W minioną niedzielę, 28 stycznia, Ojciec Święty, odpowiadając na zaproszenie biskupa Światosława Szewczuka, arcybiskupa większego kijowsko-halickiego, przybył z wizytą do Bazyliki Mądrości Bożej w Rzymie, gdzie spotka się z ukraińską wspólnotą greckokatolicką i będzie się modlić przy grobie biskupa Stefana Czmila (1914‒1978), salezjanina, którego 40. rocznica śmierci przypada 22 stycznia.
Kościół pw. Mądrości Bożej powstał z inicjatywy arcybiskupa większego kard. Josyfa Slipyja, biskupa ukraińskiej cerkwi grekokatolickiej – bardzo prześladowanej w czasie sowieckiego reżimu – który ostatecznie w 1963 r. po 18 lat więzienia opuścił sowieckie łagry. Ten został uroczyście konsekrowany w dniach 27‒28 września 1969 roku przez samego bpa Slipyja, co miało miejsce w obecności papieża Pawła VI, a św. Jan Paweł II w 1998 roku wyniósł ten kościół do rangi Bazyliki Mniejszej. Spotkanie papieża Franciszka z imigrantami i pielgrzymami ukraińskimi będzie wyrazem jego duszpasterskiej troski o Ukraiński Kościół Greckokatolicki i jego solidarności z narodem ukraińskim.
Papież Franciszek dobrze zna historię tego narodu. A poznał ją właśnie dzięki ks. Stefanowi Czmilowi, salezjaninowi, który przybył do Buenos Aires w 1949 roku jako misjonarz, by zająć się ukraińską wspólnotą wiernych, będąc także wychowawcą w salezjańskiej szkole w Ramos Mejia, w której w tym czasie uczył się młody Jorge Mario Bergoglio. Bp Stefan Czmil był pierwszym salezjaninem z Ukrainy obrządku grekokatolickiego, pionierem i inicjatorem gałęzi salezjanów ukraińskich obrządku greckokatolickiego. W dniu 2 kwietnia 1977 r. odbyły się jego święcenia biskupie, które przyjął wraz z innymi dwoma biskupami: Lubomyrem Husarem i Iwanem Chomą z rąk kard. Slipyja, co nastąpiło w absolutnej skrytości, by nie dowiedzieli się o tym sowieccy szpiedzy.
Biskup Czmil zmarł w Rzymie w opinii świętości w dniu 22 stycznia 1978 r. w wieku 63 lat, 9 miesięcy po swoich tajnych święceniach biskupich. Stanowi przykład salezjańskiego życia konsekrowanego przeżywanego w pełni w codziennej wierności i w niezmordowanym oddaniu się innym. Zapoczątkował salezjańską gałąź obrządku greckokatolickiego, wyróżniał się w pracy apostolskiej w Argentynie na rzecz ukraińskich wiernych i w pracy wychowawczo-duszpasterskiej na rzecz młodych Ukraińców w Rzymie w Ukraińskim Papieskim Niższym Seminarium. Był wiernym synem Księdza Bosko, który we wszystkim starał się kochać i służyć Zgromadzeniu i Kościołowi oraz swojemu narodowi znajdującemu się pod sowieckim komunistycznym reżimem.
Obecnie trwa jego proces beatyfikacyjny i kanonizacyjny.
