Monumentalne dzieło „Klisze pamięci. Labirynty” wybitnego artysty Mariana Kołodzieja od października będzie można oglądać w Centrum św. Maksymiliana w Harmężach k. Oświęcimia w nowej odsłonie. Modernizacja ekspozycji została zrealizowana przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego w ramach projektu „Ocalić historię i pamięć”.
We wtorek 1 października o godz. 18.00 w kościele franciszkanów w Harmężach pod przewodnictwem prowincjała o. Jarosława Zachariasza będzie sprawowana Eucharystia za zmarłego cztery lata temu artystę (jego prochy spoczywają w podziemiach świątyni – przyp. red.).
Po mszy nastąpi odsłonięcie i poświęcenie pomnika św. Maksymiliana Marii Kolbego według projektu Mariana Kołodzieja, a następnie zwiedzenia zmodernizowanej wystawy.
W środę 2 października w oddalonym o 5 km Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu odbędzie się konferencja naukowa poświęcona artyście „432. Marian Kołodziej Magister Vitae”.
Sesję w budynku głównym A – 50 (sala kinowa) otworzy o godz. 9.00 dyrektor Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście Andrzej Kacorzyk wraz z kustoszem ekspozycji dzieł „Klisze pamięci. Labirynty” o. dr. Piotrem Cuberem.
W ramach konferencji wygłoszone zostaną prelekcje na temat sztuki obozowej artysty i jego twórczości teatralnej oraz telewizyjno-filmowej w okresie powojennym.
Bezcenne będą zapewne wspomnienia jego małżonki – aktorki Haliny Słojewskiej-Kołodziej z Gdańska oraz Zofii Kucówny z Teatru Współczesnego w Warszawie.
Na ten dzień organizatorzy zaplanowali również promocję książki „Marian Kołodziej. Theatrum Vitae” oraz projekcję filmu Jasona Schmidta „The Labyrinth”.
Poniżej szczegółowy program oświęcimskiej konferencji.
Marian Kołodziej urodził się w Raszkowie 6 grudnia 1921 roku. W czasach szkolnych działał w harcerstwie. Po wybuchu II wojny światowej próbował przedostać się do polskiego wojska we Francji. Próba zakończyła się fiaskiem. Został aresztowany przez gestapo. 14 czerwca 1940 roku trafił do obozu KL Auschwitz wraz z pierwszym transportem więźniów.
Po wojnie ukończył wydział scenografii Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Współpracował głównie z teatrami w Gdańsku i Warszawie. Był twórcą ołtarza papieskiego w Gdańsku podczas pielgrzymek papieża Jana Pawła II w latach 1987 i 1999. W ostatnich latach w swojej twórczości stworzył cykl prac „Klisze pamięci. Labirynty”, nawiązując do przeżyć obozowych. Zbiór tych prac znajduje się w Centrum św. Maksymiliana w Harmężach k. Oświęcimia, w miejscu dawnego podobozu KL Auschwitz Harmense.
W swoich „Kliszach” przedstawił artystyczną wizję gehenny obozowej, a jednocześnie podkreślił heroiczne zwycięstwo odniesione w obozie przez św. Maksymiliana Kolbego.
„Twoje dzieło pozostanie, aby odświeżać pamięć przyszłych pokoleń i będziesz wspominany jako Homer-Picasso obozów koncentracyjnych” – w ten sposób o ekspozycji rysunków byłego więźnia KL Auschwitz wyraził się profesor literatury z San Remo we Włoszech, Amelio Giuseppe, który zwiedził wystawę „Klisze pamięci. Labirynty”. Kilkanaście lat wcześniej w podobnym tonie o wystawie wypowiadał się ks. prof. Józef Tischner, który na łamach „Znaku” napisał: „Prawdziwy Oświęcim jest na tej wystawie”.
Pracę nad „Kliszami” prof. Kołodziej rozpoczął na przełomie 1992 i 1993 roku po blisko pięćdziesięcioletnim milczeniu na temat obozowych przeżyć. Dzieło tworzył do ostatnich swoich dni.
W 1997 roku został wyróżniony przez Gdańsk Honorowym Obywatelstwem Miasta.
Krakowska prowincja franciszkanów św. Antoniego z Padwy i bł. Jakuba Strzemię, która z woli artysty stała się właścicielem jego ekspozycji, wyrażając szacunek i uznanie przyjęła w 1998 roku Mariana Kołodzieja do kręgu honorowych Braci i Przyjaciół swojej franciszkańskiej Rodziny. W 2002 roku gdańszczanin został uhonorowany statuetką św. Franciszka z Asyżu, nagrodą krakowskich franciszkanów.
Marian Kołodziej zmarł 13 października 2009 r. w Gdańsku w wieku 88 lat, a jego prochy zostały złożone w podziemiach franciszkańskiej świątyni w Centrum św. Maksymiliana w Harmężach k.Oświęcimia.
W 2011 r. Sebastian Świadek, mieszkaniec Harmęż, absolwent Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach wydał książkę „Klisze pamięci numeru 432”. Była to pierwsza próba szczegółowej interpretacji, analizy i kompleksowego opracowania „Klisz pamięci”.
jms
Oświęcim, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, 2 października:
09.00 – 09.15: Otwarcie konferencji
09.15 – 10.00 – Sztuka obozowa w KL Auschwitz – twórczość Mariana Kołodzieja, byłego więźnia KL Auschwitz – Jolanta Kupiec, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau
10.00 – 10.30 – Twórczość teatralna i telewizyjno-filmowa Mariana Kołodzieja w okresie powojennym – Małgorzata Abramowicz, Państwowe Muzeum Narodowe, Gdańsk
10.30 – 10.50 – Przerwa
10.50 – 11.30 – Ołtarze papieskie Mariana Kołodzieja – wspomnienia Haliny Słojewskiej-Kołodziej, Gdańsk
11.30 – 12.10 – Wspomnienia ze współpracy z Marianem Kołodziejem – Zofia Kucówna, Teatr Współczesny, Warszawa
12.10 – 12.40 – Przerwa
12.40 – 13.10 – „Marian Kołodziej. Theatrum Vitae”- promocja książki o Marianie Kołodzieju – Wojciech Bonisławski, Dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku
13.10 – 13.50 – Projekcja filmu pt. „The Labyrinth” Jasona Schmidta
