28 marca 2015 r. o godz. 19.30 odbędzie się w bazylice Braci Mniejszych w Katowicach-Panewnikach IX Misterium Męki Pańskiej “Kalwaria Śląska”. Jest ono nabożeństwem wprowadzającym w Tajemnicę Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa. Modlitwa, obraz i dźwięki są tymi czynnikami, przez które aktorzy oraz osoby zaangażowane w przygotowanie Misterium chcą nas przybliżyć do Jezusa. Rok temu (2014) odbyło się VIII Misterium Męki Pańskiej „Kalwaria Śląska”. Organizatorami Misterium byli: Parafia św. Ludwika IX i Wniebowzięcia NMP w Panewnikach, Wyższe Seminarium Duchowne Zakonu Braci Mniejszych w Panewnikach i Franciszkańskie Centrum Młodzieżowo-Powołaniowe „Trzej Towarzysze” w Chorzowie. Aktorami w Misterium byli klerycy naszego Seminarium oraz Młodzież. Kilkudziesięcioosobowa grupa aktorów wspomagana była zapleczem technicznym, które uświetniło całe Misterium. W tym roku całość wydarzenia uświetniła schola, którą na potrzeby Misterium stworzyła młodzież wraz z braćmi; wykonywali na żywo śpiewy w czasie misterium a Teatr Ruchu „Kinesis” wykonywał tańce wpisujące się w całość przeżywanego przez wszystkich Misterium. Tegoroczny scenariusz został wzbogacony jedną nową scenę (zaparcie się Piotra), natomiast całość była przeplatana tekstami Ewangelii, aby stworzyć z „Kalwarii Śląskiej” nabożeństwo słowa i wpisać całość „nabożeństwa” Męki Pańskiej w ewangeliczne teksty. Można powiedzieć że to wydarzenie wpisało się na stałe w kalendarz obchodów panewnickiej parafii, bezpośrednio przygotowujących nas do świętowania Paschy naszego Pana Jezusa Chrystusa. Misterium „Kalwaria Śląska” co roku gromadzi coraz większą liczbę widzów.
![](http://www.franciszkanie.pl/fotki/15/03/mmp2.jpg)
Trochę historiiNasze Misterium od początku wzorowane jest na słynnych i najstarszych misteriach w Kalwarii Zebrzydowskiej. Nabożeństwo Drogi krzyżowej połączone z misteriami po raz pierwszy zostało tam odprawione około 1608 roku. Pierwszy scenariusz misteriów ukazał się drukiem w 1618 roku w Krakowie (A. Rożniatowski, Summariusz Męki Pańskiey wedle mieysc świętych Hierozolimskich nad Zebrzydowicami wykonterfekowanych). Misteria odbywały się nawet w okresie zaborów, przetrwały także epokę realnego socjalizmu; traktowane wtedy były jako zabytek i rodzaj folklorystycznego widowiska. Obecnie grane są według scenariusza autorstwa o. Augustyna Chadama, napisanego w 1945 roku.
Przedstawiana przez nas Inscenizacja jest skierowana, chociaż nie wyłącznie, do Ludu Śląskiego, pośród którego my Bracia Mniejsi żyjemy i pracujemy, dzieląc z Nim Jego radości i smutki. Dlatego przy słowie „Kalwaria” nie mogło zabraknąć tak znaczącego przymiotnika: „Śląska”. I tak powstała nazwa Misterium „Kalwaria Śląska”. Misteria kalwaryjskie są kontynuacją dawnego teatru religijnego, niegdyś popularnego w całej Europie Zachodniej. Jego początki sięgają X wieku, a rozkwit tych widowisk w Europie przypada na XII i XIII stulecie. Najstarsze inscenizacje religijne i misteria związane były z Męką Pańską i Zmartwychwstaniem. Od początku też inscenizacje pasyjne starano się realizować w miejscach, które miały nawiązywać do autentycznej scenerii wydarzeń na Golgocie, co zaowocowało potem plenerowymi Kalwariami, urządzanymi od XVII w. w różnych krajach Europy.
Najstarszym znanym w świecie chrześcijaństwa zachodniego dramatem religijnym było Nawiedzenie Grobu, czyli Visitatio Sepulchri. Grano go w Anglii już w połowie X w., a pod koniec tegoż stulecia we Francji. W Polsce być może już w XII w. obchodom głównych świąt także towarzyszyły widowiska religijne.
Misteria pojawiły się tu stosunkowo późno, prawdopodobnie dopiero w XV w. Najstarszą zachowaną polską sztuką pasyjną o cechach misterium jest pochodzący z 1. połowy XVI stulecia Dyalog o Męce Pańskiej Walentego z Kęt. Innym ciekawym zabytkiem tego typu jest datowana na ten sam wiek Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim. Ze czterech S. Ewangelistów zebrana, a wirszykami spisana, wydana w Krakowie około 1580 r. Najobszerniejszy i w całości zachowany tekst pt. Historia Passionis Jesu Christi pochodzi z połowy XVII w. To na nim wzorowanych było szereg późniejszych scenariuszy misteriów o Męce Pańskiej. W XVII stuleciu nastąpił w Polsce szczególny rozwój wszelkiego rodzaju widowisk pasyjnych. Był on efektem wzrostu pobożności wynikającego z atmosfery kontrreformacji.
![](http://www.franciszkanie.pl/fotki/15/03/mmp2a.jpg)
Nasz wzór i celW Dziejach Apostolskich chrześcijaństwo nazywane jest “drogą”. Pierwsi wyznawcy mieli bowiem głęboką świadomość znalezienia prawdziwej drogi będącej Osobą – Jezusem Chrystusem. Aby być wiernym świadkiem i naśladowcą naszego Pana, nie da się pominąć w naszym życiu Kalwarii. Wejście do chwały nie może się dokonać inaczej, jak tylko na drodze Krzyża. Bardzo wyraźnie przypominają o tym wielkopostne Drogi Krzyżowe.
Nabożeństwo Drogi Krzyżowej powstało w Jerozolimie, a zostało rozpowszechnione w okresie średniowiecza przez franciszkanów. Oni to począwszy od XIII w. oprowadzali pątników zatrzymując się kolejno przy stacjach wspominających wydarzenia z męczeństwa Pana Jezusa. Od XV w. powstawały na Zachodzie liczne kopie Drogi Krzyżowej początkowo ze zmienną liczbą stacji. W XVII w. liczbę stacji Męki Pańskiej ustalono na czternaście.
Obecnie Droga Krzyżowa odprawiana czy to wspólnotowo, czy prywatnie polega na adoracyjnym i symbolicznym odtworzeniu trasy Pana Jezusa od skazania go na śmierć w domu Piłata z Pontu, aż do momentu złożenia do grobu po męczeńskiej śmierci na górze Golgoty. W świątyniach katolickich czternaście stacji Drogi Krzyżowej oznaczanych jest krzyżami i malowanymi bądź rzeźbionymi wyobrażeniami zdarzeń z Męki Pana Jezusa. Misterium to widowisko teatralne powstałe na gruncie dramatu liturgicznego w Europie w XII w. Inscenizacją misteriów zajmowały się przede wszystkim miejskie organizacje cechowe, a także specjalne bractwa (np. słynne Bractwo Męki Pańskiej, działające od 1380 w Paryżu). Aktualnie w Polsce najbardziej znane misteria pasyjne są grane w Kalwarii Zebrzydowskiej, w Kałkowie, Kalwarii Pacławskiej oraz w Ołtarzewie przez tamtejszy pallotyński Teatr Seminaryjny. W Poznaniu odbywa się co roku Misterium – zrealizowane z rozmachem widowisko plenerowe, w którym bierze udział ponad 300 osób. Bracia Mniejsi z Katowic Panewnik postanowili, wierni tradycji, także na Śląsku zorganizować Misteria, które wpisują się w nurt widowisk tego typu w Polsce.
Zobacz wydarzenie na Facebooku