Jan Paweł II
PRZEWROTNOŚĆ GRZESZNIKA I DOBROĆ BOGA. PSALM 36
Audiencja generalna, Rzym, 22 sierpnia 2001 r.
Jutrznia środy 1 tygodnia
1. Na początku każdego dnia, wypełnionego pracą i relacjami z innymi ludźmi, każdy człowiek może wybrać jedną z dwóch zasadniczych postaw: opowiedzieć się po stronie dobra albo też ulec złu. Odczytany przez nas przed chwilą Psalm 36 ukazuje właśnie te dwie przeciwstawne opcje. Z jednej strony mamy człowieka, który jeszcze będąc w «łożu» knuje nieprawe plany; z drugiej natomiast człowieka szukającego Bożego światła, «źródła życia» (por. w. 10). Bezmiarowi nieprawości bezbożnika przeciwstawia się bezmiar Bożej dobroci, która jest żywym źródłem, gaszącym pragnienie, i światłem oświecającym wiernego.
Tak więc w modlitwie psalmów, którą Liturgia Godzin proponuje na Jutrznię w środę pierwszego tygodnia, opisane są dwie postawy człowieka.
2. Psalmista ukazuje nam najpierw obraz grzesznika (por. w. 2-5). W jego wnętrzu — jak mówi oryginał hebrajski — rozbrzmiewa «przepowiednia grzechu» (w. 2). Jest to mocne wyrażenie. Przywodzi na myśl szatańskie słowo, które — jako przeciwieństwo słowa Bożego — rozbrzmiewa w sercu i w mowie bezbożnika.
Wydaje się, że zło tak bardzo przeniknęło jego naturę, iż wyraża się w słowach i czynach (por. w. 3-4). Przeżywa on swoje dni wybierając «błędne drogi» od samego rana, kiedy leży jeszcze «na swoim łożu» (w. 5), aż do wieczora, kiedy zasypia. Te nieustannie ponawiane wybory grzesznika są następstwem wyboru, który określa całe jego życie i prowadzi do śmierci.
3. Psalmistę interesuje jednak drugi obraz i w nim pragnie znaleźć swoje odbicie; jest to wizerunek człowieka szukającego oblicza Bożego (por. w. 6-13). Wyśpiewuje on autentyczną pieśń ku czci Bożej miłości (por. w. 6-11), a na koniec błaga o uwolnienie od mrocznego uroku zła i o to, by mógł pozostać na zawsze w świetle łaski.
W tej pieśni pojawia się cała gama wyrażeń opisujących obraz Boga miłości — są to: łaska, wierność, sprawiedliwość, wyroki, zbawienie, cień opiekuńczych skrzydeł, obfitość, szczęście, życie i światło. Należy szczególnie podkreślić cztery z tych Bożych rysów, wyrażonych hebrajskimi słowami, które mają znaczenie mocniejsze, niż wynika to z tłumaczeń na języki nowożytne.
4. Przede wszystkim pojęcie hésed, «łaska», w którym zawierają się wierność, miłość, lojalność i czułość. Jest to jedno z podstawowych pojęć charakteryzujących przymierze między Panem i Jego ludem. Znamienny jest fakt, że występuje ono w Psałterzu 127 razy, co stanowi ponad połowę wszystkich przypadków, w których słowo to pojawia się w pozostałych księgach Starego Testamentu. Następne pojęcie to ’emunáh, wywodzące się z tego samego korzenia co amen, słowo wiary; oznacza ono stabilność, bezpieczeństwo, niezłomną wierność. Kolejnym pojęciem jest sedaqáh, «sprawiedliwość», mające przede wszystkim znaczenie zbawcze. Opisuje ono świętą i pełną troski postawę Boga, który wkracza w historię i wyzwala od zła i niesprawiedliwości tego, kto pozostaje Mu wierny. I na koniec mishpát: «wyrok», poprzez który Bóg rządzi swymi stworzeniami, pochylając się nad ubogimi i uciemiężonymi oraz ujarzmiając ludzi aroganckich i pysznych.
Oto cztery teologiczne słowa, które modlący się powtarza w swym wyznaniu wiary, gdy wyrusza na drogi świata, zachowując pewność, że jest z nim Bóg kochający, wierny, sprawiedliwy i zbawiający.
5. Do różnych wyrażeń, którymi sławi Boga, psalmista dodaje dwa wymowne obrazy. Z jednej strony obfitość żywności — przywołuje ona na myśl przede wszystkim świętą ucztę, która odbywała się w świątyni syjońskiej, a na której spożywano mięso zwierząt ofiarnych. Są również źródło i strumień, których wody gaszą pragnienie nie tylko wyschniętego gardła, lecz również i duszy (por. w. 9-10; Ps 42 [41], 2-3; 63, 2-6). Pan karmi i poi modlącego się człowieka, pozwala mu uczestniczyć w swym pełnym i nieśmiertelnym życiu.
Drugi obraz to symbol światła: «w Twojej światłości oglądamy światło» (w. 10). Światłość ta rozlewa się niczym «wodospad» i jest znakiem objawienia się Boga wiernemu Mu człowiekowi. Doświadczył tego Mojżesz na Synaju (por. Wj 34, 29-30) i to samo spotyka chrześcijan, gdy «z odsłoniętą twarzą wpatrują się w jasność Pańską jakby w zwierciadle; za sprawą Ducha Pańskiego coraz bardziej jaśniejąc, upodabniają się do Jego obrazu» (por. 2 Kor 3, 18).
W języku Psalmów «oglądać światłość oblicza Bożego» oznacza spotkać Pana w świątyni, gdzie odmawiana jest modlitwa liturgiczna i słucha się Bożego słowa. Doświadcza tego również chrześcijanin, kiedy Jutrznią wielbi Pana o poranku, zanim wkroczy na — nie zawsze proste — drogi codziennego życia.
Słowo Ojca Świętego do Polaków: Jan Paweł II pozdrowił m.in. licznie zgromadzoną młodzież oraz grupę Przyjaciół Prymasa Tysiąclecia, a następnie dodał:
«Łączymy się też z wszystkimi grupami pielgrzymkowymi, które znajdują się w drodze na Jasną Górę na święto Matki Boskiej Częstochowskiej w dniu 26 sierpnia».
Za: www.opoka.org.pl
Copyright © Konferencja Episkopatu Polski