życia. I tu znów istnieje pewna prosta zależność: im głębsze jest w życiu osób konsekrowanych doświadczenie Boga i własnej słabości, im jaśniejsza świadomość wyzwań swojej epoki, im większa wierność charyzmatowi, tym bardziej misja prorocka tych osób staje się autentyczna, jednoznaczna i przemawiająca. Ojciec Święty Jan Paweł II stwierdza, że „już samo życie braterskie jest czynnym proroctwem w społeczeństwie, które odczuwa głęboką – choć czasem nie uświadomioną – tęsknotę za braterstwem bez granic” (VC 85).
W naszych modlitwach, jakie dziś i w najbliższych dniach, zanosić będziemy do Boga za osoby konsekrowane, prośmy, aby naśladując Chrystusa czystego, ubogiego i posłusznego, stawiały one zawsze w swoich wyborach na pierwszym miejscu Boga, aby odważnie ogłaszały wo1ę Bożą i piętnowały wszystko, co się jej sprzeciwia, szczególnie struktury zła i grzechu, jakich dziś pełno w naszym społeczeństwie.
3. Misja nauczania i wychowania
„Nowa jakaś nauka z mocą” (Mk 1,27)
Ewangelia, którą odczytaliśmy, ukazuje nam Jezusa w synagodze Jezusa nauczającego. Ewangelia nic nie mówi o treści tamtego nauczania. Odnotowuje jednak, iż Jezus naucza inaczej niż inni nauczyciele,(naucza jak mający władzę, naucza z niezwykłym autorytetem. Naucza tak, że wszyscy wpadają w osłupienie i pytają: „Co to jest ? Nowa jakaś nauka z mocą?”. (Mk 1,27). Jezus przeprowadził pierwszą katechezę i pierwszą ewangelizację w historii chrześcijaństwa.
Dziś – w roku Wielkiego Jubileuszu Chrześcijaństwa Ojciec Święty Jan Paweł II zaprasza wszystkich wyznawców Chrystusa do nowej ewangelizacji. W pierwszej 1inii tego frontu jak to bywało w historii – mają stać osoby konsekrowane. To one głoszą to co same przeżyły w głębokim zjednoczeniu z Chrystusem. To one ożywione świętością swoich założycieli, odważnie idą z Dobrą Nowiną do najdalszych zakątków ziemi. To one poszukują nowych dróg i sposobów głoszenia Ewangelii oraz nowych metod nauczania i wychowania.
Historia życia konsekrowanego kryje w sobie najpiękniejsze karty misji nauczycielsko-wychowawczej, która stanowi istotny element misji Kościoła. Wystarczy wspomnieć z wdzięcznością zasłużone w tej dziedzinie zakony i zgromadzenia, jak: jezuici, pijarzy, salezjanie, bracia szko1ni, michalici, urszulanki szare, nazaretanki, zmartwychwstanki, służki Niepokalanej, służebniczki, siostry Imienia Jezus itd. Ileż w tych poszczególnych wspólnotach żyło i żyje wspaniałych osób, które – jak mówi Ojciec Święty – „wyrażały i nada1 wyrażają swoje dążenie do świętości przez pracę pedagogiczną, ukazując zarazem świętość jako cel wychowania” (VC 96). Wielu tych nauczycieli i wychowawców zostało wyniesionych do chwały ołtarzy.
Obejmując naszą modlitwą osoby konsekrowane (znane i nieznane), prośmy za nie: niech dogłębnie poznają tę prawdę, że każda ewangelizacja – zanim stanie się przepowiadaniem, nauczaniem i wychowaniem – jest najpierw objawieniem się Boga w ewangelizatorze, który potrafi promieniować radością i pokojem. „Czyż nasz świat – przypomina Jan Paweł II – nie potrzebuje radosnych świadków i proroków dobroczynnej mocy Bożej miłości? Czy nie potrzebuje także ludzi, którzy swoim życiem i działaniem zasiewają ziarna pokoju i braterstwa?” (VC 108).
Drodzy Bracia i Siostry!
Ojciec Święty Jan Paweł II podczas wizyty apostolskiej w Łowiczu w czerwcu 1999 r. zwrócił się do osób konsekrowanych w następujących słowach: „Kościół patrzy ze szczególną uwagą w waszą stronę. Kościół i świat oczekuje od was świadectwa miłości. Potrzebuje autentycznego świadectwa konsekracji zakonnej jako nieustannego zaczynu zbawczej odnowy”.
W Roku Wielkiego Jubileuszu 2000 przywołujemy te słowa, aby podkreślić, że „życie konsekrowane nie tylko w przeszłości było pomocą i oparciem d1a Kościo1a, a1e stanowi cenny i nieodzowny dar także d1a teraźniejszości i przyszłości Ludu Bożego” (VC 3).
Wszystkie osoby konsekrowane zawierzam Matce Chrystusa, która jest wzorem konsekracji. Modlę się, aby wszystkie wspólnoty i osoby konsekrowane umiały dawać świadectwo prawdzie, miłości i nadziei swoją postawą i czynem. A my, którzy z szacunkiem wpatrujemy się w ich powołanie, „godnie i z upodobaniem trwajmy przy Panu” (por 1 Kor 7, 35). Amen.
Archiwum KWPZM
