Kongregacja ds. Zakonów i Instytutów Świeckich
«DUM CANONICARUM LEGEM». DEKRET O ODNOWIE SAKRAMENTU POKUTY W ŻYCIU OSÓB ZAKONNYCH
Rzym, 8 grudnia 1970 r.
Aczkolwiek trwają jeszcze prace nad rewizją prawa kanonicznego, to jednak Kongregacja Zakonów i Instytutów Świeckich, ze względu na liczne i bardzo ważne przyczyny, podczas swego Zebrania plenarnego, uznała za stosowne, poddać ocenie niektóre zagadnienia dotyczące zarówno praktyki, jak i samego sprawowania sakramentu pokuty, zwłaszcza w odniesieniu do zakonnic; nadto rozpatrzono problem zdatności do profesji zakonnej w niektórych szczególnych przypadkach.
Ojcowie w czasie Zebrania plenarnego, w dniach 26 i 27 października 1970 roku, rozważywszy wnikliwie sprawy, podjęli następujące postanowienia:
1. Ponieważ zakonnicy są w szczególny sposób złączeni z Kościołem, który „podejmuje ustawicznie pokutę i odnowienie swoje” (LG 8), dlatego powinni bardzo cenić sobie sakrament pokuty, za pośrednictwem którego zostaje odnowiony i wzmocniony – otrzymany wcześniej w sakramencie chrztu – pierwotny dar „metanoi” czyli powrotu do królestwa Chrystusowego, w tych członkach Kościoła, które popełniają grzech (por. Konst. apost. Paenitemini: AAS 58 [1966], 179-180); uzyskuje się od miłosierdzia Bożego przebaczenie za zniewagi uczynione Bogu i zarazem następuje pojednanie z Kościołem, któremu ilekroć popełniamy grzech zada jemy ranę (por. LG 11).
2. Dlatego zakonnicy powinni cenić sobie częste korzystanie z sakramentu pokuty, dzięki któremu osiąga się coraz lepszą znajomość siebie, pogłębia chrześcijańską pokorę, prowadzi się kierownictwo duchowe oraz pomnaża łaskę. Te, a także inne godne podziwu owoce stanowią nie tylko skuteczną pomoc w codziennym postępie w cnotach, lecz przyczyniają się do wzrostu dobra całej wspólnoty (por. Enc. Mystici corporis: AAS 35 [1943], 235).
3. Niech zakonnicy, pobudzeni pragnieniem osobistego zjednoczenia z Bogiem, starają się przystępować często do sakramentu pokuty, to znaczy dwa razy w miesiącu. Przełożeni ze swej strony niech zachęcają ich do tego i zatroszczą się, by podwładni mogli spowiadać się przynajmniej co dwa tygodnie, a jeśli tego pragną, także częściej.
4. Odnośnie do spowiedzi zakonnic ustala się, że:
a) Wszystkie zakonnice i nowicjuszki, dla zapewnienia im w tej materii koniecznej wolności, mogą się spowiadać ważnie i godziwie u każdego kapłana, który na danym terytorium jest upoważniony do słuchania spowiedzi; do ich spowiadania nie jest konieczna specjalna jurysdykcja (kan. 876) czy też nominacja.
b) W trosce o dobro wspólnoty niech mimo to klasztorom kontemplacyjnym, domom formacyjnym i większym wspólnotom zakonnym wyznacza się spowiednika zwyczajnego; nadto przynajmniej dla wspomnianych wcześniej klasztorów i domów formacyjnych mianuje się także spowiednika nadzwyczajnego, który jednak nie ma obowiązku przybywania do nich.
c) Dla innych wspólnot, jeżeli wymagają tego jakieś szczególne okoliczności, może zostać – na prośbę wspólnoty lub po wcześniejszej z nią konsultacji – mianowany przez Ordynariusza miejsca spowiednik zwyczajny.
d) Ordynariusz miejsca niech starannie wybiera spowiedników, którzy winni posiadać odpowiednią dojrzałość oraz inne konieczne przymioty. Do Ordynariusza należy też decyzja odnośnie do ich liczby, wieku oraz czasu pełnienia funkcji, jak też sposobu ich wyznaczania i zatwierdzania, po wcześniejszym rozważeniu z zainteresowaną wspólnotą.
e) Zawieszone zostają przepisy kanonów, które są sprzeczne z tymi rozporządzeniami czy też niezgodne, a także te, które po wejściu tych zarządzeń tracą rację swego istnienia czy też nie znajdują dalszego zastosowania.
5. Przepisy zawarte w poprzednim numerze dotyczą również wspólnot męskich niekleryckich w tym, co może być do nich zastosowane.
Klauzulę końcową kanonu 637 Kodeksu Prawa Kanonicznego należy rozumieć w ten sposób, że kompetentny przełożony, za zgodą swojej rady, może nie dopuścić do odnowienia ślubów czasowych bądź do złożenia ślubów wieczystych profesa po ślubach czasowych, który według wcześniejszej oceny lekarzy lub innych biegłych, z powodu choroby fizycznej czy umysłowej, nabytej nawet po złożeniu ślubów, uznany został za niezdolnego do powadzenia życia zakonnego, tak jednak, by nie wyrządzić szkody zarówno samej osobie, jak i instytutowi, do którego profes przynależy. W takich przypadkach trzeba postępować zawsze z miłością i sprawiedliwością.
Ojciec święty Paweł VI w czasie audiencji, udzielonej 20 listopada sekretarzowi Świętej Kongregacji, te rozporządzenia zatwierdził i polecił, aby zaczęły obowiązywać z natychmiastowym skutkiem, bez konieczności dodatkowej formuły wykonawczej. Zachowują one swą ważność aż do wejścia w życie nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego.
Bez względu na wszelkie zarządzenia przeciwne.
Kard. Ildebrando Antoniutti, Prefekt
Edward Heston CSC, Sekretarz
tekst łaciński: AAS 63 (1971), 318-319
Tłumaczenie na język polski: o. Bernard Hylla CR
Archiwum KWPZM