Jan Paweł II
GODY BARANKA. PIEŚŃ Z KSIĘGI APOKALIPSY (AP 19, 1-7)
Audiencja generalna, Rzym, 10 grudnia 2003 r.
Drugie nieszpory niedzieli 1 tygodnia
1. Analizując Psalmy i Pieśni, które składają się na wieczorną modlitwę Kościoła, dochodzimy do hymnu z 19. rozdziału Apokalipsy. W hymnie tym kilkakrotnie powtarzają się inwokacje «alleluja» i aklamacje.
Rozdział, który poprzedza te radosne inwokacje, zawiera natomiast skargę królów, kupców i ludzi morza w obliczu upadku wielkiego Babilonu, miasta zepsucia i ucisku, symbolu prześladowania Kościoła.
2. Podczas gdy z ziemi podnosi się ten lament, w niebie rozbrzmiewa radosny śpiew liturgiczny chóru, który powtarza «alleluja» i «amen». Różne wezwania, przypominające antyfony, które liturgia Nieszporów łączy teraz w jedną pieśń, w rzeczywistości w tekście Apokalipsy wypowiadane są przez różne osoby. Jest tam przede wszystkim «wielki tłum», zgromadzenie aniołów i świętych (por. ww. 1-3). Następnie można wyróżnić głos «dwudziestu czterech starców» i «czterech istot żyjących», postaci symbolicznych, które wydają się kapłanami tej niebiańskiej liturgii chwały i dziękczynienia (por. w. 4). Słyszymy wreszcie głos pojedynczy (por. w. 5), po czym do jego śpiewu dołącza się «wielki tłum», który występował na początku (por. ww. 6-7).
3. W dalszych rozważaniach poświęconych modlitwie będziemy mogli przedstawić poszczególne antyfony tego wielkiego, uroczystego, wielogłosowego hymnu chwały. Teraz poprzestaniemy na dwóch stwierdzeniach. Pierwsze dotyczy początkowego wezwania, które brzmi następująco: «Zbawienie, chwała i moc należą do Boga naszego, bo Jego wyroki są prawdziwe i sprawiedliwe» (ww. 1-2).
To radosne wezwanie mówi o decydującym wkroczeniu Boga w historię — Pan nie jest obojętny na los człowieka, jak nieczuły i niedostępny imperator. Jak mówi Psalmista, «Pan ma tron swój w niebiosach. Oczy Jego patrzą, Jego wzrok bada synów ludzkich» (Ps 11 [10], 4).
4. Co więcej, Jego spojrzenie prowadzi do czynów — interweniuje On bowiem i niszczy potężne i despotyczne królestwa, pokonuje dumnych, którzy Go prowokują, sądzi tych, którzy dopuszczają się zła. Dalej Psalmista, za pomocą barwnych obrazów (por. Ps 11 [10], 6), opisuje owo wkroczenie Boga w historię, podobnie jak autor Apokalipsy w poprzednim rozdziale (Ap 18, 1-24) wspominał straszliwą interwencję Boga w stosunku do Babilonu, który został strącony z tronu i rzucony w morze. Do tej interwencji nawiązuje omawiany przez nas hymn we fragmencie, który nie znalazł się w tekście przeznaczonym do odmawiania podczas Nieszporów (por. Ap 19, 2-3).
Nasza modlitwa musi zatem przede wszystkim przywoływać i wielbić czyny Boże, skuteczną sprawiedliwość Pana, chwałę, płynącą z triumfu nad złem. Bóg uobecnia się w historii, stając po stronie sprawiedliwych i ofiar, dokładnie tak, jak mówi krótka i zwięzła aklamacja apokaliptyczna i jak często powtarzają Psalmy (por. Ps 146 [145], 6-9).
5. Chcemy teraz zwrócić uwagę na drugi temat naszej Pieśni. Jest on rozwinięty w końcowej aklamacji i stanowi jeden z dominujących motywów Apokalipsy: «Bo nadeszły gody Baranka, a Jego Małżonka się przystroiła» (Ap 19, 7). Chrystus i Kościół, Baranek i Małżonka pozostają w głębokiej komunii miłości.
Spróbujemy rzucić światło na te mistyczne zaślubiny, przytaczając poetyckie świadectwo wielkiego ojca Kościoła syryjskiego, św. Efrema, który żył w IV w. Posługując się symbolicznym obrazem wesela w Kanie (por. J 2, 1-11), wprowadza do swego opisu i personifikuje to miasteczko, które wysławia Chrystusa za wielki dar: «Wraz z moimi gośćmi dziękować Mu będę, ponieważ uznał, że jestem godna Go zaprosić: / On, który jest niebiańskim Oblubieńcem, który zstąpił i zaprosił wszystkich; / i ja zostałam zaproszona, aby wejść na Jego czyste wesele. / Wobec narodów uznam Go za oblubieńca, nikt nie jest Mu równy. / Jego komnata małżeńska gotowa jest od wieków, / Jego komnata małżeńska pełna jest bogactw i niczego w niej nie brakuje: /nie jak wesele w Kanie, którego niedostatkom zaradził» (Inni sulla verginità, 33, 3; L’arpa dello Spirito, Rzym 1999, ss. 73-74).
6. W innym hymnie, który także opiewa wesele w Kanie, św. Efrem podkreśla, że Chrystus, zaproszony na zaślubiny pewnej pary (czyli nowożeńców z Kany), chciał świętować własne zaślubiny — zaślubiny ze swoją oblubienicą, którą jest każda dusza wierząca: «Jezu, zostałeś zaproszony na uroczystość zaślubin innych — małżonków z Kany, / tu natomiast odbywają się Twoje zaślubiny, czyste i piękne: uraduj dni nasze, / ponieważ także Twoi goście, Panie, pragną / Twoich pieśni: niech dźwięk Twej harfy wypełni wszystko! / Dusza to Twoja oblubienica, ciało to jej komnata małżeńska, / Twoimi gośćmi są odczucia i myśli. / A jeśli jedno ciało to dla Ciebie zaślubiny, / cały Kościół jest Twoim weselnym przyjęciem» (Inni sulla verginità, 33, 3; tamże, s. 27).
Do Polaków uczestniczących w audiencji generalnej:
Apokalipsa św. Jana relacjonuje objawienie, dotyczące losów Kościoła aż do czasu powtórnego przyjścia Chrystusa. Fragment tekstu, dzisiaj rozważany, przypomina przede wszystkim, że: «Zbawienie, chwała i moc należą do Boga, który osądzi wszelkie zło i nieprawości» (por. Ap 19, 1-2). Istotę tej prawdy pełnej nadziei stanowi perspektywa ostatecznej interwencji miłosiernego Boga w historię ludzkości. To wówczas nastąpi ostateczny tryumf Kościoła, ukazany w symbolu godów Baranka. Chrystus i Jego chwalebny Kościół. Baranek i tryumfujący Lud Boży zjednoczeni węzłem miłości. Niech naszej modlitwie towarzyszy świadomość oczekiwania na powtórne przyjście Chrystusa.
Copyright © by L’Osservatore Romano (3/2004) and Polish Bishops Conference
