Średniowieczna królewna i zakonnica, jedna z najbardziej znanych świętych w Czechach i nieformalnie patronka "aksamitnej rewolucji" z 1989 roku – klaryska św. Agnieszka z Pragi (1211-1282) obchodzi u naszych południowych sąsiadów swój rok jubileuszowy.Rok św. Agnieszki Czeskiej rozpoczęto uroczystą mszą św. w Pradze. "Sumie pontyfikalnej w kościele krzyżowców przewodniczył wielki mistrz Zakonu Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą ks. Jiří Kopejsko" – podaje Katolicka Agencja Informacyjna.
Agnieszka z Pragi zwana także Agnieszką Czeszką, Praską albo Agnieszką Przemyślidką urodziła się między rokiem 1205 a 1211. Była najmłodszą córką króla Czech Przemysła Ottokara I i córki króla Węgier Konstancji, z rodu Arpadów (który wydał kilku świętych).
Gdy miała trzy lata, postanowiono wydać ją za mąż za jednego z synów Henryka Brodatego. W roku 1216 ze swą starszą siostrą Anną przybyła do Polski. Przebywała głównie w Trzebnicy, najprawdopodobniej pod opieką św. Jadwigi Śląskiej. Nie wyszła jednak za mąż, ponieważ dwóch synów Henryka Brodatego zmarło, a trzeci ożenił się z jej siostrą Anną.
Wróciła do Czech, gdzie wkrótce podjęto decyzję, że ma poślubić syna cesarza Fryderyka II. Również i to małżeństwo nie doszło do skutku. Kiedy zaplanowano wydać ją za samego cesarza Fryderyka II, wówczas Agnieszka od papieża Grzegorza IX uzyskała zgodę, aby pozwolono jej dochować ślubu czystości i poświęcić się dobroczynności oraz praktykom pobożnym.
Agnieszka ufundowała w Pradze szpital, przy którym powstał Zakon Braci Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą (to jedyny zakon powstały na ziemi czeskiej i jedyny zakon męski założony przez kobietę). Dokończyła fundację klasztoru franciszkanów rozpoczętą przez jej brata Wacława I. Od franciszkanów dowiedziała się też o św. Klarze z Asyżu (1193-1253), która we Włoszech założyła zakon Ubogich Panien.
W roku 1233 ufundowała w Pradze klasztor klarysek, do którego rok później wstąpiła. To wydarzenie odbiło się szerokim echem w całej ówczesnej Europie Środkowej. Za jej przykładem wiele znamienitych osób, także w Polsce (bł. Salomea, św. Kinga, bł. Jolanta), zaczęło budować klasztory i wstępować do nich.
Agnieszka była przełożoną klasztoru, kierowniczką duchową, pełniła dzieła miłosierdzia wobec ubogich, a zza surowej klauzury wywierała także znaczący wpływ polityczny. Utrzymywała kontakt listowny z papieżem i św. Klarą z Asyżu. Do dzisiaj zachowały się cztery listy, które włoska święta napisała do Agnieszki. Przypuszczalnie siostry do pierwszego klasztoru klarysek na ziemiach polskich przybyły właśnie z konwentu w Pradze.
Agnieszka zmarła w opinii świętości 2 lub 6 marca 1282 roku. Beatyfikował ją papież bł. Pius IX, tercjarz franciszkański, 2 grudnia 1874 roku, a kanonizował Jan Paweł II, 12 listopada 1989 roku w Rzymie. W liturgii wspominana jest 2 marca. W ikonografii św. Agnieszka przedstawiana jest w habicie franciszkańskim lub jako ksieni w koronie na głowie, opiekująca się biednymi.
Zbieżność kanonizacji Agnieszki z Pragi w listopadzie 1989 roku (w której wzięło udział około 10 tysięcy Czechów i Słowaków) z początkiem tzw. "aksamitnej rewolucji" w Czechosłowacji, która doprowadziła do obalenia systemu komunistycznego, spowodowało że św. Agnieszka Czeska jest dziś uważana nie tylko przez chrześcijan, za patronkę tych wydarzeń. Obserwatorzy nie mają wątpliwości, że ogłoszenie jej świętą przyspieszyło i zdynamizowało ten proces.
W te historyczne dla Czechów wydarzenia wpisuje się także msza św. dziękczynna za kanonizację św. Agnieszki, odprawiona 25 listopada 1989 roku na Hradczanach przez ówczesnego arcybiskupa Pragi kard. Františka Tomáška. Na tę Eucharystię przybyło około stu tysięcy osób z całego kraju. Mszy św. towarzyszyły słowa "Zerwijcie jarzmo" z Księgi Izajasza. Był to czas masowych, pokojowych manifestacji w Pradze.
O tym, że św. Agnieszka Czeska cieszy się popularnością w swojej ojczyźnie może świadczyć m.in. fakt, że jej wizerunek znajduje się na banknocie o nominale 50 koron (ważnym jeszcze do marca tego roku), a także na znaczku pocztowym wypuszczonym do obiegu 20 stycznia br.
KAI / red
