Paweł VI
«CUM ADMOTAE».
RESKRYPT PAPIESKI W KTÓRYM STOLICA APOSTOLSKA DELEGUJE PEWNE UPRAWNIENIA NAJWYŻSZYM PRZEŁOŻONYM ZAKONÓW KLERYCKICH NA PRAWIE PAPIESKIM ORAZ OPATOM, PRZEWODNICZĄCYM KONGREGACJI MONASTYCZNYCH
Watykan, 5 listopada 1964 r.
Do Stolicy Apostolskiej napływały liczne prośby, aby najwyżsi Przełożeni Zakonów kleryckich mogli korzystać z pewnych uprawnień, dzięki którym mogliby sprawniej wykonywać swój urząd, Ojciec święty Paweł VI, dnia 6 listopada bieżącego roku przyjmując mnie, podpisanego niżej Kardynała Sekretarza Stanu, przychylił się do przedłożonych próśb i raczył zarządzić, co następuje, kierując się pragnieniem, ażeby zarówno wewnętrzny zarząd Zakonów mógł sprawniej działać, jak i aby samym Zakonom dać dowód swej życzliwości, na jaką zasługują.
I. Najwyższym Przełożonym Zakonów kleryckich na prawie papieskim oraz Opatom Przewodniczącym Kongregacji monastycznych udziela się następujących uprawnień, na podstawie których mogą oni:
1. Pozwalać, dla słusznej przyczyny i dla dobra zakonników, swoim tylko podwładnym kapłanom na odprawianie Mszy świętej i udzielanie Komunii świętej w swoich domach o dowolnej godzinie dnia, z zachowaniem innych przepisów prawa i bez naruszania uprawnień Ordynariusza miejscowego, gdy chodzi o Mszę świętą odprawianą dla pożytku wiernych.
Powyższe uprawnienie mogą przekazywać, za zgodą swej Rady, także innym wyższym Przełożonym swego Zakonu.
2. Pozwalać swoim podwładnym kapłanom, mającym słaby wzrok łub dotkniętych inną chorobą, na odprawianie codziennie Mszy Św. wotywnej o Matce Bożej lub żałobnej, w asyście innego kapłana lub diakona, jeśli zachodzi potrzeba, oraz z zachowaniem norm liturgicznych i przepisów wydanych w tej sprawie przez Stolicę Apostolską.
3. Udzielać takiego samego zezwolenia swoim podwładnym kapłanom całkowicie niewidomym, byleby jednak towarzyszył im zawsze inny kapłan lub diakon.
4. Zezwalać swoim podwładnym kapłanom na odprawianie Mszy świętej w domu zakonnym poza miejscem sakralnym, lecz w odpowiednim do tego pomieszczeniu, z wyłączeniem wszakże sypialni, na portatylu albo, gdy chodzi o wschodnich, na antemensium; w poszczególnych wypadkach można na to pozwalać dla słusznej przyczyny, na stałe zaś tylko dla ważniejszych powodów.
Uprawnienia te, za zgodą swej Rady, mogą przekazywać innym Przełożonym wyższym swego Zakonu.
5. Udzielać zezwolenia swoim podwładnym kapłanom, chorym lub w podeszłym wieku, na odprawianie Mszy świętej w postawie siedzącej, gdyby nie mogli stać, z zachowaniem jednak przepisów liturgicznych.
6. Dyspensować, za zgodą swej Rady, swoich podwładnych, przedstawianych do święceń od braku wymaganego wieku, o ile brak ten nie przekracza pełnych sześciu miesięcy.
7. Dyspensować, za zgodą swej Rady, swoich podwładnych od przeszkody do święceń, która ciąży na synach akatolików tak długo, jak długo ich rodzice trwają w swym błędzie.
Dyspensować również od przeszkody zabraniającej przyjąć do Zakonu tych, którzy przyłączyli się do sekty akatolickiej oraz dyspensować przyjmowanych do Zakonu od przeszkody nieprawego pochodzenia, choćby byli przeznaczeni do kapłaństwa, byleby nie pochodzili ze związku cudzołożnego lub świętokradzkiego. Gdyby w tej sprawie powstał konflikt między Biskupem a najwyższym Przełożonym, przeważa decyzja pierwszego z nich.
8. Dyspensować, za zgodą swej Rady, swoich podwładnych już wyświęconych, dlatego tylko, by mogli odprawiać Mszę świętą, od wszelkich nieprawidłowości pochodzących z występku czy braku, pod tym jednak warunkiem, że służba ołtarza będzie właściwie wykonywana i że nie powstanie z tego zgorszenie; wyjątek stanowią wszakże wypadki, o których mówi kanon 985, numery 3 i 4 KPK. Jeśli chodzi o przestępstwo herezji lub schizmy, zainteresowany musi uprzednio złożyć wyrzeczenie się ich na ręce tego, kto go może rozgrzeszyć.
9. Udzielać, za zgodą swej Rady i dla słusznej przyczyny, pozwolenia na alienację, oddanie w zastaw, wpisanie na hipotekę, najem czy wydzierżawienie dóbr Instytutu oraz pozwalać osobom prawnym własnego Zakonu na zaciąganie pożyczki w granicach sumy ustalonej przez krajową lub regionalną Konferencję Episkopatu, a zatwierdzonej przez Stolicę Apostolską.
10. Udzielać swoim podwładnym pozwolenia na czytanie i przechowywanie książek oraz czasopism zakazanych, nie wyłączając tych, które z założenia swego propagują herezję lub schizmę albo usiłują podważyć same podstawy religii, z tym jednak, by nie .dostały się do rąk innych. Zezwolenie to może być wszakże udzielone tylko tym, którym czytanie zakazanych książek i czasopism jest potrzebne, czy to dla ich zwalczania, czy dla lepszego wypełniania obowiązków, czy też dla właściwego odbycia studiów.
11. Wystawiać swoim podwładnym pisma upoważniające do przyjęcia wyższych święceń, z zachowaniem przepisów prawnych; chodzi tu o Zakony, którym władza ta nie przysługuje z prawa (kan. 964, nr 2 KPK).
Władzę tę, za zgodą swej Rady, mogą przekazywać pozostałym wyższym Przełożonym swego Zakonu.
12. Udzielać jurysdykcji delegowanej nie tylko swym podwładnym kapłanom, lecz także kapłanom jakiegokolwiek obrządku, czy to z kleru diecezjalnego, czy z innego Zakonu, zatwierdzonym przez własnego Ordynariusza lub przez swego wyższego Przełożonego, do słuchania spowiedzi profesów, nowicjuszów i innych osób, o których mowa w kanonie 514 51 KPK i w kanonie 46 51 Motu proprio Listu Apostolskiego Postquam Apostolicis Litteris z 9 lutego 1952 roku; chodzi tu mianowicie o Zakony, które na mocy prawa (kan. 875 51) nie posiadają takiej władzy.
Powyższe uprawnienie mogą, za zgodą swej Rady, przekazywać nie tylko pozostałym wyższym Przełożonym, ale także Przełożonym poszczególnych domów swego Zakonu.
13. Wydawać akty jurysdykcji w sprawach zarządu i dyscypliny wewnętrznej, podobnie jak wyżsi Przełożeni Zakonów o ślubach uroczystych, z zachowaniem jednak zawsze, zgodnie z przepisami prawa kanonicznego, zależności od Ordynariusza miejscowego; chodzi tu o Zakony, którym władza ta nie przysługuje z prawa (kan. 501 51; kan. 198 $1 KPK).
Władzę tę, za zgodą swej Rady, mogą przekazywać pozostałym wyższym Przełożonym swego Zakonu.
14. Przywracać do stanu świeckiego, za zgodą swej Rady, swoich podwładnych, profesów o ślubach czasowych tak, by mogli oni w sposób wolny i godziwy wrócić, jak zwykło się mówić, do świata, zgodnie z przepisem czy to kanonu 640 51 numery 1 i 2 KPK, czy to kanonu 191 51 i Listu Apostolskiego Postquam Apostolicis Litteris.
15. Pozwalać podwładnym, za zgodą swej Rady i dla słusznej przyczyny, na pobyt poza domem zakonnym do jednego roku. Jeżeli przyczyną tego rodzaju pozwolenia jest choroba, można go udzielić na cały potrzebny okres, jeżeli natomiast zadanie apostolskie, można dla słusznej przyczyny rozszerzyć pozwolenie na czas dłuższy niż rok, byleby tylko podejmowane zadania apostolskie związane były z celami Instytutu i byle zachowane zostały przepisy prawa tak ogólnego, jak partykularnego.
Władzę tę mogą Przełożeni najwyżsi przekazywać innym Przełożonym wyższym, którzy będą z niej korzystać jedynie za zgodą swej Rady.
16. Pozwalać, za zgodą swej Rady, profesom wieczystym o ślubach prostych, gdy o to poproszą, na zrzeczenie się dla słusznej przyczyny, z zachowaniem zasad roztropności, swych dóbr rodzinnych. Za zgodą swej Rady Przełożeni najwyżsi mogą tę władzę przekazywać innym wyższym Przełożonym, którzy jednak korzystać z niej będą tylko za zgodą swojej Rady.
17. Zezwalać swoim podwładnym profesora o ślubach prostych na zmianę testamentu.
Władzę tę mogą, za zgodą swej Rady, przekazywać innym wyższym Przełożonym swego Zakonu.
18. Przenosić, za zgodą swej Rady, bądź na stałe, bądź czasowo, siedzibę, zgodnie z prawem erygowanego nowicjatu, do innego domu Instytutu, po uprzednim zawiadomieniu o tym zainteresowanych Ordynariuszów miejscowych oraz z zachowaniem przepisów prawa.
19. Zatwierdzać, za zgodą swej Rady, Przełożonych miejscowych na trzecie trzechlecie, po uprzednim zasięgnięciu opinii Ordynariusza miejscowego.
II. W sprawie zakresu i stosowania tych uprawnień oraz w sprawie osób, których one dotyczą, wyjaśnia się, że:
20. Powyższe uprawnienia dotyczą Zakonów kleryckich na prawie papieskim jakiegokolwiek obrządku i zależnych od którejkolwiek Kongregacji Stolicy Apostolskiej.
21. Uprawnienia te nadaje się również najwyższym Przełożonym kleryckich Stowarzyszeń życia wspólnego bez ślubów publicznych, na prawie papieskim (por. KPK ks. II rozdz. XVII); uprawnienia zaś wymienione w numerach 9 i 14 także najwyższym Przełożonym kleryckich Instytutów świeckich na prawie papieskim; z pozostałych natomiast uprawnień ci najwyżsi Przełożeni mogą korzystać tylko w odniesieniu do swoich podwładnych — kapłanów, którzy nie są inkardynowani do żadnej diecezji.
22. Podmiotem tych uprawnień jest osoba najwyższego Przełożonego albo Opata Przewodniczącego, czy też osoba, która w razie, gdy ich zabraknie, na mocy zatwierdzonych konstytucji sprawuje za nich tymczasowe rządy.
23. Jeżeli najwyższy Przełożony lub Opat Przewodniczący nie mogą pełnić swego urzędu, mają prawo przekazać te uprawnienia w całości lub częściowo zakonnikowi, który w ich zastępstwie sprawuje urząd; może on korzystać z tych praw sam lub przekazywać je innym osobom, za każdym razem w takim zakresie i na takich warunkach, jakie wyżej zostały określone.
24. Postanowienia te wchodzą w życie z dniem 21 listopada bieżącego roku i nie wymagają zarządzenia wykonawczego.
Z siedziby Sekretariatu Stanu Jego Świątobliwości, dnia 6 listopada 1964 roku.
Hamlet U. Kard. Cicognani
Sekretarz Stanu
AAS 59 (1967) 374—378.
Copyright © Konferencja Episkopatu Polski