Misje maryjne prowadzone przez Kanoników Regularnych Laterańskich rozpoczęły 21 sierpnia w Bogorii duchowe przygotowania do koronacji obrazu Matki Bożej Pocieszenia, która odbędzie się 29 sierpnia w kościele pw. Świętej Trójcy z udziałem bp Krzysztofa Nitkiewicza. Kanonicy Regularni przybyli do Bogorii na zaproszenie kustosza sanktuarium, księdza kanonika gremialnego Kapituły Opatowskiej Andrzeja Wierzbickiego.
Wizerunek Matki Bożej Pocieszenia zostanie ukoronowany koronami
biskupimi zgodnie z decyzją ordynariusza diecezji sandomierskiej, bp.
Krzysztofa Nitkiewicza. „Koronacja, to nie tylko uroczyste nałożenie
koron na skronie Chrystusa i Jego Matki. Ona musi się dokonać przede
wszystkim w sercu każdego człowieka” – napisali w lipcu w specjalnym
liście do diecezjan biskupi Krzysztof Nitkiewicz i Edward Frankowski.
Podczas rozpoczętych dziś misji maryjnych wierni modlili się za
kapłanów. Na każdy dzień duchowych przygotowań przewidziana jest inna
intencja modlitewna a także rekolekcje dla dorosłych i młodzieży
szkolnej, czuwanie oraz Apel Maryjny. W piątek 28 sierpnia misje maryjne
będą przebiegać pod hasłem: „Ucieczka grzesznych – dzień adoracji
krzyża i odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych”.
Sanktuarium Matki Boskiej Bogoryjskiej znane było już w XVII i XVIII
w. w całej ziemi sandomierskiej. Szczególny udział i zasługi w
propagowaniu kultu Matki Bożej na ziemi bogoryjskiej miejscowa tradycja
przypisuje pierwszym opiekunom sanktuarium, czyli Kanonikom Regularnym od Pokuty.
W 1620 r. wybudowany został kościół drewniany wraz z klasztorem, do którego sprowadzeni zostali Kanonicy Regularni od Pokuty.
Przy kościele funkcjonował także szpital. W 1626 r. o. Justus (Justyn)
Pomorski sprowadził z Krakowa do Bogorii obraz Matki Boskiej
Pocieszenia, dzieło Jana Sochera.
Kościół parafialny pw. Świętej Trójcy należy do najcenniejszych
obiektów sakralnych w diecezji sandomierskiej. Jego wnętrze wypełniają
bogato zdobione ołtarze z wizerunkami m.in. św. Antoniego, św. Barbary
czy św. Anny. Obraz Matki Bożej Pocieszenia, znajdujący się w rokokowym
ołtarzu głównym, zajmuje całą ścianę prezbiterium.
Po gruntownej renowacji i konserwacji obrazu odbyła się 11 maja 2008
r. jego uroczysta reintronizacja, której przewodniczył ówczesny biskup
sandomierski Andrzej Dzięga. Tuż po tej uroczystości rozpoczęła się
wieczysta nowenna do Matki Bożej Pocieszenia – z prośbami i
podziękowaniami – odprawiana w każdą środę. Gromadzi ona z każdym
tygodniem coraz więcej czcicieli Matki Bożej Bogoryjskiej nie tylko z
parafii, ale i z całej okolicy.
Kościół pw. Świętej Trójcy od 2009 r. ma rangę sanktuarium maryjnego.
Za: www.ekai.pl
Transmisja koronacji w TV Trwam – niedziela, 29 sierpnia 2010 roku, godz. 11:45.
O Kanonikach Regularnych od Pokuty, zawanych Markami
Bogoria – byłe miasto – położona jest na Wyżynie Kielecko-Sandomierskiej, przy trasie Opatów – Staszów.
Wśród niskiej zabudowy Bogorii wyróżnia się wyniosła sylwetka kościoła parafialnego.
Sanktuarium
Matki Boskiej Bogoryjskiej jest miejscem, gdzie wierni w szczególny
sposób czczą Matkę Bożą. W XVII i XVIII wieku znane było w całej ziemi
sandomierskiej. Szczególny udział i zasługi w propagowaniu kultu Matki
Bożej na ziemi bogoryjskiej należy przypisać pierwszym opiekunom
sanktuarium, czyli Kanonikom Regularnym.
Powstanie
kościoła wiąże się z założeniem na mocy przywileju z 22 maja 1616 roku
przez Krzysztofa Bogorię z Podłęża Podłęskiego, za przyzwoleniem króla
Zygmunta III miasta, nazwanego od herbu fundatora Bogoria.
W 1620 roku fundator zbudował kościół drewniany wraz z klasztorem, do którego sprowadził Kanoników Regularnych
(de penitentia bb. Martyrum), zwanych "markami" od wezwania ich
macierzystego, krakowskiego kościoła i zabezpieczył ich odpowiednimi
funduszami. Przy kościele był klasztor i szpital.
W 1626 roku o.
Justus (Justyn) Pomorski sprowadził z Krakowa obraz Matki Boskiej
Pocieszenia, dzieło Jana Sochera i umieścił go tymczasowo w kościele
parafialnym w Kiełczynie. Stąd uroczyście sprowadzono go do świątyni w
Bogorii i umieszczono go w wielkim ołtarzu.
Dnia 13 listopada 1681
roku, za administrowania ks. Michała Włoszczkiewicza i dziedzica
kasztelana połanieckiego i wielkiego dobrodzieja klasztoru Łukasza
Podłęskiego biskup sufragan krakowski Mikołaj Oborski dokonał
uroczystego poświęcenia kościoła p. w. Trójcy Świętej wraz z ołtarzem
głównym oraz ołtarzem św. Anny, jako filialnego parafii w Kiełczynie.
Dopiero 9 kwietnia 1685 roku przywilejem tegoż biskupa erygowano
parafię, której proboszczem został ks. Urban Szwelowicz , która należała
do dekanatu połanieckiego. Pierwszymi proboszczami parafii byli Kanonicy Regularni.
Wizytacja
kanoniczna ks. Rafała Rościckiego w 1694 roku, kiedy dziedzicem Bogorii
był Przecław ze Słupowa Szembek, wymienia w kościele sześć ołtarzy. W
1694 roku proboszczem był ks. Demeter Ciukiewicz a w dwa lata później
ks. Salomon Monkiewicz, dr. Fil, pl. A w 1698 ks. Hippolit de Kostki
Kostecki.
W 1748 roku kasztelan sandomierski i dziedzic Bogorii
Michał Konarski otrzymał pozwolenie od biskupa Załuskiego na postawienie
świątyni. Uroczystego poświęcenia nowego murowanego kościoła dokonał w
1778 roku biskup sufragan lubelski Jan Lenczewski.
W końcu XVIII
wieku było w zgromadzeniu sześciu kapłanów, utrzymujących się z funduszy
stałych i procentów od sum zapisanych kościołowi wcześniej. Z czasem
jednak te zapisy upadły, księży ubywało tak, ż w 1802 roku było ich już
tylko dwóch a ostatnim od 1799 roku aż do śmierci był o. Feliks
Leszczykiewicz (Laszczykiewicz?), zmarły w 1827 roku.
Kościół Parafialny
Kościół
parafialny p. w. Świętej Trójcy należy do najcenniejszych zabytków
architektury sakralnej ziemi sandomierskiej. Jego wartość podnosi
niewątpliwie bogate i jednorodne wyposażenie wnętrza.
To dzieło
sztuki sakralnej otrzymało bogatą i rozbudowaną architekturę. Wzrok
przyciąga potężny ołtarz główny zajmujący całą ścianę prezbiterium.
Na
tle rozłożystego płaszcza zwieńczonego na szczycie ołtarza kompozycją
przedstawiającą Trójcą Świętą, centralnie wkomponowany jest słynący
łaskami obraz Matki Boskiej Bogoryjskiej.
Dominantę architektoniczną
ołtarza tworzą cztery kolumny, a umieszczone między nimi pilastry, choć
to już zmatowiałe lustra to pomnażają zdobność tego miejsca i potęgują
blask cudownego obrazu. Nad głównym obrazem umieszczony jest herb
Starykoń. Całość kompozycji ołtarzowej utrzymana jest w ciemnozielonej
tonacji. Wnętrze przestronnej nawy organizują cztery rokokowe ołtarze
boczne, utrzymane w tym samym charakterze, co ołtarz główny. Pierwszy po
prawej stronie to ołtarz z obrazem świętej Tekli, a nad nim obraz
świętego Jana Nepomucena. Naprzeciw po lewej stronie ołtarz poświęcony
Michałowi Archaniołowi, którego wizerunek wypełnia centralne pole, na
górze zaś widnieje obraz świętej Barbary i herby Grzymała i Starykoń.
Następne dwa ołtarze znajdują się bliżej chóru. Po prawej stronie ołtarz
poświęcony świętemu Antoniemu, patronowi tutejszego Bractwa. Na ołtarzu
stoi relikwiarz świętego Antoniego. Ołtarz z lewej strony przedstawia
świętą Helenę a nad nim można zobaczyć rzadki w ikonografii kościelnej
wizerunek błogosławionego Michała Giedroycia, patrona kanoników
regularnych.
Należy też wspomnieć o jedynej bocznej kaplicy w tym
kościele, która jest poświęcona świętej Annie. W kaplicy gromadzone były
bogate zbiory biblioteczne..
W podobnym stylu jest utrzymany chór
muzyczny i oryginalne organy. Podanie głosi, że to jeden z kanoników
regularnych rzeźbił chór, ambonę i ołtarz świętej Heleny.
W czasie
ważniejszych uroczystości religijnych w Bogorii : w czasie procesji
Bożego Ciała, rezurekcji a także podczas odsłaniania obrazu Matki Bożej
Pocieszenia używane były i są nadal dwa zabytkowe kotły miedziane –
instrumenty perkusyjne.
Działalność Kanoników Regularnych i
rozwój kultu w sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia nie byłaby możliwa
bez ofiarności fundatorów świątyni i klasztoru: Krzysztofa Podłęskiego i
Michała Konarskiego.
Pierwszego z nich – Krzysztofa Podłęskiego i
jego żonę oraz rodzinę upamiętnia umieszczony po lewej stronie głównego
ołtarza piętrowy późnorenesansowy nagrobek.
Michała Konarskiego,
kasztelana sandomierskiego upamiętnia wmurowana w prezbiterium, dość
wysoko, po prawej stronie wielkiego ołtarza płyta marmurowa z napisem.
Obraz Matki Bożej Pocieszenia
W
głównym ołtarzu umieszczono łaskami słynący obraz Matki Bożej
Pocieszenia. Został namalowany przez Jana Sochera artystę krakowskiego w
1626 r. W gablotach przy obrazie Kanonicy umieszczali pierwsze wota składane za otrzymane łaski. Dzięki fundatorom, Kanonikom Regularnym i ofiarności miejscowej ludności świątynia nabierała blasku.
Obraz został zakomponowany w prostokącie stojącym.
Podobrazie
wynosi 112x 150 cm. Postać Marii i Dzieciątka została przedstawiona na
złotym rzeźbionym tle. Obraz namalowano w technice tempery na desce. Tło
oraz nimby są złocone. Obraz przedstawia Matkę Bożą prezentującą na
swym lewym ramieniu Dzieciątko Jezus. W prawej dłoni Maria trzyma przed
sobą biały kwiat róży. Matka Boża ubrana jest w czerwoną suknię. Głowę i
ramiona okryte ma przez niebiesko-granatowy maforion z zielonym
podbiciem, wykończony złotą lamówką.
Dzieciątko ubrane jest w
czerwoną sukienkę, spod której wystają bose stopy. W lewej dłoni Jezus
trzyma królewskie jabłko, prawą błogosławi wiernych.
W
średniowiecznych obrazach barwy niosły ze sobą treści. W obrazach
religijnych symbolika ta przetrwała, i tak czerwień sukni Matki Bożej
może symbolizować cierpienie jakie dozna Matka w czasie męczeństwa
Chrystusa. Czerwień łączona jest także z krwią- sukienka Jezusa może
odwoływać się do krwi- znaku przymierza. Błękitno-zielony maforion
okrywający głowę Matki Bożej jest poprzez zieleń wyrazem pokory, może
także wyrażać nadzieję zbawienia. Błękit zaś jest symbolem nieba. Róża,
którą trzyma Matka Boża, jest atrybutem Marii zwanej „Różą bez kolców" –
bezgrzeszną. Biała róża symbolizuje czystość, pobożność. Osoby boskie
przedstawione są na złotym tle. Barwa złota odwoływała się do światła,
była symbolem wieczności i boskiej potęgi. Wokół głów Marii i Jezusa
wyrzeźbione są okrągłe nimby. W tle wyrzeźbiona jest winna latorośl,
która w symbolice chrześcijańskiej jest atrybutem Kościoła. W
narożnikach zostali przedstawieni aniołowie, którzy ręką dotykają
aureoli Matki Bożej.
