Jan Paweł II
ORĘDZIE DO UCZESTNIKÓW I MIĘDZYNARODOWEGO KONGRESU REKTORÓW I KIEROWNIKÓW OŚRODKÓW NAUKOWYCH ZAKONU BRACI MNIEJSZYCH
Castel Gandolfo, 19 września 2001 r.
Umiłowani Bracia!
Z radością kieruję do was moje pozdrowienie z okazji pierwszego Międzynarodowego Kongresu Rektorów Uniwersytetów i Dyrektorów Naukowych Ośrodków Franciszkańskich, zorganizowanego przez Generalny Sekretariat Formacji i Studiów waszej Rodziny zakonnej. Najpierw kieruję swą myśl do Brata Giacomo Bini, Ministra Generalnego Zakonu i do odpowiedzialnych za różne działy obecnych studiów akademickich. Moje wyrazy uczuć miłości rozciągam na cały Zakon Braci Mniejszych.
Spotykając się z wami, wracam myślą do prostej i jasnej wiary świętego Franciszka, która go pobudziła do przyrzeczenia „posłuszeństwa i uszanowania Papieżowi Honoriuszowi i jego prawnym następcom, i Kościołowi Rzymskiemu” (por Reguła zatwierdzona 1,3), a także i „biednym kapłanom tego świata w parafiach, w których przebywają” (por Testament św. Franciszka, 7).
Potem, gdy sam Najwyższy objawił mu, że powinien żyć według Ewangelii świętej (por. tamże, 14), odczuł potrzebę, by udać się do Następcy świętego Piotra, aby ten potwierdził jego decyzję. Także i wy, którzy pragniecie pogłębić i zaktualizować wasze kulturalne, filozoficzne, teologiczne dziedzictwo, pragniecie dzisiaj przyjąć słowa zachęty tego, który z woli Opatrzności Bożej został postawiony, aby przewodzić Kościołowi Chrystusowemu.
Z przyjemnością powtarzam to, co powiedziałem z okazji waszej Kapituły Generalnej w 1991 roku, odwołując się szczególnie do waszej wrażliwości na intelektualną formację, w której trzeba upatrywać podstawowy wymóg ewangelizacji. Starożytne powiedzenie: fides quaerens intellectum, intelllectum guaerens fldem (wiara szuka zrozumienia, zrozumienie szuka wiary) jest zawsze aktualne. Autentyczna wiara dąży do zrozumienia tajemnic, podobnie jak zdrowe ćwiczenie umysłu sprzyja bardzo pogłębieniu światła wiary. W istocie tylko mądra wiara, świadoma samej siebie i swoich racji, może właściwie przyczynić się do opowiedzenia się za życiem według Ewangelii. Tylko odpowiednie studium oświecone wiarą, kierujące się pragnieniem coraz lepszego i dogłębnego poznania Boga, może doprowadzić do spotkania z Chrystusem, nadać trwałość powołaniu i przygotować do misji. Studium, zgodnie z tym co powiedziano w „Ratio studiorum” (w Zasadach studiów), ma zatem znaczenie podstawowe w życiu i formacji, zarówno ciągłej, jak i początkowej każdego brata mniejszego (nr 3).
Już od początku waszej historii wiara, która szuka miłosnego poznania Bożych tajemnic, absorbowała umysły i życie wybitnych teologów, takich jak święty Bonawentura czy Błogosławiony Duns Szkot. Natomiast tacy wielcy kaznodzieje jak święty Antoni z Padwy i święty Bernardyn ze Sieny karmili się stale ze źródeł teologii nauki wybitnie kościelnej.
Ponadto sam święty Franciszek, chociaż ze względu na pokorę zechciał zaliczyć się do ludzi prostych i niewykształconych (por. Prawdziwa i doskonała radość), w swoim „Pozdrowieniu cnót” tak się wyraża: O królowo Mądrości, Pan niech cię strzeże z twą siostrą świętą czystą Prostotą (tamże, nr 1). Na pytanie brata Antoniego z Padwy nie waha się odpowiedzieć: „Uważam to za dobre, że wykładasz świętą teologię braciom, byle byś podczas tego studium nie gasił ducha modlitwy i pobożności, jak mówi reguła” (por. List do św. Antoniego 2).
„Czysta i święta prostota”, miłowana i pozdrawiana przez Franciszka, nie należy jednak do tego, kto odrzuca lub też odwraca się od zainteresowania prawdziwą Mądrością Ojca, którą jest Słowo Wcielone (por. Święty Franciszek. „List do wszystkich wiernych”, 10), ale do tego, kto modlącym się sercem szuka poznania ścieżek mądrości objawionej i angażuje się, by je wprowadzić w życie, odrzucając mądrość świata. Duch człowieka oddanego cielesności chce i bardzo stara się mówić wiele, ale czyni niewiele (por. Św. Franciszek, Reguła niezatwierdzona, XVII, 11).
Studium teologii i innych dyscyplin, jak mówi wasze nowe „Ratio studiorum” (Zasady studiów), stanowi itinerarium (program); drogę, by umysły i serca zostały tak oświecone przez Boga, abyśmy mogli stać się świadkami, zwiastunami i sługami Prawdy i Dobra (nr 13).
Czy niedawne podniesienie do rangi Fakultetu Nauk Biblijnych i Archeologii waszego Studium Biblijnego w Jerozolimie nie ujawnia znaczącego wezwania do odnowy i z Franciszkiem zaangażowania w zachowywanie, a potem w przekazywanie wszystkim wonnych słów Pana naszego Jezusa Chrystusa, które są duchem i życiem? (por. Św. Franciszek, List do wszystkich wiernych, wersja 2, nr 2-3).
Jako hasło i motto dla waszego Kongresu wybraliście zdanie: Franciszku, idź i napraw mój dom. Tylko ze słuchania Słowa, które staje się życiem, wypływa wdzięczne uwielbienie Boga i konkretne, ewangeliczne świadectwo, do którego wierzący winni codziennie dążyć. W wielkim depozycie teologii i franciszkańskiej mądrości należy szukać właściwych odpowiedzi na jakże dramatyczne pytania ludzkości u początku trzeciego chrześcijańskiego tysiąclecia.
Franciszek opiewa stworzenie jako Boskie i braterskie, bo wszystkie bratnie mu stworzenia śpiewają chwałę Bogu i wzajemnie sobie służą, realizując Boży plan: człowiek jest powołany do poznania, szacunku i wspomagania rozwoju, do zwycięstwa nad starodawną pokusą bycia jak Bóg. W świecie, w którym grzech żądzy ludzkiej stale wyklucza ubogich od stołu zastawionego dla wszystkich synów Bożych, przez naszą siostrę i matkę Ziemię Asyżanin głosi wartość ubóstwa. Przypomina on, że Słowo Ojca zechciało wybrać na świecie ubóstwo wraz z Najświętszą Dziewicą Matką swoją (List do wszystkich wiernych,. Wersja II, 5). On, żyjąc ubogo i korzystając z pomocy bliźnich, pouczył nas, że jałmużna jest dziedzictwem i prawem ubogich, które nabył dla nas Pan nasz Jezus Chrystus (por. Reguła niezatwierdzona, IX, 5). Ubodzy mają prawo do udziału przy stole „Wielkiego Jałmużnika”, który chce być otwarty dla wszystkich, „godnych i niegodnych” (por. Celano, Życiorys drugi św. Franciszka, 77).
Drodzy Bracia Mniejsi! Ten doniosły Kongres niech będzie dla was sprzyjającą okazją do przypomnienia sobie przeszłości i wnikliwego spojrzenia w przyszłość. Z wielkiego dziedzictwa „Szkoły Franciszkańskiej” wyszukajcie przewodnie wskazania do działania odnośnie do formacji i promocji studiów w Zakonie, do powiedzenia „tak” na wymogi waszego powołania w naszych czasach. Zadaniem waszych Uniwersytetów i Ośrodków Studiów jest wypracowanie owocnego spotkania między Ewangelią a różnymi formami kultur naszych czasów, aby wyjść naprzeciw współczesnemu człowiekowi, tak głodnemu na odpowiedzi zakorzenionych w ewangelicznych wartościach. Idąc za przykładem świętego Franciszka i wielkiej tradycji Zakonu Franciszkańskiego, starajcie się o wprowadzenie Ewangelii do serca współczesnej kultury i historii.
W tym programie, który jest jednocześnie kulturalny i duchowy, niech was wspiera Pani święta, Królowa, święta Boża Rodzicielka, Maryja (Św. Franciszek, Pozdrowienie błogosławionej Maryi Dziewicy, 1), niech wam towarzyszą święci i święte Zakonu franciszkańskiego. Ja towarzyszę wam modlitwą i udzielam wam i wszystkim tym, którzy są przedmiotem waszej pracy pastoralnej specjalnego Błogosławieństwa Apostolskiego.
Jan Paweł II, Papież
Dano w Castel Gandolfo, 19 września 2001 r.
(Tłum, z j. włoskiego O. Gracjan Majka OFMCap, Tekst w: „L’Osservatore Romano” [wyd. tygodniowe] nr 39 z 28 IX 2001 r., s. 11-12).
Za: Studia Franciszkańskie 12(2002) s. 27-29
Copyright © Konferencja Episkopatu Polski
