W dniach od 17 do 19 września 2017 r. w Kamieniu Śląskim odbył się zjazd Stowarzyszenia Misjologów Polskich (SMP).
Na jego czele stanął o. Tomasz Szyszka SVD. Poruszony został m.in. temat ewangelizacji w kontekście ekumenizmu.
Zjazd rozpoczął się niedzielnymi nieszporami w sanktuarium św. Jacka w Kamieniu Śląskim. Następnie uczestnicy dzieli się swoimi doświadczeniami: udziałem w sympozjach oraz publikacjami. W poniedziałek słowo wstępne wygłosił ks. prof. Jan Górski, ustępujący przewodniczący Stowarzyszenia. Następnie referat „Zaangażowanie misyjne Kościoła opolskiego” wygłosił bp Paweł Stobrawa. Swoje wystąpienia na spotkaniu mieli również ks. prof. Zygfryd Glaeser („Realizacja ewangelizacyjnej misji Kościoła w kontekście ekumenicznych paradygmatów”) oraz przewodniczący Międzynarodowego Stowarzyszenia Misjologów Katolickich (IACM) o. prof. UKSW dr hab. Wojciech Kluj OMI, który mówił o programie Stowarzyszenia.
Podczas zjazdu wybrano również władze Stowarzyszenia na kolejną kadencję. Prezesem został dr hab. Tomasz Szyszka SVD (UKSW Warszawa), zastępcą ks. dr hab. Franciszek Jabłoński (Gniezno), sekretarzem o. dr Adam Michałek SVD (Pieniężno), skarbnikiem dr Barbara Łysik (Katowice), a członkiem zarządu o. dr Marcin Wrzos OMI (Poznań). Zjazd został zakończony we wtorek Mszą świętą w sanktuarium św. Jacka. Do stowarzyszenia zapisanych jest prawie 50 misjologów bądź teologów innych specjalizacji podejmujących w swojej refleksji tematykę misji. Wśród jego członków zwyczajnych są min. bp Jan Piotrowski oraz o. abp Tadeusz Wojda SAC.
Celem Stowarzyszenia jest naukowa refleksja nad działalnością misyjną Kościoła, promocja misjologii w środowiskach kościelnych i naukowych, wspieranie prac doktrynalnych Kongregacji Ewangelizacji Narodów i Konferencji Episkopatu Polski, organizowanie seminariów naukowych i sympozjów oraz troska o dydaktykę misjologii. Stowarzyszenie realizuje swoje cele poprzez wydawanie własnego czasopisma oraz publikacji. Prowadzi również współpracę z instytucjami naukowymi oraz kościelnymi, szczególnie z Papieskimi Dziełami Misyjnymi w Polsce i Komisją Episkopatu Polski ds. Misji. Stowarzyszenie wspiera dialog ekumeniczny oraz międzyreligijny. Misjologia jest nauką teologiczną, której przedmiotem jest systematyczne ujęcie wiedzy o rozkrzewianiu wiary, przepowiadaniu Ewangelii i zakładaniu Kościoła wśród ludów nie znających „jeszcze” Chrystusa.
*****
Rozmowa z prezesem SMP, dr hab. (UKSW) Tomaszem Szyszką SVD:
Marcin Wrzos OMI: Ilu jest misjologów w Stowarzyszeniu Misjologów Polskich?
Do Stowarzyszenia Misjologów Polskich należy w tym momencie ponad 40 osób. Należy jednak mieć na uwadze, że osób z wykształceniem misjologicznym w Polsce i oraz polskich misjologów pracujących za granicą jest nieco więcej. Sumując wszystkich, możemy zbliżyć się nawet do 60 osób (w tym biskupów – misjologów, wykładowców akademickich i seminaryjnych, doktorów i doktorantów oraz sporą liczbę osób z licencjatem z misjologii). Na marginesie tego pytania można jeszcze dopowiedzieć, że w Polsce istnieje kilka uczelni państwowych, na których jest wykładana misjologia oraz które mają prawo nadawać stopnie naukowe z zakresu misjologii. Mam tutaj na myśli chociażby UKSW w Warszawie oraz KUL w Lublinie, UŚ w Katowicach.
Czy taka liczba misjologów wystarczy, aby zajęcia z misjologii odbywały się we wszystkich seminariach?
Niestety, jeszcze nie we wszystkich wyższych seminariach duchownych (diecezjalnych i zakonnych) jest wykładana misjologia. Kiedy powstawało Stowarzyszenie Misjologów Polskich, to jednym z priorytetów było umisyjnienie Kościoła w Polsce między innymi poprzez dążenie do tego, aby wykłady z misjologii odbywały się we wszystkich seminariach diecezjalnych i zakonnych. Te próby były podejmowane we współpracy z rektorami, aczkolwiek wydaje się, że nie przyniosło to oczekiwanych rezultatów. Misjologia jeszcze nie zagościła w wielu seminariach. Natomiast tam, gdzie misjologia jest wykładana, odbywa się to w minimalnym wymiarze jednego semestru. Wydaje się natomiast, że grupa osób uprawnionych do wykładania misjologii (tj. co najmniej z licencjatem kościelnym z misjologii) jest na tyle liczna, że nie powinno być większego problemu z pokryciem wszystkich potencjalnych potrzeb.
Zostałeś Prezesem Stowarzyszenia Misjologów Polskich. Czy masz już jakieś cele z tym związane, które chciałbyś osiągnąć?
Jestem przekonany że ciągle aktualne pozostają te cele, które postawiliśmy sobie ponad 10 lat temu, przy zakładaniu Stowarzyszenia Misjologów Polskich. Wiele z nich wymaga kontynuacji czy też dalszego pogłębienia. Celem Stowarzyszenia Misjologów Polskich, według statutów, jest refleksja naukowa nad działalnością misyjną Kościoła, promocja misjologii w środowiskach kościelnych i naukowych, wspieranie prac doktrynalnych Kongregacji Ewangelizacji Narodów i Konferencji Episkopatu Polski, organizowanie seminariów naukowych i sympozjów oraz troska o dydaktykę misjologii.
Po dekadzie istnienia Stowarzyszenia Misjologów Polskich istotnym wymiarem naszego zaangażowania jest nawiązanie mocniejszych czy też bardziej żywych stosunków z misjologiami reprezentującymi ośrodki misjologiczne w Europie, ale też na całym świecie. Jest to tym bardziej wskazane i możliwe, ponieważ jeden z członków Stowarzyszenia Misjologów Polskich, o. prof. dr hab. Wojciech Kluj OMI, został niedawno Prezesem Międzynarodowego Stowarzyszenia Misjologów Katolickich. Dzięki jego koneksjom, jak również kontaktom zawiązanym za pośrednictwem poprzedniego prezesa SMP, ks. prof. dr hab. Jana Górskiego z Katowic, ks. dr hab. Franciszka Jabłońskiego (obecnego wiceprezesa SMP) z Gniezna, jak również ks. prof. dr hab. Jarosława Różańskiego OMI (kierownika katedry misjologii na WT UKSW), polska myśl misjologiczna już jest znana i obecna na forum międzynarodowych stowarzyszeń, różnorodnych kongresów, konferencji, sympozjów itd. Musimy jednak podejmować dalsze wysiłki, aby nasze badania i refleksja misjologia, wraz z naszymi publikacjami i całym pozostałym dorobkiem, była bardziej znana i rozpoznawalna na całym świecie. Dążymy też do tego, aby coraz więcej misjologów z całego świata (krajów azjatyckich, afrykańskich, latynoamerykańskich, europejskich) mogło zagościć w Polsce, zaś polscy misjolodzy aktywnie uczestniczyli w różnorodnych spotkaniach misjologicznych na całym świecie.
Jak wypada polska misjologia na tle innych krajów europejskich?
Jestem przekonany, że nie mamy się czego wstydzić, biorąc chociażby pod uwagę bardzo liczne publikacje z zakresu misjologii oraz tematów z pogranicza misjologii i antropologii, etnologii, dziennikarstwa, historii itd. Wystarczy wspomnieć serię misjologiczną pod redakcją o. prof. Jarosława Różańskiego z UKSW „Studia i Materiały Misjologiczne” (opublikowano już prawie 50 tomów), jak również punktowane czasopisma misjologiczne: „Annales Missiologici Posnanienses”, „Lumen Gentium”, „Nurt SVD”, „Zeszyty Misjologiczne” w „Collectanea Theologica” albo „Studia Misjologiczne”” Stowarzyszenia Misjologów Polskich. Opublikowanego materiału jest naprawdę wiele. Problem polega głównie na tym, że są to publikacje polskojęzyczne, a tym samym trudno dostępne dla potencjalnych zainteresowanych osób, które nie znają języka polskiego. Publikujemy zatem bardzo dużo, ale przede wszystkim na „polski rynek”. Zdajemy sobie jednak sprawę z tego mankamentu i próbujemy wyjść z tego impasu. Dlatego organizowanych jest coraz więcej konferencji międzynarodowych, pojawia się język angielski, francuski, hiszpański, portugalski itd. Bardzo ważnym wymiarem propagowania i popularyzowania myśli misjologicznej jest chociażby oblacki portal internetowy www.misyjne.pl oraz czasopisma „Misyjne Drogi”, „Misje Dzisiaj”, „Misjonarz: i wiele innych podobnych.
W Polsce istnieje stosunkowo wiele ośrodków misjologicznych. Jak wygląda współpraca pomiędzy nimi?
Pierwsza katedra misjologii powstała w 1967 r. na ówczesnej ATK (obecnie UKSW). Tym niemniej, misjologowie pracowali czy też pracują również w innych ośrodkach naukowych, prowadząc badania naukowe oraz działalność dydaktyczną (Katowice, Lublin, Opole, Poznań, Gniezno, Olsztyn, Tarnów, Pieniężno, Ołtarzew, Obra itd.). Stąd też jednym z kolejnych celów Stowarzyszenia Misjologów Polskich, który został nakreślony już przed 11 laty, było i pozostaje scalenie środowiska polskich misjologów. Wielu polskich misjologów jest bardzo aktywnych, wiele publikuje, ale z różnych powodów nie są powszechnie znani. Lepszej wymianie informacji oraz popularyzowaniu i udostępnianiu wszystkich publikacji ma służyć strona internetowa Stowarzyszenia Misjologów Polskich.
Otwartość misjologów podkreśla wybór kobiety do zarządu stowarzyszenia. To rzadkość w teologicznych stowarzyszeniach naukowych.
Misjolodzy bardzo często przecierali szlaki współczesnym nurtom w teologii, chociażby ekumenizmowi czy dialogowi międzyreligijnemu. Od tego roku w zarządzie Stowarzyszenia Misjologów Polskich zasiada pani dr Barbara Łysik. Uważamy to za coś naturalnego. Warto na tym miejscu przypomnieć, że to właśnie kobiety były bardzo aktywne w akademickich kołach misyjnych okresu międzywojennego i powojennego, np. dr Wanda Błeńska. Obecnie tytuł licencjatu kościelnego ma w Polsce kilkanaście doktorantek, zaś kilka ma doktorat z misjologii.
Autor: Marcin Wrzos OMI
