Zespół dziesięciu mediewistów, współpracujących z Dominikańskim Instytutem Historycznym, przygotowuje słownik biograficzny średniowiecznych polskich dominikanów.
Słownik powstaje przy współpracy Dominikańskiego Instytutu Historycznego w Krakowie i Zakładu Historii Średniowiecznej Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Prace sfinansuje Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w ramach projektu badawczego zatytułowanego „Słownik biograficzny polskich mendykantów w średniowieczu”, którego pierwszy tom obejmuje właśnie Zakon Dominikanów.
„To pionierski i oryginalny projekt, gdyż do tej pory ani w Polsce ani na świecie żaden zakon – chyba tylko oprócz jezuitów – nie posiada tego typu słownika, który obejmowałby całą prowincję w danym okresie” – mówi dyrektor Dominikańskiego Instytutu Historycznego, o. dr Tomasz Gałuszka.
„Będzie to przełomowy krok w opracowaniu dziejów polskich dominikanów. Pozwoli to na rekonstrukcję składu osobowego wszystkich klasztorów dominikańskich. Trzeba będzie też dokonać weryfikacji wszystkich dotychczasowych informacji, gdyż narastanie literatury na temat dominikanów odbywało się często bez korzystania ze źródeł i w ten sposób powstały błędy. Odkryliśmy już na przykład, że jeden z prowincjałów piastował urząd o kadencję dłużej niż dotychczas uważano” – dodaje dominikanin.
Celem projektu jest przygotowanie spisu i biogramów wszystkich dominikanów, należących do Polskiej Prowincji w latach 1221-1500. „Spodziewamy się odnaleźć około trzy tysiące braci, czyli około jedną trzecią stanu osobowego polskich dominikanów w epoce średniowiecza” – mówi o. Gałuszka.
Nad opracowaniem słownika pracował będzie zespół historyków pod kierunkiem prof. dra hab. Krzysztofa Kaczmarka z Instytutu Historii UAM. Historycy muszą przejrzeć kościelne archiwa, a także dokumenty zgromadzone w bibliotekach i muzeach. Konieczne będą również zagraniczne ekspedycje badawcze – m.in. do Bolonii, Paryża i Rzymu, dokąd w średniowieczu najczęściej udawali się polscy dominikanie.
Obok słownika, zaplanowane również jest przygotowanie internetowej bazy danych wszystkich polskich dominikanów w epoce średniowiecza (www.sop.dominikanie.pl). Baza ta będzie uzupełniana zarówno w trakcie przygotowania słownika jak i podczas dalszych etapów badań nad dziejami Polskiej Prowincji.
Słownik ma być gotowy do końca 2017 roku – na zakończenie obchodów 800. rocznicy powstania Zakonu Kaznodziejskiego. Prace nad publikacją zbiegną się także z obchodami 800-lecia Polskiej Prowincji Dominikanów, które świętowane będą w 2021 roku.
