– Pan Jezus obiecał s. Faustynie, że w tym dniu święta Bożego Miłosierdzia Jego hojność nie będzie miała granic – mówi ks. dr Mariusz Marszałek SAC, propagator kultu Bożego Miłosierdzia. Ks. Marszałek w rozmowie z KAI opowiada o szczegółach związanych z historią ustanowienia Święta Bożego Miłosierdzia, o obietnicach z nim związanych oraz o działalności księży pallotynów w Dolinie Miłosierdzia w Częstochowie.
Publikujemy treść rozmowy z ks. dr. Mariuszem Arkadiuszem Marszałkiem SAC:
KAI: Obchodzone dzisiaj Święto Miłosierdzia to jedno chyba z najbardziej znanych świąt, a jednocześnie jedno z najmłodszych świąt w Kościele katolickim.
– Oficjalnie Święto Bożego Miłosierdzia zostało ustanowione 5 maja 2000 roku dekretem Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów podpisanym przez kard. Jorge A. Medinę Estéveza. Decyzja ta poprzedzona była wieloletnimi staraniami zapoczątkowanymi przez ks. Michała Sopoćkę. Po raz pierwszy wskazał on na konieczność ustanowienia święta Miłosierdzia Bożego w artykule pt. „Miłosierdzie Boże” wydrukowanym we Wiadomościach Archidiecezjalnych Wileńskich w 1936 r. W kolejnych latach powyższe zagadnienie poruszył w różnych artykułach publikowanych na łamach czasopism wileńskich. Jeszcze przed wojną zwrócił się z kwestią obchodów święta do abp. Romualda Jałbrzykowskiego, metropolity wileńskiego. O sprawie tej rozmawiał też osobiście z niektórymi biskupami zebranymi na konferencji w Częstochowie we wrześniu 1938 r. gdy sam uczestniczył w tym samym czasie w Zjeździe Katolickich Stowarzyszeń Młodzieży. Nie znajdując jednak poparcia ze strony polskich biskupów, wiosną 1939 r. udał się z tą sprawą do Rzymu. Pobyt w Wiecznym Mieście nie przyniósł jednak oczekiwanego przełomu.
W 1940 r. ukazała się publikacja autorstwa ks. Michała Sopoćki zatytułowana „De Misericordia Dei deque eiusdem festo instituuendo. Tractatus dogmaticus ac liturgicus”. Praca składająca się z pięciu rozdziałów podejmowała kwestie teologicznego umotywowania kultu Bożego Miłosierdzia. Zawarte w niej zostały rzeczowe argumenty przemawiające za koniecznością ustanowienia odrębnego święta Bożego Miłosierdzia. W aneksach znajdowały się propozycje formularzy Mszy św. na święto Miłosierdzia Bożego oraz oficjum brewiarzowe. Warto podkreślić, iż do przygotowania powyższego traktatu zachęcał ks. Sopoćkę kard. August Hlond.
Zainteresowanie kwestią ustanowienia święta Bożego Miłosierdzia ze strony polskich biskupów wzrosło po zakończeniu II wojny światowej. Już w 1946 roku wnieśli oni prośbę do Stolicy Apostolskiej o zatwierdzenie święta Bożego Miłosierdzia. W następnym roku sprawę przekazano oficjalnie do Kongregacji Obrzędów. Z kolei 8 kwietnia 1948 r. zgromadzeni w Krakowie na zjeździe Polskiego Towarzystwa Teologicznego profesorowie wydziałów teologicznych i seminariów duchownych powzięli rezolucję w formie prośby do Stolicy Apostolskiej popierającej stanowisko polskich biskupów o ustanowienie święta Bożego Miłosierdzia. Podpisana 6 marca 159 r. notyfikacja Świętego Oficjum, zakazująca szerzenia nabożeństwa do Miłosierdzia Bożego w formach podanych przez s. Faustynę zmusiła ks. Sopoćkę oraz innych teologów zainteresowanych kwestią nowego święta do wypracowania jego solidnych podstaw teologicznych. Ich starania nie przynosiły jednak oczekiwanych rezultatów. Dopiero wybór kard. Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową otworzył nowe perspektywy.
KAI: Przypuszczam, że wielu z czytelników nie zna powyższej historii święta Miłosierdzia. Dla większości z nich znajduje ono swoje źródło w „Dzienniczku” s. Faustyny Kowalskiej.
– Objawienia Pana Jezusa, jakie miała s. Faustyna Kowalska, z pewnością miały kluczową rolę w ustanowieniu Święta Bożego Miłosierdzia. To przecież one zainspirowały ks. Michała Sopoćkę, spowiednika oraz kierownika duchowego s. Faustyny Kowalskiej, nie tylko do rozeznania mistycznych doświadczeń swojej penitentki, ale także do podjęcia konkretnych działań zmierzających do realizacji Jezusowych żądań, wśród których znalazło się to dotyczące nowego święta w kościele. Warto także zauważyć, że już początku objawień kwestia obrazu Jezusa Miłosiernego została ściśle połączona z obchodami święta Bożego Miłosierdzia. Pod numerem 49 w „Dzienniczku” znajduje się zapis słów przypisywanych Panu Jezusowi: „Chcę, aby ten obraz, który wymalujesz pędzlem, żeby był uroczyście poświęcony w pierwszą niedzielę po Wielkanocy, ta niedziela ma być świętem Miłosierdzia”. Niedawno obchodzona 90-ta rocznica objawień Pana Jezusa w Płocku, kiedy to 22 lutego 1931 r. zażądał On namalowania wizerunku według objawień, jakie miała s. Faustyna Kowalska, stała się okazją do przypomnienia historii wizerunku Jezusa Miłosiernego. Dzisiaj, w Niedzielę Miłosierdzia, warto dodać, że obraz ten został po raz pierwszy publicznie wystawiony w krużganku Ostrej Bramy w dniach 26-28 kwietnia 1935 r., czyli w pierwszą niedzielę po Wielkanocy, nazywaną dzisiaj Niedzielą Miłosierdzia. W uroczystościach tych uczestniczyła s. Faustyna, a okolicznościowe kazania wygłosił jej spowiednik, ks. Michał Sopoćko. Z kolei 4 kwietnia 1938 r. czyli w Niedzielę Przewodnią, został on uroczyście poświęcony i zawieszony w kościele św. Michała w Wilnie.
KAI: Zgodnie z zapiskami s. Faustyny z obchodami święta związane są wielkie obietnice. Co należy uczynić, by ich dostąpić?
– Pan Jezus obiecał s. Faustynie, że w tym dniu Jego hojność nie będzie znała granic. Wiosną 1934 r. największa polska mistyczka miała widzenie Pana Jezusa, w którym usłyszała Jego słowa: „Kto w dniu tym przystąpi do Źródła Życia, ten dostąpi zupełnego odpuszczenia win i kar”. Dwa lata później obietnica ta została uzupełniona: „W dniu tym otwarte są wnętrzności miłosierdzia mego, wylewam całe morze łask na dusze, które się zbliżą do źródła miłosierdzia mojego; która dusza przystąpi do spowiedzi i Komunii św., dostąpi zupełnego odpuszczenia win i kar”. Łaskę zupełnego odpuszczenia win i kar, zdaniem ks. Ignacego Różyckiego, można teologicznie porównać tylko z łaską chrztu świętego, stąd została ona przezeń określona jako drugo albo nowy chrzest. Należy jednak podkreślić warunki otrzymania tych łask. Są nimi spowiedź, a dokładniej bycie w stanie łaski uświęcającej, brak przywiązania do jakiegokolwiek grzechu oraz przyjęcie Komunii św.
KAI: Wspomniał Ksiądz o roli ks. Michała Sopoćki w szerzeniu kultu Bożego Miłosierdzia. Nie można jednak pominąć w tym miejscu działalności pallotynów w Dolinie Miłosierdzia, którzy pomimo zakazu ze strony Stolicy Apostolskiej propagowali kult Bożego Miłosierdzia. Jakie inicjatywy zostały podjęte przez pallotynów w Dolinie Miłosierdzia w obecnym roku?
– Dolina Miłosierdzia to centrum kultu Bożego Miłosierdzia od 1947 r. Pallotyni związani z tym miejscem od samego początku organizowali sympozja oraz kongresy, na których podejmowano zagadnienia teologiczne dotyczące kwestii Bożego Miłosierdzia. Istotną rolę odegrała działalność formacyjna skierowana do przybywających tu pielgrzymów, jak i do różnego rodzaju wspólnot działających przy parafiach.
W tym roku, w sobotę przed Niedzielą Miłosierdzia zorganizowaliśmy tradycyjne już Sympozjum Bożego Miłosierdzia. Z racji obowiązujących obostrzeń miało one jedynie formę on-line. Nosiło ono tytuł „Kontynuatorki dzieła s. Faustyny”. Zaprezentowano referaty dotyczące założycielek Zgromadzenia Sióstr Jezusa Miłosiernego – Jadwigi Osińskiej oraz Izabeli Naborowskiej, założycielki Instytutu Bożego Miłosierdzia – Ludmiły Roszko oraz s. Heleny Majewskiej CSA.
W wigilię Niedzieli Miłosierdzia miało miejsce misterium „Przechodząc przez Dolinę Płaczu”. To refleksyjna opowieść składająca się z pięciu autentycznych świadectw o osobistym spotkaniu z Jezusem Miłosiernym. Pretekstem do niej była 90. rocznica wspomnianych wcześniej objawień Pana Jezusa s. Faustynie w Płocku. Powstała ona przy współpracy z Grzegorzem Kicińskim oraz Fundacją Aniołów Miłosierdzia, której celem jest zbiórka pieniędzy na utrzymanie jedynego na Litwie hospicjum prowadzonego przez s. Michaelę Rak ze Zgromadzenia Sióstr Jezusa Miłosiernego. Materiał filmowy dostępny będzie na youtube na kanale Doliny Miłosierdzia oraz Fundacji Aniołów Miłosierdzia. Z kolei na niedzielę zaplanowany został tradycyjny już charytatywny Bieg Miłosierdzia organizowany przez działającą przy Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Częstochowie Fundację ufam Tobie. Z uwagi na trwającą pandemię będzie on miał charakter wirtualny. Otóż, nie trzeba będzie stawić się na linii startu w Dolinie Miłosierdzia. Wystarczy udokumentować przebieg trasy min. 5 km w dowolnym miejscu lub na bieżni w domu. Zasadniczym celem biegu jest pozyskanie środków finansowych na prowadzenie stołówki dla ubogich.
Rozmawiała Jolanta Kobojek
Ks. dr Mariusz Arkadiusz Marszałek SAC święcenia kapłańskie przyjął 14 maja 2011 r. z rąk kard. Audrysa Bačkisa. Rekolekcjonista, duszpasterz młodzieży i kierownik duchowy. Głosił rekolekcje oraz konferencje poświęcone Bożemu Miłosierdziu na Litwie, Łotwie, w Chorwacji, Irlandii, Polsce, Niemczech, Wietnamie oraz we Włoszech, a także rekolekcje zakonne m.in. dla Sióstr Misjonarek dla Polonii Zagranicznej (Poznań 2015), Księży Pallotynów (Częstochowa 2015), Misjonarek Miłości (Moskwa 2016). W 2020 roku uzyskał tytuł doktora nauk społecznych na Wydziale Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. W latach 2015-2016 pełnił funkcję Koordynatora Roku Miłosierdzia w archidiecezji wileńskiej oraz sekretarza arcybiskupa Gintarasa Grušasa.
Jest autorem wystawy „Wilno – Miasto Bożego Miłosierdzia”, która została otwarta 3 sierpnia 2016 roku w gmachu Senatu RP, a następnie pokazywana w Polsce i zagranicą, m.in. w gmachu Parlamentu Europejskiego w Strasburgu oraz w Sejmie Republiki Litewskiej. Poza tym jest autorem okolicznościowego przewodnika pod tym samym tytułem.
Od września 2020 r. związany z Doliną Miłosierdzia w Częstochowie, gdzie jest odpowiedzialny za szerzenie kultu Bożego Miłosierdzia. Współautor scenariusza filmu dokumentalnego „Ufam Tobie”.
Jolanta Kobojek / Częstochowa
KAI
